Karbapenem dirençli acinetobacter baumannii suşları ile gelişen hastane enfeksiyonlarının epidemiyolojik özellikleri

Abstract

Karbapenem dirençli Acinetobacter baumannii enfeksiyon riskini artıran faktörleri belirlemek, bu enfeksiyonların azaltılmasına yönelik önlemlerin alınmasına ve kontrol programlarının gelişmesine katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada, karbapenem dirençli A. baumannii suşları ile gelişen enfeksiyonlarda tanımlanmış risk faktörlerinin araştırılması amaçlandı. Çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farabi Hastanesi'nde, 1 Ocak 2013 - 31 Aralık 2013 tarihleri arasında servislerde yatmakta olan, karbapenem dirençli A. baumannii üreyen tüm vakalarda gerçekleştirildi. Çalışmaya alınan olgular kolonizasyon ve enfeksiyon olarak iki grupta incelendi ve enfeksiyon gelişimi açısından risk faktörleri araştırıldı. Hastaların öyküsünü; mevcut yatışındaki laboratuvar, görüntüleme, izlem ve konsültasyon verilerini; taburcu edilen olguların çalışma süresince hastanemize başvurularını içeren tüm bilgiler hasta dosyalarından ve hastane bilgi sisteminden elde edilerek standart bilgi edinme formuna kaydedildi. Kolonizasyon/enfeksiyon ayrımı ve spesifik enfeksiyon bölge tanımlamaları CDC hastane enfeksiyonu kriterlerine göre yapıldı. Bakteriyel izolatların identifikasyon ve antibiyotik duyarlılıkları klasik yöntemlere ilaveten otomatize mikrobiyolojik sistem kullanılarak yapıldı. Karbapenem dirençli A. baumannii ile kolonizasyon ve enfeksiyon gelişiminde literatürde tanımlanmış olan risk faktörleri, bizim çalışmamızda da önemli risk faktörleri olarak belirlendi. Karbapenem dışı diğer tedavi seçeneği antibiyotiklerden seftazidime, sefepime, ampisilin-sulbaktama, piperasilin-tazobaktama, amikasine, gentamisine, siprofloksasine ve levofloksasine karşı %85.9- 99.1 arasında değişen oranlarda direnç olması kurumumuza özgü önemli ve ciddi bir sorun olarak öne çıktı. Enfeksiyon gelişinceye kadar ortalama yatış süresi 19 gün, yoğun bakım ünitesinde ortalama yatış süresi 14.3 gün olup bu sürenin enfeksiyon alanına göre 12- 26.6 gün arasında değiştiği görüldü. İnvaziv girişimlerden nazogastrik sonda, mekanik ventilatör ve total parenteral nütrisyon uygulamalarının ve son 72 saat içerisinde yapılan invaziv girişimlerin enfekte vakalarda anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptandı. Enfekte vakalarda APACHE, TISS, SAPS-II ve SOFA skorlamalarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu gözlendi. Karbapenem dışı diğer tedavi seçeneği antibiyotiklere karşı direnç oranlarının çok yüksek olması; antibiyotik kullanımının sınırlandırılması ve karbapenem dirençli A. baumannii enfeksiyonlarının yönetiminde bu oranların dikkate alınması gereğini ortaya koymaktadır. Hasta yatış sürelerinin mümkün olduğu kadar kısa tutulmasına dikkat edilmelidir. Yatıştan sonraki iki-üç hafta civarında ve/veya yoğun bakım ünitelerinde gelişen enfeksiyonlarda etkenin karbapenem dirençli A. baumannii olabileceği akılda bulundurulmalıdır. İnvaziv girişimlerden, nazogastrik sonda, mekanik ventilatör ve total parenteral nütrisyon uygulamalarının endikasyon ve süre açısından düzenli olarak değerlendirilmesi uygun olacaktır. Yukarıda özetlenen önerilere uyulması durumunda, Enfeksiyon Kontrol Komitesi çalışmalarının ve toplam hasta yönetimi uygulamalarının optimize olabileceği söylenebilir.

Determination of the risk factors associated with carbapenem-resistant A. baumannii infections will contribute to prevention of infections and improvement of control programs in order to decrease the prevalence. The aim of this study is to investigate defined risk factors associated with infections caused by carbapenem-resistant A. baumannii isolates.This study was carried out in Karadeniz Technical University, Medical Faculty, Farabi Hospital within 1 January 2013 – 31 December 2013. It comprised all patients which were staying at hospital within these periods and had positive culture for carbapenem-resistant A. baumannii. The cases which were included in the study, were examined in two groups as colonisation and infection; and risk factors for development of infection were investigated. Discrimination of colonisation/infection and definition of specific infection site are made according to the CDC healthcare associated infection criteria. Information about patient history, present laboratory, imaging, clinical follow-up, consultation and rehospitalization after patient discharge; were obtained from patient files and hospital information system and were registered into designed standard patient information forms. The identification and antibiotic susceptibility tests for bacterial isolates were performed with classical methods and automatized microbiologic system. The risk factors for colonization and infection associated with carbapenem-resistant A. baumannii that are defined in literature; were also determined as significant risk factors in our study. High resistance rates for ceftazidime, cefepime, ampicillin-sulbactam, piperacillin-tazobactam, amikacin, gentamicin, ciprofloxacin and levofloxacin as treatment options other than carbapenems; which were variable between %85.9-99.1; appeared to be important and serious issue for our hospital. It was seen that the mean hospitalization period before infection was 19 days for all cases; 14.3 days for intensive care unit patients. The mean hospitalization period was variable between 12-26.6 days depending on the infection sites. The rates of invasive procedures such as nasogastric tube, mechanical ventilator and total parenteral nutrition; and the invasive procedures that had been performed within the last 72 hours were significantly higher in infected cases. It was also observed that the scoring systems of APACHE, TISS, SAPS-II and SOFA were significantly higher in infected cases.Very high resistance rates of A. baumannii isolates for the treatment options other than carbapenems, prove the importance of restricting excessive usage of antibiotics and considering this rates for the treatment plan of carbapenem-resistant A. baumannii infections. The hospitalization periods should be as short as possible. It should be considered that infections that have emerged two-three weeks after hospitalization and/or during follow up in intensive care unit will possibly be caused by carbapenem-resistant A. baumannii. And also indication and duration of invasive procedures such as nasogastric tube, mechanical ventilator and total parenteral nutrition should be examined regularly. If these above recommendations are followed, the program of Infection Control Committee and total patient management will be optimized.