Hiperlipoproteinemililerde trombosit antioksidan enzim aktivitelerinin lipid peroksidasyonu ve çeşitli lipid parametreleriyle ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

7. ÖZET Trombositlerin LDL molekülünü modifîye edebildikleri ve aterosklerozun LDL oksidasyonu ile trombosit aktivasyonunu gerçekleştirdiği gösterilmiştir. Bu çalışmanın ana amacı trombositlerdeki antioksidan aktiviteleri belirlemektir. Bu sebeple süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px), glutatyon redüktaz (GR), Katalaz antioksidan enzim aktiviteleri ile lipid peroksidasyonunun markörü olarak MDA hiperlipidemili ve sağlıklı kontrol şahıslannda çalışıldı. Çalışma, yaş ortalaması 46.4+11 (21-70) olan kırk kişilik hiperlipidemili (18 kadın, 22 erkek) ile yaş ortalaması 43.8±8.7 (20-62) olan kırk kişilik sağlıklı grupta (17 kadın, 23 erkek) gerçekleştirildi. Trombositler trombositçe zengin plazmadan sonikasyon ve santrifüjleme ile elde edildi. SOD aktivitesi için INT metodu, GSH-Px, GR aktiviteleri için NADPH'm oksidasyonuna dayalı 340 nm'de UV metodu, Katalaz için hidrojen peroksidin yıkımına bağlı 240 nm'de UV metodu ve MDA için tiyobarbiturik asit reaksiyonu kullanıldı. GSH-Px seviyesi hiperlipidemililerde sağlıklı kişilere göre anlamlı ölçüde düşük bulundu (p<0.01). Buna karşın GR ile MDA seviyeleri hiperlipidemili grubunda sağlıklı gruba göre anlamlı derecede yüksekti (p<0.05). Trombosit SOD ve Katalaz seviyelerinde ise her iki grupta da önemli bir değişiklik görülmedi. Hiperlipidemili ve sağlıklı şahıslardaki lipid parametreleri, malondialdehid, antioksidan enzimler trombositlerde korelasyon analizi yapılarak değerlendirildi. Hiperlipidemililerde meydana gelen metabolik değişikliklerin antioksidan enzim aktivitelerini değişik şekillerde etkilediği sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Hiperlipidemi, serbest radikaller, antioksidanlar, antioksidan enzimler, lipid peroksidasyonu.

8. ingilizce özet SUMMARY It has been previously shown that blood platelets were able to modify LDL, low-density lipoprotein, molecule and atherosclerosis involves LDL oxidation and platelet activation. Major aim in the present study was to investigate the antioxidant activities of platelets. For this reason, levels of antioxidant enzymes such as superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GSH-Px), glutathione reductase (GR), catalase (cat) and malondialdehyde (MDA) as a marker of lipid peroxidation have been studied in platelets in subjects with hyperlipidemia and healthy control subjects. Platelets were obtained by sonication and centrifugation from platelet-rich plasma samples. Forty subjects (females 17, males 23) with hyperlipidemia [mean age 43.8±8.7 (SD), ranges: 20-62] and 40 healthy voluntary control subjects (females 18, males 22) [the mean age 46.4±11, ranges: 21-70] were included to the study. Methods used were as follows: INT method for SOD, UV method at 340 nm based on oxidation of NADPH for GSH-Px and GR, UV method at 240 nm based on degradation of hydrogen peroxide for catalase, and a method based on a reaction with thiobarbituric acid for MDA. The mean GSH-Px level of hyperlipidemia group was found to be significantly lower than that of healthy group (p<0.01), whereas the mean GR and MDA levels were higher (p<0.05). No significant difference was found for platelet SOD and catalase levels. Correlation analyses among lipid parameters, antioxidant enzymes and MDA were done. It was concluded that metabolic changes seen in hyperlipidemia may affect on the antioxidant enzyme activities in different degrees. Key Words: Hyperlipidemia, free radicals, antioxidants, antioxidant enzymes, lipid peroxidation.