9. sınıfta anne baba tutumları ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı farklı iki lise türünde 9. sınıf öğrencilerinde benlik saygısı ve algılanan anne baba tutumları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında Kocaeli ili Gölcük İlçesinde bulunan okullardan Barbaros Hayrettin Lisesi, İhsaniye Lisesi, Çakabey Anadolu Lisesi, İhsaniye Anadolu Lisesi ve Atatürk Anadolu Lisesi oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi bu okullarda okuyan 9. sınıf öğrencilerinden tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma örneklemi 214 kız 250 erkek olmak üzere 464 öğrenciden oluşmaktadır.Araştırmada benlik saygısı ?Rosenberg Benlik Saygısı? ölçeği ile anne-baba tutumları ise Yıldız Kuzgun tarafından geliştirilen ?Anne-Baba Tutum? ölçeği ile ölçülmüştür. İstatistiksel analizlerde ?t? testi, ?pearson momentler çarpım korelasyon? tekniği, varyans analizi ve ?tukey? testi kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir.Cinsiyet değişkenine göre kız ve erkek lise öğrencilerinin benlik saygısı puan ortalamaları arasında fark yoktur. Kız öğrenciler anne baba tutumlarını erkek öğrencilere göre daha fazla demokratik olarak algılamaktadır. Erkek öğrenciler anne-baba tutumlarını kız öğrencilere göre daha fazla otoriter olarak algılamaktadır. Öğrenciler yaşları arttıkça anne babalarını daha fazla otoriter algılamaktadır. Öğrencilerin benlik saygıları ve algıladıkları anne-baba tutumları kardeş sırasına göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. Düz Lise ve Anadolu Lisesi öğrencilerinin benlik saygısı puan ortalamaları arasında fark yoktur. Lise öğrencilerinin benlik saygıları gelir düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Lise öğrencilerinin algıladıkları anne-baba tutumları gelir düzeyi değişkenine göre anlamlı düzeyde faklılaşmamaktadır. Lise öğrencilerinin benlik saygıları ve algıladıkları anne-baba tutumları anne eğitim düzeyine göre anlamlı düzeyde faklılaşmamaktadır. Lise öğrencilerinin benlik saygıları ve algıladıkları anne-baba tutumları baba eğitim düzeyine göre anlamlı düzeyde faklılaşmamaktadır. Spor yapan lise öğrencilerinin benlik saygısı puan ortalamaları spor yapmayanlardan anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Spor yapan öğrencilerin algıladıkları otoriter anne-baba tutumu spor yapmayanlardan anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Hobi faaliyeti olan lise öğrencilerinin benlik saygısı puan ortalamaları hobi faaliyeti olmayanlardan anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Hobi faaliyeti olan lise öğrencilerinin algıladıkları demokratik anne-baba tutum puan ortalaması hobi faaliyet olmayanlardan anlamlı düzeyde yüksektir. Lise öğrencilerinin benlik saygıları ilköğretim diploma notuna göre anlamlı düzeyde faklılaşmamaktadır. Lise öğrencilerinin algıladıkları demokratik ve otoriter anne baba tutumları öğrencilerin ilköğretim diploma notu değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Lise öğrencilerinin algılanan demokratik anne baba tutum puanları arttıkça benlik saygılarının arttığı, algılanan koruyucu ve otoriter puanları arttıkça ise benlik saygılarının azaldığı görülmüştür.Anahtar kelimeler: Benlik Saygısı, Anne-baba tutumları, Ergenlik

The purpose of this study is to examine the relationship between self-esteem of the 9th grade students attending two different types of highschool and received parent attitudes, with some variables. Related scanning model was used in this study. The universe of this study consists of the students who attends Barbaros Hayrettin Highschool, İhsaniye Highschool, Çakabey Anatolian Highschool, İhsaniye Anatolian Highschool and Atatürk Anatolian Highschool in Gölcük where is one borough of Kocaeli in 2010 ? 2011 Education Season. Samples were randomly collected from the 1st grades of these schools. The universe of this study consists of 214 female students and 250 male students, 464 students in total.Self-esteem was examined by ?Rosenberg Self-Esteem? scale and parent attitudes were examined by ?Parental Attitudes? scale what is developed by Yıldız Kuzgun. ?t? test, ?pearson correlation of moment multiplication? technique, analysis of variants and ?tukey? test were used in the statistical analysis.Findings were summarized as follows.There is no difference between the self-esteem mean scores of both female and male students, varying upon sex. Female students receive the parental attitudes more democratic than the male students. Male students receive the parental attitudes more authoritarian. Students receive parental attitudes more authoritarian in higher ages. Self-esteem of the students do not differ meaningfully with regard to order of siblings. There is no difference between the self-esteem mean scores of students attending both Regular Highschool and Anatolian Highschool. Self-esteem of highschool students meaningfully differs with regard to income level. Receiving parental attitudes of highschool students do not differ meaningfully with regard to income level. Receiving parental attitudes and self-esteem of highschool students do not differ meaningfully with regard to mother?s education level. Receiving parental attitudes and self-esteem of highschool students do not differ meaningfully with regard to father?s education level. The students who deal with sporting activities had meaningfully higher self-esteem scores than the others. . The students who deal with sporting activities had meaningfully higher parental authority scores than the others. The students who have hobbies had meaningfully higher self-esteem scores than the others. The students who have hobbies had meaningfully higher democratic parental attitude scores than the others. Self-esteem scores of highschool students do not differ meaningfully with regard to the mark of primary school diploma. Receiving parental attitudes both in democratic and authoritarian ways differ meaningfully with regard to the mark of primary school diploma. Finally, the higher scores for receiving parental attitudes in democratic way makes self-esteem higher and the higher scores for receiving parental attitudes in protecting and authoritarian ways make self-esteem lower.Keywords : Self-esteem, parental attitudes, adolescence