Hurûfât defterleri ışığında Göcî-yi Kebîr kazâsı

Abstract

Sınırları çok geniş bir coğrafyaya ulaşmış olan Osmanlı Devleti sadece toprak kazanmakla kalmamış, bu topraklardaki milletleri de uzun yıllar bir arada tutabilmiştir. Devletlerin uzun ömürlü olmalarının arkasında yalnızca askeri nedenler değil; sosyal ve kültürel gelişmeler ile eğitim ve öğretim alanında yapmış olduğu hizmetler de bulunmaktadır. Bu politikayı çok iyi bilen Osmanlı Devleti de yönetiminde bulunan en küçük birime kadar her bölgeyi cami, mescit, han, hamam gibi sosyal tesislerle; mektep, zaviye, tekke ve medrese gibi eğitim kurumları ile donatmış ve bu kurumların isleyişini de takip edebilmiştir. Günümüzde Osmanlı'nın bu kurumları hakkındaki bir takım bilgilere Hurufât Defterleri sayesinde ulaşmak mümkündür. Tezin konusu Beyşehir Sancağı'na bağlı Göci-yi Kebir Kazası'nın XVII. ve XVIII. yüzyıllarda sosyal, kültürel, eğitim öğretim ve ekonomik hayatının incelenmesidir.Osmanlı Türkçesine olan ilginin azlığı ve bunun yanında şehir tarihçiliğine verilen öneminde artması bizi böyle bir araştırma yapmaya sevk etmiştir. Bu düşünce ile Göci-yi Kebir Kazası'nı araştırma konusu olarak belirledik. Göci-yi Kebir Kazası'nın sosyal tarihi üzerine açıklamalar yapılırken, Hurufât Defterleri ışığında yörenin dinî görevlileri ve eğitimcileri üzerinde durularak vakıf görevlilerine de değinilecektir.

Ottaman state, whose borders reached so large geographical lands, not only gained lands from other nations but also kept together these people on the same land so many years. To have the long life for the states, there are not only military reasons but also social and cultural development sand facilities or ministrations on the area of education. Ottoman state, which knows this politics very well, constructed everywhere of its land from the city centres to the small governing points with so many social recreational facilities and educational institutions such as mosques, masjids, Hans, Hammams and mekteps, madrasahs, zaviyes, tekkes and also supervened or arranged these constructions working. Today, it is possible to reach the some informations about these Ottoman?s institutions thanks to Hurufat Notebooks. The thesis subject is studying social, cultural, educational and economical life of Göçi-yi Kebir dictrict in the centuries XVII-XIX.Because of the shortfall interest to Ottoman Turkish and the increasing importance to the city historiography, we decided to study on the history of Göçi-yi Kebir with this kind of sucject. Meanwhile the explanations are being given on the social history of Göçi-yi Kebir, thanks to Hurufat Notebooks, the informations are going to be given not only on the religious officials and the educators but also Waqf officials.