Genç iskemik ve hemorajik inmeli hastalarda demografik, klinik ve radyolojik özelliklerin prognoz ile ilişkisinin retrospektif incelenmesi

Abstract

Giriş ve amaç. İnme bir ileri yaş hastalığı olarak kabul edilse de çocuklar ve gençlerde de görülebilmektedir. 15-44 yaşları arasında inme insidansı 9-11/100000 arasındadır. Çalışmamızda 17-45 yaş arasındaki hastaların verilerinin incelenmesi ile elde edilen sonuçları dünyada bu konuda yapılan diğer çalışmalar ile karşılaştırılarak çıkan sonuçlar sayesinde gençlerde inmenin etyolojik nedenleri, risk faktörleri ve prognoza etkilerinin öğrenilmesi, ayrıca Türkiyede bu konuda yapılan diğer çalışmalara ışık tutması ve toplumu bilgilendirmeye ve risk faktörlerinin önlenmesine yönelik stratejiler oluşturulmasına katkıda bulunması amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Trabzon KTÜ Farabi Hastanesine Ocak 2003 ile Aralık 2011 tarihleri arasında başvuran ve KTÜ Nöroloji servisinde yatırılıp takip edilen akut iskemik ve hemorajikstroklu (inmeli) genç yaş gurubundaki (17-45 yaş) hastaların klinik özellikleri, risk faktörleri, etyolojik nedenleri ve arter alanlarının prognoz ile olan ilişkilerinin hastane kayıtlarına dayanarak retrospektif olarak incelendi.Bulgular:190 olgunun 151?i iskemik inme ve 39?ü hemorajik inme idi. 151 iskemik inmeli olgunun 70?i erkek, 81?i kadın ve yaş ortalaması 34.69±7.19?idi. Olguların 67?si 17-34 yaş grubunda iken, 84?ü 35-45 yaş grubunda saptandı. Risk faktörleri içinde hiperlipidemi % 30.46, hipertansiyon % 23.18, sigara içimi % 23.18, kalp hastalığı % 13.25, geçici iskemik atak öyküsü % 11.92, migren % 11.26, oral kontraseptif kullanımı % 5.96, geçirilmiş inme % 5.96, diabetes mellitus % 5.30, aile öyküsü 5.30, alkol kullanımı % 3.97 ve atrial fibrilasyon % 3.97 oranında bulundu. 35-45 yaş grubunda hipertansiyon, diabetes mellitus ve hiperlipidemi istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek saptandı (sırası ile p=0.000, p=0.009 ve p=0.008). Erkeklerde sigara kullanımı, alkol kullanımı ve geçirilmiş inme ve kadınlarda migren ve oral kontraseptif kullanımı istatistiksel olarak anlamlıydı (sırası ile p=0.003, p=0.009, p=0.012, p=0.003 ve p=0.004). İskemik inmeli olguların % 58.29?unda iskemik inme nedeni saptanırken (büyük arter aterosklerozu % 9.27, kardiyoemboli 15.23, küçük arter oklüzyonu % 4.64 ve diğer nedenler % 29.14), % 41.71?inde neden bulunamadı. Kardiyoembolizm grubunda % 6.62 olguda pür kapak hastalığı ve % 3.31 olguda ise AF ile birlikte kapak hastalığı tespit edildi. Diğer nedenler grubu içerisinde olan hematolojik hastalıklar % 23.18 ve nonaterosklerotik nedenler ise % 8.61 olarak bulundu. Hipertansiyon ve diabetes mellitüs küçük damar hastalığı grubunda, kalp hastalığı ve AF kardiyoembilizm grubunda ve yüksek oranda saptandı (sırası ile p=0.002, p=0.049, p=0.000 ve p=0.011). Olguların % 51.66?sında MCA bölgesinde, % 14.57?sinde VBA ve % 14.57?sinde birden çok bölgede iskemik inme olduğu görüldü. En az sıklıkta ise ACA % 5.30 bölgesinde iskemik inme saptandı. Olguların % 4.64?ü (5?i kadın, 2?si erkek) hastanede takipleri sırasında öldü. Ölen hastaların yaş ortalaması 37.71 (±4.07), yaşayan olguların yaş ortalaması ise 34.90 (±7.24) olarak saptandı. Ölen hastaların 3?ü kardiyoembolizm, 2?si büyük arter aterosklerozu, 2?si de nedeni bilinmeyen nedenler grubundaydı. mRS 0-2 puan arasındaki hasta sayısı, 2. grupta (% 73.81) 1.gruba göre (% 56.72) daha fazla idi. Bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0.027).NIHSS skoru 0-6 puan arasındaki olgular 35-45 yaş grubunda daha fazla (% 71.43 karşı % 59.70), 7-14 puan arasındaki olgular 17-34 yaş grubunda daha fazla (% 35.82 karşı % 16.17) ve 15 puan ve üzeri olgular ise 35-45 yaş grubunda daha fazla idi (% 11.90 karşı % 4.48). NIHSS puanlarının yaş grupları dağılımı bakımından istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p=0.014). 39 hemorajik inmeli olgunun 25?i erkek, 14?ü kadın olup yaş ortalaması 35.89±8.46 idi. Olguların 16?sı 17-34 yaş grubunda iken, 23?ü 35-45 yaş grubundaydı. Hemorajik inmeli olgularda inme lokalizasyonu lober bölge % 48.72, talamik ve/veya gangliyonik bölge % 35.90, intraventriküler bölge % 7.7, serebellum % 2.56, beyin sapı % 2.56 ve diğer bölgeler % 2.56 olarak bulundu. Hemorajik inme için etiyolojik nedenler; hipertansiyon % 43.59, kavernöz anjiyom % 7.69, koagülasyon bozukluğu % 7.69, anevrizma % 7.69, AVM % 5.13 ve diğer nedenler % 5.13 oranında saptandı. 9 olguda (% 23.08) tüm tetkiklere rağmen herhangi bir neden bulunamadı. Olguların 8?i (6?sı erkek, 2?si kadın) hastanede yattıkları süre içinde öldü. Ölen hastaların yaş ortalaması 35.75 ve yaşayan olguların yaş ortalaması ise 35.93 olarak saptandı. Ölen olguların 5?i lober kanama, 2?si intraventriküler kanama ve 1?i ise talamik ve/veya gangliyonik kanama grubundaydı.Sonuç: Bu çalışmada, genç inmeli hastalarda, hipertansiyon, hiperlipidemi ve sigara kullanımının en önemli risk faktörleri olduğu gözlendi. Aynı zamanda bir halk sağlığı sorunu olan sigara kullanımı, hipertansiyon ve hiperlipideminin risklerini en aza indirmek için, yaşam tarzı değişikliklerinin sağlanması, tedavi ve takibinin düzenli yapılması ile gençlerde iskemik ve hemorajik inme oranlarında ciddi azalmalar sağlanacağı düşünülmektedir.

Introduction and Aims: Although stroke is considered as an advanced age disease, it can be seen in children and adolescents. The incidence of stroke is 11/100000 between ages 15-44. In this study, it was aimed to learn etiological reasons, risk factors and effect on prognosis of young stroke by investigating results of data belong to patients between the age of 17-45, and comparing them with the other related studies in the world. Furthermore, it was intended to contribute creating the strategies to prevent risk factors, to provide the information for the community, and to shed light the other studies conducted in Turkey.Materials and Methods:The clinical features, etiologic factors and the relationship between arterial areas and prognosis of hemorrhagic and ischemic stroke with young patients (17 -45 age group) that administered and followed by KTU Neurology between January 2003 and December 2011 in Trabzon KTU Farabi Hospital were rewieved with hospital records retrospectively.Findings:All of the 190 causes, 151 patients were ischemic and 39 was hemorrhagic stroke. Of ischemic stroke patients 70 were male and 81 were female and the average age of the patients was 34.69±7.19. 67 of the patientswere in the age group 17-34 and 84 were in 35-45. The percentages of the risk factors were hyperlipidemia 30.46 %, hypertension 23.18 %, smoking 23.18 %, heart disease 13.25 %, history of transient ischemic attack 11.92 %, migraine 11.26 %, oral contraceptive use 5.96 %, stroke 5.96 %, diabetes mellitus 5.30 %, family history 5.30 %, alcohol use 3.97 % and atrial fibrillation 3.97 %. Hypertension, diabetes mellitus and hyperlipidemia were significantly higher in the 35-45 age group (respectively, p=0.000, p=0.009 and p=0.008). Smoking, alcohol use and stroke were statistically significant in men (respectively, p=0.003, p=0.009 and p=0.012) and migraine and oral contraceptive use were statistically significant in women (respectively, p=0.003 and p=0.004). The causes of ischemic stroke is determined in 58.29 % of ischemic stroke patients, but in 47.71 % of that didn?t. Large artery atherosclerosis 9.27 % in patients, cardioembolism 15.23 % in patients, small vessel disease 4.64 % in patients and other causes 29.14% in patients were found. In cardioembolism group, pure valvular disease was identified in 6.62 % of the patients and AF with valvular disease was identified in 3.31 % of the patients. Hematological diseases were 23.18% and non-atherosclerotic causes were 8.61% in the other causes group.Hypertension and diabetes mellitus was detected higher in small vessel disease occlusion group and, heart disease and AF was detected higher in cardioembolism group (respectively, p=0.002, p=0.049, p=0.000 and p=0.011). Ischemic stroke was determined 51.66 % of patients at MCA region, 14.57 % of patients at VBA region and 14.57 % of patients at more than one region. It was least frequent in ACA region 5.30 % of patients. 4.64 % (5 female and 2 male) of the patients died during their stay in hospital. The average age of the patients who died was 37.71 (±4.07) and the average ages of the patients living was 34.90 (±7.24). Of the patients who dies 3 were at cardioembolism group, 2 was at large artery atherosclerosis group and 2 was in unknown causes group. Patients with mRS between 0-2 points, group 2 patients (73.81 %) was higher than group 1 (56.72 %). This different was statistically significant (p=0.027).The patients with NIHSS score between 0-6 points was higher in 35-45 age group (71.43 % vs. 59.70 %), NIHSS score between 7-14 points was higher in 17-34 age group (35.82 % vs. 16.17). and NIHSS score above 15 points was higher in 35-45 age group (11.90 % vs. 4.48 %). NIHSS was statistically significant for the distribution of age group (p=0.014). 25 of 39 patients with hemorrhagic stroke were male and 14 were female and the average age of them was 35.89±8.46. 16 of the patients were in 17-34 age group and 23 were in 35-45 age group. Hemorrhage location was lobar region in 48.72 %, thalamic and/or ganglionic region in 35.90 %, intraventricular region in 7.69 %, cerebellum in 2.56 %, brainstem in 2.56 % and other regions in 2.56 % of patients. Etiological factors for hemorrhagic stroke were hypertension 43.59 %, cavernous angioma 7.69 %, coagulation disorder 7.69 %, aneurysm 7.69%, AVM 5.13 % and other reasons 5.13 %. In 9 patients there couldn't be found any reason in spite of all investigations. 8 patients (6 men and 2 women) died during their stay in hospital. The average age of the patients who died was 35.75 and the average age of the patients living was 35.93. Of the patients who died 5 were in lobar hemorrhage, 2 were in intraventricular hemorrhage and 1 was in thalamic and/or ganglionic hemorrhage group. Results: In this study, it is observed that hypertension, hyperlipidemia and smoking were the most important risk factors in young patients with stroke. With the provision of lifestyle changes to minimize the risks of a public health problem smoking, hypertension and hyperlipidemia; regular treatment and follow-ups, it is thought to have significant reductions in ischemic and hemorrhagic stroke rates in young people.