Akseki (Antalya) köyleri ağzı

Abstract

Bu çalışmada, Akseki (Antalya) yöresinde yaşayan Yörük ve Türkmenlerin ağız özellikleri fonetik ve morfolojik olarak incelenmiştir. Çalışma, Akseki ağzının söz varlığının yaşlı nüfusla birlikte yok olup gitmesini engellemek ve Anadolu ağızlarındaki konumunu belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu hedef doğrultusunda Akseki ilçesinin güney ve güneybatısında yer alan Çukurköy, Hocaköy, Sarıhaliller, Taşlıca, Geriş, Alaçeşme, Güzelsu ve Fersin olmak üzere sekiz mahallede saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Veriler aktif katılımcı gözlem ve mülâkat yöntemleriyle elde edilmiş, görüşmeler ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Derlemeler, çeviri yazı işaretleri kullanılarak yazıya geçirilmiştir. Taranan metinler çerçevesinde ses bilgisi ve şekil bilgisi kısımları eş zamanlı inceleme yöntemi tercih edilerek araştırılmıştır. Ses bilgisi bölümünde ses olayları ve ses değişimleri ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir. Şekil bilgisinde standart dilden farklılık arz eden yapılar tespit edilmiştir. Sonuç kısmında yöreye özgü karakteristik kullanımlar maddeler hâlinde sunulmuştur. Sözlük, bölgeye ait kelimelerin, yörede kullanılan kelimelerin çeşitli tüm varyantlarının ve kalıp ifadelerin alfabetik sıraya göre dizilmesiyle oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler : Akseki (Antalya) Ağzı, Ağız Araştırmaları, Türkiye Türkçesi.

In this study, the oral features of the Yörük and Turkmen living in the Akseki (Antalya) region were examined phonetically and morphologically. The study was prepared to prevent the disappearance of the vocabulary of Akseki dialect with the elderly population and to determine its position in the Anatolian dialects. In line with this objective, a field study was carried out in eight districts in Çukurköy, Hocaköy, Sarıhaliller, Taşlıca, Geriş, Alaçeşme, Güzelsu and Fersin in the south and southwest of Akseki district. The data were obtained by active participant observation and interview methods and the interviews were recorded on the voice recorder. The compilations were transcribed using translation text marks. In the frame of the scanned texts, parts of phonetics and morphology were investigated by choosing the method of simultaneous examination. In the phonetics section, sound events and sound changes are analyzed in detail. The structures that are different from the Standard Language forms have been determined. In the conclusion part, characteristic uses specific to the region are presented as items. The dictionary is formed by alphabetical ordering of all the variants and pattern expressions of the words belonging to the region, words used in the region.Key Words: Akseki (Antalya) Dialect, Dialect Research, Turkey Turkish.