XIII.-XIV. yüzyıllarda Anadolu`da Harezmliler (Horzumlular)

Abstract

Harezmşahlar, 1097-1237 yılları arasında Harezm, Maveraünnehr, İran, Gazne ve Güney Azerbaycan bölgelerine hâkim olan bir Türk devletidir. Celaleddin Harezmşah, Moğol istilalarıyla beraber yıkılış sürecine gelen devletini İran taraflarına gelerek tekrar kurmuştur. Celaleddin Harezmşah'ın Ahlat üzerine saldırmasıyla I. Alaeddin Keykubad ve Melik Eşref arasında Harezmşahlara karşı ittifak kurulmuştur. Yassıçemen ovasındaki muharebe Harezmşah mağlubiyetiyle sonuçlanmıştır. Bu yenilgiyle beraber Celaleddin Harezmşah Moğol takibine maruz kalarak bir eşkıya tarafından katledilmiş ve ölümüyle beraber topraklarına Moğollar hâkim olmuştur. Harezmli komutanlar Selçuklu himayesine alınarak Kayır Han'ın ölümüne kadar görevlerine devam etmişlerdir. Kayır Han'ın ölümüyle devlet hizmetinden ayrılan Harezmliler Anadolu'dan ayrılmışlarsa da II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in daveti üzerine Anadolu'ya tekrar gelmiş ve Horzumlular olarak günümüze kadar varlıklarını devam ettirmişlerdir. Bu çalışmamızda XIII. ve XIV. yüzyıllarda Harezmşahlar ve bakiyeleri olan Horzumluların Anadolu'daki varlıklarının incelenmesi amaçlanmıştır.

Khwarezmshahs is a Turkish state wich dominated Mawara'un- Nahr, Gazne and South Azerbaijan between 1097 and 1237. Jalaleddin Khwarzemshah has founded his state wich destroyed by Mongols attacks at Iran Lands. As Jalaleddin Khwarzemshah attacet to Ahlat, Alaeddin Keykubat I. and Melik Eshref has set an alliance against to him. The war that happened at the Yassıçemen Plain finished as loss by Khwarzemshah. Whit this loss, Khwarzemshah followed by Mongols and killed by a bandit and Mongols were dominated the Khwarzemshah's lands. Khwarezmid commanders were comtinued thir job rule of the Seljuks until the death of Kayır Khan. Eventhough they quit their job whit his death and went far from Anatolia, they came back again by invitation of Gıyaseddin Keyhusrev II. Thereafter they continued thir exictence as Hhworzums until nowadays. We aimed in this study to review the Khwarezms's exictence who known as Khworzums in Anatolia between XVIII. and XIV. centuries.