Trabzon ilinde gestasyonel diyabet prevalansı ve prevalansı etkileyen risk faktörleri

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı Trabzon il merkezinde GDM prevalansını ADA'nın Carpenter ve Coustan kriterlerine göre tayin etmek ve prevalansı etkilen risk faktörlerini (yaş, eğitim düzeyi, meslek, aylık gelir düzeyi, sigara kullanımı, gebelik öncesi ağırlık ve BKİ, gebelikte alınan ağırlık, boy, gebelik ve doğum sayısı, gebelik özgeçmişinde GDM öyküsü, 1. derece akrabalarında DM öyküsü, sistolik ve diyastolik kan basıncı dahil) belirlemek ve bu konuda ne tür önlemler alınabileceğini araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Mayıs 2009-Nisan 2011 tarihleri arasında Trabzon il merkezinde Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Merkezleri ile Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesinde ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde rutin muayeneye gelen ve evlerinde ziyaret edilen 815 gebe üzerinde kesitsel tipte bir çalışma olarak yapılmıştır. Eğitilmiş anketörler tarafından çalışmaya alınan tüm gebelere ait antropometrik ve demografik bilgiler bir anket formu yardımı ile elde edildi. GDM için risk faktörleri sorgulandı. Gebelerin fizik muayeneleri usulüne uygun olarak yapıldı. Arteryel kan basıncı, ağırlık ve boy ölçümleri kaydedildi. Anket çalışması ve fizik muayeneyi takiben ADA'nın Carpenter ve Coustan kriterlerine göre GDM için rutin antenatal tarama testi olarak 50 gram anhidroz glukoz ile GCT yapıldı. GCT (+) olan gebelere ve GCT (-) fakat GDM için yüksek risk faktörü taşıyan gebelere 8-12 saatlik açlık sonrası 100 gramlık 3 saat süreli OGTT yapıldı. Serum glukoz düzeyi otoanalizör cihazında glukoz oksidaz metoduyla ölçüldü. GDM tanısı ADA'nın önerdiği Carpenter ve Coustan tanı kriterlerine göre konuldu. GDM tanısı alan gebeler doğuma kadar kötü obstetrik ve neonatal sonuçlar açısından takip edildi. Bulgular: Tarama yapılan gebelerin %22,3'ünde GCT pozitif olarak saptandı. GCT (+) olan grupta GDM prevalansı % 19,2 olarak bulundu. GCT normal fakat yüksek risk faktörü taşıyan gebelerde ise GDM prevalansı % 12,3 olarak saptandı. Tüm gebeler dikkate alındığında GDM prevalansı % 4,8 olarak tespit edildi. GDM'lu gebelerde, GDM'u olmayan gebelere göre ortalama yaş, gebelik öncesi ağırlık ve BKİ, gebelikte ölçülen ağırlık, gebelikte alınan ağırlık ve DKB daha yüksek saptandı. GDM prevalansı ile yaş, sigarayı bırakma, gebelik öncesi obezite, gebelik esnasında 8 kg'dan fazla kilo alma, gebenin özgeçmişinde GDM öyküsünün olması ve gebenin 1o akrabalarında DM'lu hasta olması arasında pozitif ilişkiler saptandı. Lojistik regresyon analizinde ileri yaş, sigarayı bırakmış olmak, gebelik öncesi obezite, gebelikte alınan ≥8 kg ağırlık, önceki gebeliklerde GDM öyküsü ve 1o akrabalarında DM öyküsünün GDM prevalansı artışı için bağımsız risk faktörleri olduğu bulundu. Eğitim düzeyi, meslek, aylık gelir düzeyi, boy, gebelik ve doğum sayısı, ailede GDM öyküsü, SKB ve DKB ile GDM prevalansı arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. GDM'u olan gebelerde GDM olmayan gebelere göre makrozomik bebek, polihidroamniyoz, preeklampsi gelişimi, doğan bebeklerin ortalama doğum ağırlıkları ve sezaryen oranları anlamlı olarak daha yüksekti.Tartışma: Trabzon'da GDM prevalansı orta derecededir. Bununla birlikte bu çalışma kötü obstetrik ve neonatal sonuçlara yol açabilen GDM'un prevalansında artma olduğunu, risk faktörlerinden korunmak için etkili halk sağlığı eğitimi ve dengeli beslenme başta olmak üzere gerekli girişimlerin en kısa zamanda yapılması gerektiğini ortaya koymuştur.

Aim: Major aims of the present study are to establish prevalence of gestational diabetes mellitus (GDM) according to Carpenter and Coustan criteria of ADA and risk factors including (age, level of education, occupation, monthly household income, cigarette smoking, prepregnancy BMI, weight gain during pregnancy, height, number of pregnancy and parity, a history of GDM in previous pregnancies, DM history in relatives of first degree, systolic and diastolic blood pressure) affecting prevalence and to investigate what precautions should be taken. Material and Methods: The study was done cross-sectional on 815 pregnants who apply to Trabzon family health center of Ministry of Health, Trabzon Gynecology, Obstetric and Child Disease Hospital, Farabi Hospital of Karadeniz Technical University, Faculty of Medicine and are visited on their home between May 2009 to April 2011 in the central province of Trabzon city. Anthropometric and demographic data for all pregnants included to the study by educated surveyors were obtained by a structured questionnaire form. Risk factors for GDM were interrogated, physical examinations of the pregnants were performed. The measurements of arterial blood pressure, weight and height were recorded. After questionnaire study and physical examination, GCT with 50 gram anhydrous glucose as a routine antenatal screening test (50-g GCT) for GDM according to Carpenter and Coustan criteria of ADA was done. For pregnants with GCT (+) and with GCT (-) but had high risk for GDM, 100-g 3-h OGTT was carried out after of 8-12 hour overnight fast. Serum glucose level was measured by glucose oxidase method in autoanalyzer. Diagnosis of GDM was made by Carpenter and Coustan criteria suggested by ADA. Women with GDM were followed for poor obstetric and neonatal outcomes.Results: GCT positivity was established as 22,3 % in pregnants screened. GDM prevalence was found to be 19,2 % in pregnants with GCT (+). GDM prevalence, whereas, was found to be 12,3 % for pregnants with normal GCT but with high risk for GDM. The prevalence of GDM was found to be 4,8 % for all pregnants. The mean age, prepregnancy weight and BMI, weight in pregnancy, weight gain during pregnancy and diastolic blood pressure were found to be higher in pregnants with GDM than those without GDM. Positive correlations among GDM prevalence and age, smoking cessation, prepregnancy obesity, weight gain of more than 8 kg during pregnancy, a history of GDM in previous pregnancies and presence of DM in first degree relatives of pregnant were found. In logistic regression analysis, older age, smoking cessation, prepregnancy obesity, weight gain of more than 8 kg during pregnancy, GDM history in previous pregnancies and DM history in first degree relatives of pregnant were found as independent risk factors for increased prevalence of GDM. A significant relationship among GDM prevalence and education level, occupation, monthly household income, height, number of pregnancy and delivery, GDM history in family, systolic and diastolic blood pressure was not found. Rates for macrosomic infant, polyhydramnios, devolopment of preeclampsia, the mean birth weights of delivered babies and cesarean delivery were significantly higher for pregnants with GDM than those without GDM.Conclusion: The prevalence of GDM in Trabzon province was found as moderate. But, the present study suggest that the increased prevalence may be lead to poor obstetric and neonatal outcomes. It was concluded that required precautions including effective public health education and balanced nutrition should be provided.