Ereğli şehir merkezindeki nüfus hareketleri (1834-1845)

Abstract

XIX. yüzyıl Osmanlı Devleti'nde yenileşme sürecinin yaşandığı bir dönemdir. Özellikle askerî sistem üzerinde durulmuş ve II. Mahmud zamanında Yeniçeri Ocağı kaldırılıp yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adında modern bir ordu kurulmuştur. Bu ordunun asker ihtiyacını karşılamak maksadı ile de nüfus sayımları yapılmıştır. İlk sayım 1831 yılında gerçekleşmiş daha sonra ise belirli aralıklarla sayımlara devam edilmiştir. Bu çalışmada 1834-1845 yılları arasındaki sayımlar esas alınarak Ereğli şehrinin nüfus yapısı incelenmiştir. Hem Müslim hem de Gayrimüslimlerin olduğu Ereğli'de çekirdek aile yapısı yaygındır. Fiziki açıdan kara sakal ve orta boy hâkimdir. Hane reisleri kayıtlarında ise evin en büyüğü kaydedilmiştir. Sosyo- ekonomik yapı açısından Ereğli'nin şehir statüsünde olmasına rağmen tarımın daha yaygın bir uğraş olduğu görülmüş ve şehir olma özelliği irdelenmiştir. Bu doğrultuda genel-geçer bir şehir kavramından ziyade şehrin yerel unsurlar barındırdığı anlaşılmıştır. Ayrıca askerî yapı ve eğitim hayatı incelenmiş, 1834 yılından 1845 yılına kadar medrese sayısındaki artış ile Ereğli önemli bir eğitim merkezi haline gelmiştir. Bu sebeple çevre illerden göç almıştır. Sadece eğitim amaçlı olmamakla birlikte ekonomik, sosyal ve çeşitli kişisel sebepler barındırarak hem Ereğli içine hem de Ereğli dışına nüfus hareketleri yaşanmıştır.

XIX. century is a period in which the process of innovation in the Ottoman Empire. Especially the military system was emphasized and II. In the time of Mahmud, the Janissary Corps was removed and replaced by a modern army called Asakir-i Mansure-i Muhammadiyah. In order to meet the military needs of this army, the census was conducted. The first census took place in 1831 and then the census was continued at certain intervals.In this study, the population structure of the city of Eregli was examined based on the census between 1834-1845. The nuclear family structure is common in Ereğli, where both Muslim and non-Muslims are. They are physically black-bearded and medium-sized. In the records of household heads, the largest of the houses was recorded.Although Ereğli is a city in terms of socio-economic structure, it has been seen that agriculture is a more common occupation and the feature of being a city has been examined. In this respect, it is understood that the city has local elements rather than a general-passing city concept.In addition, military structure and educational life was examined, and from 1834 to 1845, Ereğli became an important education center with the increase in the number of madrasas. For this reason, it has received migration from neighboring provinces. Although not only for educational purposes, economic, social and various personal reasons, both Ereğli and Ereğli population movements were experienced outside Ereğli.