Hematüri saptanan çocuklarda hematüri tetkik ve tedavisinin retrospektif olarak değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Çocuklarda hematüri görülme sıklığı ülkemizde ve diğer ülkelerde %1-3 arasında değişmektedir. Hematüri ile gelen bir hastada önce rutin testler uygulanır; tanı konulamazsa sırasıyla ileri testler ve invaziv tetkikler uygulanır. Bazı hastalarda hematüri tamamen düzelirken (APSGN, İYE gibi); bazılarında düzelme olur, ancak daha sonra hematüri tekrarlar (üriner taş, SLE gibi). Alport sendromu ve TBMN gibi bazı hastalıklarda ise küratif bir tedavi yoktur ve hematüri sebat edebilir.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nefroloji Polikliniği'nde 23.09.2008-23.09.2010 tarihleri arasında bakılan tüm tam idrar tetkiki sonuçları (toplam 7033 sonuç) incelendi. Sonuçlardan hematüri tanımına uyan 1023'ünün ait olduğu toplam 508 hasta belirlendi. Bu hastaların dosyaları arşivde arandı ve 305'inin dosyalarına ulaşılabildi ve bu dosyalar retrospektif olarak değerlendirildi. Tüm dosyalar, hastaların başvuru şikayetleri, yaşları, cinsiyetleri, şikayetleri başladığındaki ve başvuru anındaki yaş ortalamaları, başvuru ve doğum yerleri, hematüri tipleri, ortalama hematüri süreleri, ailede hematüri öyküsü, fizik muayene bulguları, hematüriye eşlik eden idrar ve kan bulguları, mikrobiyolojik testler ile görüntüleme tetkikleri, böbrek biyopisi ve taş analizi sonuçları yanı sıra, saptanan hematüri sebepleri ve uygulanan tedaviler yönünden tarandı.Bulgular: Çalışmamızdaki hastalarda en sık başvuru şikayetleri sırasıyla karın ağrısı (%24,9), kanlı idrar yapma (%22,6) ve ağrılı idrar yapma (%18) idi. Karın ağrısı ve kanlı idrar şikayeti ile başvuranlar ensık kristalüri tanısı alırken, ağrılı idrarla başvuranlarda en sık İYE saptandı. Erkek/kız oranı:0,61 idi. İYE ve kristalüri, kızlarda daha sık olarak bulundu ve bu fark, istatistiki olarak anlamlıydı (p=0,00). Hematürinin en sık sebebi kızlarda İYE (%41,8), erkeklerde ise kristalüri (%28,6) idi. Şikayetlerin başlangıç yaşı ortalaması ve başvuru anındaki yaş ortalaması, sırasıyla 7,09 ± 4,29 yıl ve 7,59 ± 4,29 yıl idi. 7-12 yaş yaş grubu hariç tüm hematürili hastalarda en sık hematüri sebebi kristalüri iken, bu yaş grubunda en sık hematüri etkeni İYE idi. Doğum ya da ikamet yeri ile hematüri etyolojisi arasında anlamlı bir ilişki bulunamadı (p değerleri, sırası ile: 0,13 ve 0,38). Hastaların %23,6'sında makroskopik hematüri saptandı. Bu hastalarda en sık hematüri sebebi kristalüri (%40,3) iken, mikroskopik hematürilerde en sık sebep İYE (%38,6) idi. Hastaların %22,3'ünde hematüri persistandı. Bu grupta en sık hematüri etkeni kristalüri idi (%48,5). Hematurili hastaların %16,9'unda ailede hematüri öyküsü mevcuttu. Hematürili hastalarda en sık görülen patolojik fizik muayene bulguları: döküntü (%9,2), HT (%6,6) ve ödem (% 6,2) idi.Böbrek biyopsisi hastaların %6,9'una uygulandı ve en sık sonuç HSP (%28,6) iken, bunu IgA nefropatisi (%19) ve FSGS (%19) izledi.Taş analizi hastaların %2'sine yapıldı ve en sık taş rastlanan taş tipi Ca oksalat (%33,3) ve sistin (%33,3) olarak saptandı.Hematürinin en sık sebebi İYE (%31,8) olup, bunu sırasıyla kristalüri (%30,2), glomerulonefrit (%18), tanı konulamayan (% 9,2), kristalüri+nefrolitiazis (%7,5), sistemik hastalık (%1,6), kristalüri+İYE (%0,7), konjenital üriner anomaliler (%0,7) ve dRTA (%0,3) izledi.Sonuç: Hematüri sebebi, ülkeden ülkeye değişmektedir. Ürolitiazis, hiperkalsiüri, metabolik bozukluklar, Alport sendromu, TBMN gelişmiş ülkelerde daha sık görülürken, APSGN, HSP, İYE, üriner TBC gelişmekte olan ülkelerde daha sıktır.

Objective: The frequency of hematuria in children (in Turkey and other countries) is approximately 1-3%. In a patient presented with hematuria, at first, routine tests are performed; if they fail in diagnosis of hematuria, advanced tests and invasive procedures are performed respectively. Hematuria recovers completely in some diseases (e.g. UTI, APSGN) whereas in some others (e.g. urolithiasis, SLE), it relapses and recurs. In some diseases such as Alport syndrome and TBMN, there is no curative therapy and the hematuria can persist.Material and Method: In this study, the results of all urine analyses, performed at Karadeniz Technical University, Faculty of Medicine pediatric nephrology outpatient clinic between September 23, 2008 and September 23, 2010 (7033 results) have been revised. A total of 508 patients with 1023 results, complying with the definition of hematuria have been detected. Their files have been searched in the archive and 305 of them could be found and revised retrospectively. All files have been searched dealing with the items of presenting symptom, age, sex, the mean age of presentation and onset of complaints, city of residence, city of birth, type of the hematuria, physical examination findings, urologic and hematologic findings accompanying hematuria, microbiologic studies, and the results of imaging techniques, renal biopsy and stone composition analysis as well as the etiologies detected and the treatments applied.Results: In our study, the most common presenting symptoms were abdominal pain (24,9%), bloody urination (22,6%) and dysuria (%18), respectively. The patients presented with abdominal pain and bloody urination were mostly diagnosed as crystaluria whereas those with dysuria had UTI. Male/female ratio was 0,61. UTI and crystaluria were more common in females and this was statistically significant. The most common cause of hematuria was UTI (41,8%) in females and crystaluria (28,6%) in males. The mean age of ?onset of complaints? and ?presentation? were 7,09 ± 4,29 years and 7,59 ± 4,29 years, respectively. The most common cause of hematuria was crystaluria for all age groups except 7-12 years. For this age group, the leading cause of hematuria was UTI. There was no sigificant relation between the city of birth or residence and the etiology of hematuria (p=0,13, 0,38). In 23,6% of patients, macroscopic hematuria was identified. The most common cause of hematuria in these patients was crystaluria whereas in patients with microscopic hematuria, this reason was UTI (38,6%). In 22,3% of patients, hematuria was persistent. The most common cause of hematuria in this group was crystaluria (48,5%). 16,9% of patients with hematuria had a family history of hematuria. The most common pathologic physical examination findings in hematuric patients were: rash (9,2%), HT (%6,6) and edema (%6,2).Renal biopsy was performed in 6,9% of patients. The most common result was HSP (28,6%), followed by IgA nephropathy (19%) and FSGS (%19).Stone composition analysis was performed in 2% of patients. The most common stone types were Ca oxalate (33,3%) and cystine (33,3%).The leading cause of hematuria was UTI (31,8%), followed by crystaluria (30,2%), glomerulonephritis (18%), undiagnosed (9,2%), crystaluria+nefrolithiasis (7,5%), systemic disease (1,6%), crystaluria+UTI (0,7%), congenital urinary anomalies (0,7%) and dRTA (0,3%), respectively.The etiology of hematuria change from country to country. Urolithiasis, hypercalciuria, metabolic disorders, Alport syndrome and TBMN are more common in developed countries whereas APSGN, HSP, UTI, urinary TBC are more common in developing ones.