Bilgisayar meslek dersi alan ortaöğretim öğrencilerinin bilişim teknolojilerini kullanımlarının etik açıdan değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada bilişim teknolojilerinin gelişmesiyle ortaya çıkan etik sorunlar ve bilgisayar meslek dersi almış veya almakta olan ortaöğretim öğrencilerinin bilişim teknolojilerini etik olmayan şekilde kullanımlarının incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırma 2009-2010 Eğitim- Öğretim yılında Karaman ilindeki Karaman Temizel ? Ünlü Bilgisayar Anadolu Teknik Lisesi; Bilgisayar ve Endüstriyel Elektronik bölümleri ile Nefise Sultan Kız Teknik ve Meslek Lisesi; Bilişim Teknolojileri, Grafik ve Fotoğrafçılık ve Çocuk Gelişimi bölümlerinde öğrenim gören ve bilgisayar meslek dersi almış ya da almakta olan öğrencilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçeği 400 öğrenci yanıtlamıştır. 25 adet ölçeğin eksik doldurulmuş olması sebebi ile 375 adet ölçek değerlendirmeye alınmıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın ölçeği kişisel bilgi formu ve etik olmayan bilgisayar kullanım davranışları ölçeği olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Kişisel bilgi formunda, 16 adet soru ve etik olmayan bilgisayar kullanım davranışları ölçeğinde ise 80 madde yer almaktadır. Ölçekte Fikri Mülkiyet, Toplumsal Etki, Güvenlik ve Kalite, Ağ Doğruluğu ve Bilgi Doğruluğu olmak üzere 5 faktör bulunmaktadır.Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS 15 programı kullanılmıştır. Araştırmada onaltı alt problem yanıtlanmaya çalışılmış ve verilerin analizinde frekans analizi, yüzde değerleri analizi, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, varyans analizi ve Kruskal Wallis H testi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda; kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre bilişim teknolojilerini daha etik kullandıkları ortaya çıkmıştır. Ailelerinin gelir düzeyleri 2001 TL ve üzeri olan öğrencilerin bilişim teknolojilerini daha etik dışı amaçlarla kullandıkları tespit edilmiştir.Öğrencilerin bilişim teknolojilerini etik kullanımları ile öğrenim görmekte oldukları sınıf düzeyleri arasında Toplumsal Etki, Ağ Doğruluğu, Fikri Mülkiyet ve Güvenlik-Kalite faktörleri açısından anlamlı bir farklılık görülmüştür.

The aim of this research is to determine the ethic problems which are appeared by developing information technologies and the opinions of the high school students to this matter. Can high school students use information technologies in ethic way? How are their behaviors for using in an ethichal way? These questions are determined as problem. This problem is examined with sixteen subtitles.Relational scan model that including the comparative investigation between variables, is used in the research. The study includes students who educate in vocational high school and also take computer lesson in vocational high school in Turkey. Oriented sampling method is used in the research. The samples are from 400 students who educate and had taken computer lessons or take computer lessons in `Karaman Temizel? ? Anatolian Technical High School with Computer Department and Industrial Electronic Department and `Nefise Sultan? Girls? Vocational and Technical School with Information Technologies, Graphics and Photography and Child Development Departments in 2009-2010 academic year. The reason of choosing these students is because the more high their using information technology skill, the more understand and answer the questions of scale. Because of missing 25 scales, there are 375 scales in the research.In the research; `Unethical computer using scale? which was prepared by `Namlu? and `Odabaşı? (2007) is used with the aim of determining students? opinion and behaviors that are related to use information technologies in an ethic way, survey of research composed with two chapters. There are individual questions in first chapter and computer usage behaviors? questions in second chapter.