İdiopatik epilepsili adölesan kız hastalarda menstrüel siklusun farklı dönemlerinin antiepileptik ilaç kan düzeyi ve elektroensefalografi üzerine etkileri

Abstract

Giriş ve Amaç: Menstrüel siklusun belirli fazlarında epileptik nöbet aktivitesi artabilmektedir. Menstrüel siklusla ilişkili nöbetler, katamenial nöbet olarak tanımlanır. Katamenial epilepsinin (KE) etiyolojisinde yer alan moleküler mekanizmalar tam bilinmemektedir. Bu çalışmada; menstrüel siklus ilişkili nöbet artışının, serum antiepileptik ilaç (AEİ) düzeyindeki değişikliklerden kaynaklanabileceği hipotezinden yola çıkarak, idiopatik epilepsili adölesan kızlarda, menstrüel siklusun farklı dönemlerindeki serum AEİ düzeyi ve elektroensefalografi (EEG) bulguları incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nörolojisi Bilim Dalı'na başvuran, menstrüel siklusları başlamış olan, idiopatik epilepsi tanılı 27 adölesan kız hasta (yaş ortalaması 15.4±1.3 yıl) çalışmaya alındı. Hastaların menstrüel sikluslarının, menstrüel faz ve geç luteal fazında serum AEİ, östradiol (E2), progesteron (Pg) seviyelerine bakıldı ve EEG incelemeleri yapıldı.Bulgular: Hastalar valproat (VPA) (n=16), levetirasetam (LEV) (n=9) ve karbamazepin (KBZ) (n=3) kullanmaktaydı. Hasta sayısının yetersiz olması nedeniyle, KBZ için istatistiksel karşılaştırma yapılmadı. Menstrüel ve luteal dönemdeki VPA ve LEV düzeylerinde anlamlı fark yoktu (p>0.05). Ovulatuar ve anovulatuar siklusa göre hastalar gruplandırıldığında, sadece anovulatuar siklustaki hasta sayıları istatistiksel karşılaştırma için yeterliydi ve iki farklı dönemdeki VPA ve LEV düzeyleri anlamlı fark göstermedi (p>0.05). Olası sıvı retansiyonu açısından, ilk serum örneği mensin 1. gününde alınan, VPA kullanan hastalarda (n=12) anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). İki hastaya KE tanısı kondu. Bunlardan birinde, menstrüel dönemdeki KBZ düzeyinde, luteal döneme göre %57 azalma saptandı. Ayrıca, menstrüel dönemdeki EEG'sinde patolojik bulgular mevcuttu. Diğer hastalarda, menstrüel siklusun her iki döneminde çekilen EEG incelemeleri normaldi.Sonuç: Çalışmamız; VPA veya LEV kullanan idiopatik epiepsili adölesan kızlarda, menstrüel ve luteal fazdaki serum AEİ düzeylerinde anlamlı değişiklik olmadığını ortaya koymaktadır. Ancak, KE olarak değerlendirilen bir olgumuzun, menstrüel dönemdeki KBZ seviyesinde azalma ve patolojik EEG bulguları, KE tanılı hastalarda yapılacak benzer çalışmanın fayda sağlayabileceğini düşündürmektedir.

Aim: Increased seizure activity may be observed in certain phases of menstrual cycle due to unknown reasons. Menstrual cycle-related seizures are defined as catamenial seizures. Molecular mechanisms involved in the etiology of catamenial epilepsy (CE) are not precisely known, yet. In this study, based on the hypothesis that altered serum antiepileptic drug (AED) levels can be a factor, we aimed to investigate serum AED levels and electroencephalography (EEG) results from different phases of menstrual cycle in adolescent girls with idiopathic epilepsy. Materials and Methods: A total of 27 adolescent girls (mean age: 15.4±1.3 years) who were admitted to Karadeniz Technical University, Faculty of Medicine, Department of Pediatrics, Division of Pediatric Neurology, diagnosed idiopathic epilepsy and were menstruating, were included in the study. Serum AED, estradiol (E2) and progesterone (Pg) levels at the menstrual and late luteal phases of the menstrual cycles were examined and EEG was performed. Results: Sixteen patients were on valproate (VPA), nine patients were on levetiracetam (LEV), and three patients were on carbamazepine (CBZ) treatment. Due to small sample size, no statistical comparison was performed for CBZ. There was no significant difference in the VPA and LEV levels in the menstrual and luteal phases (p>0.05). The patients were classified according to the ovulatory and anovulatory cycle, only the number of patients in the anovulatory cycle was found to be sufficient for the statistical analysis. There was no significant difference in the VPA and LEV levels in different time periods (p> 0.05). In patients who gave blood samples on the first day of the menstrual cycle, when menstrual fluid retention was expected, serum VPA (n=12) levels at two phases were not found to be statistically significantly different (p>0.05). Two patients were diagnosed with CE. One of these patients, 57% reduction was seen in the CBZ level during the menstrual phase compared to the luteal phase. In addition, EEG showed pathological findings in the menstrual period. In the remaining patients, EEG findings in both phases of the menstrual cycle were normal.Conclusion: Our study results showed no significant changes in serum AED levels at the menstrual and luteal phases in adolescent girls with idiopathic epilepsy using VPA or LEV. However, in one of the patients with CE, reduced CBZ levels during menstrual cycle and presence of pathological findings in EEG were interesting. Further studies are required to confirm these findings in patients with CE.