Acil servise renal kolikle gelen hastalarda intravenöz ve nebülize fentanilin etkinliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Acil servise renal kolikle başvuran hastalarda nebülize fentanilin analjezik etkinliğinin ve güvenirliğinin değerlendirilmesi ve intravenöz (IV) fentanil ile karşılaştırılması.Gereç ve Yöntem: Retrospektif bir çalışma olarak planlanan bu çalışmada acil servise renal kolikle başvuran hastalara verilen 1.5 µg/kg IV fentanil ve 3 µg/kg nebülize fentanilin etkinliği karşılaştırıldı. İlaçların etkinlikleri vizüel analog skala ve 4 nokta sözel ağrı skalası ile 0., 15. ve 30. dakikalarda değerlendirildi. Gelişen yan etkiler ve kurtarıcı ilaç ihtiyacı da çalışma sonunda kaydedildi.Bulgular: 162 hasta çalışmaya uygunluk açısından değerlendirilmiş ve 115 hasta son analizde değerlendirilmiştir. Bu hastaların 62 tanesi IV fentanil grubunda iken 53 tanesi nebülize fentanil grubunda idi. Hastaların ortalama±SD yaşları 34.3±10.5 olarak hesaplandı ve hastaların 83 tanesi (%72.2) erkek olarak bulundu. İlaç uygulandıktan sonra ölçülen ortalama skor azalmaları 15 dakika içinde intravenöz fentanil grubunda 39.3 mm (%25-75, 22.75 - 55.5), nebülize fentanil grubunda 17.4 mm (%25-75, –2 - 31); 30 dakika içinde intravenöz fentanil grubunda 47.4 mm (%25-75, 26.25 – 71), nebülize fentanil grubunda 31.1 mm (%25-75, 10.5 - 52.5) ve 15-30 dakikalar arasında intravenöz fentanil grubunda 8.1 mm (%25-75, –1 - 19.25), nebülize fentanil grubunda 13.8 mm (%25-75, 0 - 24.5) olarak hesaplandı. Ağrı azalma skorları için iki grup arasında 0-15 ve 0-30 dakikalar arasında anlamlı fark tespit edilirken (sırası ile p < 0.0001 ve p = 0.004) 15-30 dakikalar arasında iki grup arasında anlamlı fark izlenmedi (p = 0.443). Kurtarıcı ilaç ihtiyacı IV fentanil alan hastaların 23'ünde (%37.1) olurken nebülize fentanil alanların 29'unda (%54.7) kurtarıcı ilaç gerekmiştir ve iki grup arasına belirgin fark saptanmamıştır (p=0.058). IV fentanil alan hastaların 14'ünde (%22.6) yan etki görülürken nebülize fentanil alanların 5'inde (%9.4) yan etki izlendi ve her iki grup arasında belirgin fark tespit edilmedi (p = 0.058).Sonuç: Nebülize fentanil acil servise renal kolikle başvuran hastaların tedavisinde etkilidir. IV fentanil nebülize fentanile göre daha hızlı etkilidir ve analjezik etkisi daha güçlüdür. IV fentanilin nebülize fentanile kurtarıcı ilaç ihtiyacı açısından bir üstünlüğü yoktur. IV fentanil nebülize forma göre yan etki açısından göreceli olarak daha risklidir.Anahtar Kelimeler: Renal kolik, acil servis, fentanil, nebülize fentanil

Objevtives: To determine the analgesic effectiveness and safety of nebulised fentanyl and compare with intravenous (IV) fentanyl in patients presenting to the emergency department with renal colic.Materials and Methods: A retrospective study was performed to compare the effectiveness of 1.5 µg/kg IV fentanyl and 3.0 µg/kg nebulised fentanyl in patients with renal colic. The effectiveness of the study drugs was measured by a visual analog scale and a verbal rating scale at the baseline and after 15 and 30 min. The adverse effects and need for rescue medication (1.5 µg/kg IV fentanyl) were also recorded at the end of the study.Results: 162 patients were eligible for the enrolment in the study, with 115 patients included in the final analysis (62 in the IV fentanyl group and 53 in the nebulised fentanyl group). The mean±SD age of the patients was 34.3±10.5 years and 83 (%72.2) were men. The mean reduction in scores after study drug administration at 15 min was 39.3 mm (%25-75, 22.75 - 55.5) for IV fentanyl and 17.4 mm (%25-75, –2 - 31) for nebulised fentanyl, at 30 min was 47.4 mm (%25-75, 26.25 – 71) for IV fentanyl and 31.1 mm (%25-75, 10.5 - 52.5) for nebulised fentanyl and at 15-30 min period was 8.1 mm (%25-75, –1 - 19.25) for IV fentanyl and 13.8 mm (%25-75, 0 - 24.5) for nebulised fentanyl. There was a significant difference between pain reduction scores for the two groups at 15 min and 30 min (p < 0.0001 ve p = 0.004 respectively) but the difference was not significant in 15-30 min period (p = 0.443). Rescue medication was needed in 23 patients (%37.1) for IV fentanyl group and 29 patients (%54.7) for nebulised fentanyl group and there was not significant difference between two groups (p=0.058). Fourteen adverse events (%22.6) were recorded in the IV fentanyl group and five (%9.4) in the nebulised fentanyl group and there was not significant difference between the two groups (p = 0.058).Conclusion: Nebulised fentanyl is effective in treating patients presenting with renal colic to the emergency department. IV fentanyl has quicker onset of action and stronger analgesic effect than nebulised fentanyl. IV fentanyl has no superiority to nebulised fentanyl in need of rescue medication. IV fentanyl has relatively more risks than nebulised fentanyl in adverse effects.Key Words: Renal colic, emergency department, fentanyl, nebulised fentanyl