İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretim liderliği davranışları

Abstract

Yönetim, örgütün bütün amaçlarını gerçekleştirmek için, örgütteki insan ve madde gücünü, işbirliği yaparak mevzuat ve yönetim ilkeleri çerçevesinde en etkili ve verimli bir biçimde çalıştırma bilim ve sanatıdır. Eğitim yönetimi, toplumun eğitim gereksinmesini karşılamak üzere kurulan eğitim örgütünü önceden belirlenen amaçlarını gerçekleştirmek için etkili işletmek, geliştirmek ve yenileştirmek sürecidir. Okul yönetimi de eğitim yönetiminin daha sınırlı bir alana uygulanmasıdır. Bu alanın sınırlarını eğitim sisteminin amaçları ve yapısı belirler. Okul yönetiminin görevi okuldaki tüm insan ve madde kaynaklarını en verimli biçimde kullanarak, okulu amaçlarına uygun olarak yaşatmaktır. Okula verilen bu görev okulu amaçlarına göre yaşatmak ve geliştirmekten sorumlu okul yöneticileri aracılığı ile olur.Toplumdaki sosyal, politik ve ekonomik değişmelerden etkilenen eğitim kurumu ve yöneticisinin, aynı hızla uyum göstermesi gerekmektedir. Bir okul yöneticisinin en belirgin ve önemli rolü, bu değişim ve gelişmelere göre gerekli öğretimi sağlamaktır.Liderlikle ilgili konular son yüzyıldaki yönetim literatürün de önemli bir yer tutmaktadır. Liderliğin türlerine yönelik araştırmalar hızla sürmektedir. Öğretim liderliği de bu çalışma konularından biridir ve önemli bir liderlik boyutudur. Okul yöneticilerinin okulunu bir öğretim lideri olarak yönetmesi, onların temel rolünün öğretim liderliği olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Okul yöneticilerinin görevi, bir öğretim lideri olarak eğitim-öğretimin kalitesini yükseltmektir.Bu araştırmanın amacı; Konya ili ve 31 ilçesinde bulunan resmi ilköğretim okulu yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarını hangi düzeyde gerçekleştirdiklerini, öğretmen görüşleri açısından belirlemektir. Şişman'ın (2002) ?okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları? anket formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Şişman ile iletişim kurularak kendisinden anketini kullanma izni istenmiştir. Öğretmenlere ilişkin bilgilere ulaşmak için düzenlenen kişisel bilgi formu araştırmacı tarafından geliştirilmiştir.Toplanan verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Verilerle ilgili frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve elli davranışa ilişkin öğretmen algılamalarının ortalama standart sapma değerleri bulunarak tablolar hazırlanmıştır. Daha sonra söz konusu algılamalar, öğretmenlerle ilgili yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki kıdem, yöneticilik kıdemi ve istihdam şekli değişkenine göre karşılaştırılmıştır. Belirlenen değişkenlere bağlı olarak yapılan karşılaştırmalarda Varyans Analizi kullanılmıştır. Söz konusu değişkenlerle yöneticilerin öğretim liderliği davranışlarına ilişkin öğretmenlerin algılamaları arasındaki olası farklılaşmalar t testi ile yoklanmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular şöyledir: İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri her zaman çıkmıştır. İlköğretim okulu yöneticilerinin, öğretmenlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi ve düzenli öğretme-öğrenme çevresi ve iklimi oluşturma öğretim liderliği boyutlarını gerçekleştirme düzeyleri cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermektedir. İlköğretim okulu yöneticilerinin, öğretmenlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi öğretim liderliği boyutunu gerçekleştirme düzeyleri yaşa, öğrenim durumuna ve mesleki kıdeme göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. İlköğretim okulu yöneticilerinin, okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşılması ile düzenli öğretme-öğrenme çevresi ve iklimi oluşturma öğretim liderliği boyutlarını gerçekleştirme düzeyleri yöneticilik kıdemine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticisinin öğretim liderliği davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri ile öğretmenlerin istihdam şekilleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur.Anahtar Kelimeler: Öğretim liderliği, öğretim liderliği davranış boyutları, ilköğretim okulu yöneticisi.

Management means to make cooperation people and material power in the organization for perform all objectives of the organization and to execute the organization within current legislation and management principles in the most efficient and productively way. Education management is the processing in the most effective way developing and rehabilitation period to perform previously stated aims of organization that was established to meet education needs of the society. School Management is application of education management into more limited area. The objectives and structure of education system determine the borders of this area. The task of school management is to make live the school in accordance with its objectives through using all people and material resources in the most efficiently way. This awarded task to school will be performed by school managers who are responsible to develop and make live the school according to its objectives.The education institution and its manager who are affected from social, political and economical changes in the society should adopt in the same speed. The most significant and the most important role of a school master is to provide required teaching pursuant to those changes and developments.The subjects about leadership have an important place in management literature in recent century. The researches about types of leadership continue speedily. Teaching leadership is one of those research topics and it is an important leadership dimension. It is a stubborn fact that school masters manage their schools as a teaching leader and so their basic role is ınstructional leadership. The duty of school masters as a ınstructional leader is to increase education-teaching quality.The objective of this study is to determine in which level official primary education schools? masters in Konya Province and 31 districts perform their ınstructional leadership behaviors regarding teachers? views. Şişman?s (2002) survey form that was used at research about school masters? ınstructional leadership behaviors has been used as data gathering instrument. Şişman has been established communication and he was requested his consent his survey under title of ?School Masters? Instructional Leadership Behaviors?. Upon obtained consent, the survey that was developed for primary school masters? ınstructional leadership behaviors has been used as data gathering instrument of research. The personal data form that was used to reach personal details of teachers has been developed researcher.SPSS packet program was used to resolve gathered data. Concern frequency about data, percentage, arithmetic average and average standard deviation values about fifty behaviors have been found and tables have been prepared. Then, mentioned sensations have been compared according to age, gender, education situation, professional seniority, management seniority and employment type about teachers. Variance analysis has been used at the comparing that was performed depending on determined variables. The possible difference among teachers? sensations about mentioned variables and managers? ınstructional leadership behaviors have been checked by t test.The findings that were obtained from research are as follows: Instructional leadership behaviors level of primary school masters was not low. Teachers? supporting, developing to primary school masters, composing regular teaching ? learning environment and climate, ınstructional leadership dimensions realizing level show meaningful difference according to gender. Teachers? supporting, developing to primary school masters, composing ınstructional leadership dimensions realizing level show meaningful differences according to age, education situation and professional seniority. Composing regular teaching ? learning environment and climate, ınstructional leadership dimensions realizing level show meaningful differences according to determining and sharing objectives of primary school masters, school shows meaningful difference according to administration seniority. The employment ways of teachers is not efficient at performing ınstructional leadership of school master.Key words: Instructional Leadership, behavior dimensions of ınstructional leadership, primary education school manager.