İşverenin yönetim hakkı

Abstract

İşyerini veya işletmeyi yönetme hakkına sahip olan işveren, işçilerin iş görme edimlerini nasıl ifa edeceklerine ve davranacaklarına ilişkin talimatlar vermenin yanı sıra işin akışını sağlamak için düzenlemeler yapmakta ve kararlar almaktadır. Bunun doğal bir sonucu olarak da denetleme uygulamaları ve disiplin yaptırımları ortaya çıkmaktadır. Geniş anlamda ele alındığında işverenin yönetme hakkının çok geniş bir uygulama alanı bulunmaktadır. Dar anlamda işverenin işçilere yönelik yönetim hakkının varlığı, bunun kullanımı ve sınırlarına ilişkindir. İşveren, işçiler üzerindeki yönetim hakkını emir ve talimatlar aracılığıyla kullanmaktadır. İşçinin iş görme borcunun somutlaştırılması ve işyerinde düzen ve güvenliğin sağlanması için işçinin davranışlarına ilişkin işverence verilen talimatlar, hukuka uygun olduğu sürece uyma borcu doğurmaktadır.İş hukukuna ilişkin kaynaklar içerisinde en alt sırada yer alan işverenin yönetim hakkı uygulama bakımından en etkili kaynaktır. İşveren kendisinden üstte yer alan kaynaklara aykırı olmamak şartıyla işin düzenlenmesi ve çalışma koşullarının belirlenmesinde tek taraflı kararlar alabilmektedir. İşveren yönetim hakkına dayanarak vereceği talimatlarda ve gerçekleştireceği düzenlemelerde belirli sınırlara uymakla yükümlüdür. Çalışmamız üç bölümden oluşmakta olup; ilk bölümde yönetim hakkı kavramı açıklandıktan sonra bu hakkın hukuki dayanağı ve niteliği belirlenmiş, yönetim hakkını kullanma hakkına sahip kişiler ve bu kapsamda kullanılan haklar açıklanmış ve işçinin iş ilişkisinden kaynaklı borçları ile işverenin yönetim hakkı arasındaki ilişki incelenmiştir. İkinci bölümde, işverenin yönetim hakkının uygulama alanını oluşturan çalışma koşulları ve işin düzenlenmesi konuları açıklanmıştır. Son bölüm ise işverenin yönetim hakkının sınırlarına ilişkindir. Bu bölümde sınırlamalar, eşit davranma ilkesi ve işçinin kişilik hakları ve bu kapsamda yer alan işçinin temel hak ve özgürlükleri çerçevesinde değerlendirilmiştir.Sonuç olarak, işverenin yönetim hakkının etkinliğini, işlerliğini ve gerekliliğini belirleyebilmek amacıyla ele alınan konu, çok geniş kapsamlı olması sebebiyle, özellikle Türk iş hukuku kapsamında incelenmiştir.Anahtar kelimeler: İşveren, yönetim hakkı, bağımlılık, çalışma koşulları, kişilik hakları, temel hak ve özgürlükler

Employer who has a right to run the workplace or enterprise, will be giving instructions to employees on how to perform along with revising and making decisions on work process. As a natural consequence, supervision practices and sanctions will emerge. In a broad sense, employer's has a wide scope of applications on right to manage. In the strict sense, the existence of employer's right to manage employee is related to the operations and limits. Employer will be using its rights to manage by means of orders and instructions. Employer's instructions on employee's actions, in order to embody labour duty and provide order and security at the workplace, creates a binding duty over employee as long as those instructions are legitimate.Employer's management rights at lowest spots among particular labour law sources are the most effective source from the point of implentation. Employer is able to make unilateral decision on organizing the work and working conditions as long as they are not against the sources that are above him/her. Employer is subject to abide by the certain boundaries for its instructions and regulations based on right to manage. Our study consists of three chapters; after describing the right to manage concept at first chapter, legal basis and nature for that right is specified. The figures who have the right to manage and such rights exercised in the context are explained. The relation between the employee's responsibilities due to employment contracts and employer's right to manage. In the second chapter, working conditions which create the implementation field for employer's right to manage and work regulation subjects are explained. The last chapter is about the employer's boundaries in the context of right to manage. In this chapter limitations, the principle of equal treatment and employer's personal rights are evaluated within the frame of employee's fundamental rights and freedoms.Consequently, the matter at hand is examined especially in the context of Turkish Labour Law in order to state the strength, function and necessity of employer's management right.Keywords: Employer, management right, dependency, working conditions, personal rights, fundamental rights and freedoms.