Doğu Karadeniz bölgesinde çocukalrda MMR gelişiminde frajil X etkisinin moleküler yöntemler ile araştırılması

Abstract

ÖZET Frajil X sendromu ailesel zeka geriliğine neden olan en önemli hastalık olup, toplumda görülme oram; erkeklerde 1/4500, kadınlarda 1/9000'dir. Frajil X sendromundan sorumlu olan gen, Frajil X Mental Retardasyon 1 (FMRİ) gemdir. FMRİ gen' inin yerleşimi X kromozomunun uzun kolunun ucunda, Xq27.3 bölgesindedir. Gen 5' ucunda CpG adası ve CGG üçlü tekrarlan içerir. Bu sendrom bir trinükleotid tekrar hastalığıdır. Frajil X sendromu'na, FMRİ geninde CGG tekrar artışı neden olur. Bu tekrar artışı genin promotor (CpG adası) bölgesini metiller, bu metillerime sonucu gen inaktif hale gelir ve gen ürünü olan frajil X mental retardasyon proteini (FMRP) üretilemez Çalışmamıza, Trabzon Zihinsel Engelliler Okuluna ve özel rehabilitasyon merkezlerine devam eden öğrenciler' den, frajil X hastası olma olasılığı belirlenen çocuklar ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesinin çeşitli bölümlerinden frajil X sendromu açısından incelenmek için bölümümüze gönderilen toplam 84 çocuk dahil edildi. Çalışmaya katılan bireylerden 8 mi ETDA'lı kan alındı, DNA'lan izole edildi ve PCR reaksiyon çalışması yapıldı. Yapılan çalışma sonucunda; 74 (% 88) bireyin CGG tekrar sayısı 40 tekrarın altında, 8 (% 9.5) bireyin tekrar sayısı 40 tekrarın üzerinde ve 2 (% 2.5) bireyin de mozaik mutasyonlu (normal-premutasyon, normal-full mutasyon) olabileceği belirlendi. Doğukaradeniz Bölgesin'de MMR'li çocuklarda ilk defa yapılan bu çalışma, Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Tıbbi Genetik Laboratuvan'nda frajil X sendromu teşhisine yönelik moleküler analiz yönteminin kurulması için bir hazırlık niteliği taşımaktadır.

SUMMARY The Investigation Relationship Between Fragile X and Development MMR in Children by Molecular Methods in Eastern Black Sea Region Fragile X syndrome is one of the most common forms of inherited mental retardation and that frequency is 1/4500 in males, 1/900 in females. The gene responsiple for Fragile X syndrome is Fragile X mental retardation 1 (FMR1). The gene is localization in long arm of the chromosome X (Xq27.3). The gene contains CpG Island and CGG triplet repeats in 5' terminal. This syndrome can be characterized by disease of trinükleotid repeats. In the most cases, the mutational mechanism responsible for fragile X syndrome is a CGG repeat expansion located within the FMR1 gene, causing the gene promoter (CpG Island) to methylated. As a result this metilation, the gene is silenced and the gene product fragile X mental retardation protein (FMRP) is not expressed. Total 84 children were enrolled the study. Some of these were students, having the probability to be patient of fragile X syndrome in Trabzon School of Mental Retardation and centers for specific rehabilitation. The others the out patients from different departments of Medical Hospital in Karadeniz Technical University. 8 ml of blood samples with EDTA were obtained from the individuals to be studied, DNA' s were isolated and PCR was performed. As a result; it was determined that 74 samples (88 %) had a CGG repeats under 40 repeats, 8 samples (9.5 %) had above 40 repeats and 2 samples (2.5 %) had probably mosaic mutation (normal-premutation, normal-full mutation). This was the first study on fragile X sendrome in department of Medical Genetic, Karadeniz Technical University and will contribute to the establishment of molecular analysis of fragile X sendrome in this department.