40-69 yaş kadınlar arasında meme kanseri tarama yöntemleri ile ilgili eğitim etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada 40-69 yaş kadınlar arasında meme kanseri ve tarama yöntemleri ile ilgili eğitimin bilgi düzeyi ve davranış değişikliği üzerindeki etkinliğini değerlendirmeyi amaçladık.Yöntem: Bu araştırma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile hekimliği Anabilim Dalı'nda Kasım 2016 ile Mayıs 2017 tarihleri arasında yapıldı. Çalışmaya aile hekimliği polikliniğine başvuran ve 40-69 yaş arasındaki 74 gönüllü kadın alındı. Verilerin toplanmasında demografik özellikleri, meme kanseri ve tarama yöntemleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranış durumlarını içeren 42 soruluk bir anket formu kullanıldı. Bu anket formu eğitim öncesi her katılımcıya uygulandı. Katılımcılara 20'şer kişilik gruplar halinde PowerPoint sunumu ve meme muayene eğitim maketinin de kullanıldığı yarım günlük eğitim verildi. KKMM (kendi kendine meme muayenesi), KMM (klinik meme muayenesi) ve mamografi uygulamalarındaki değişiklikleri belirlemek için eğitimden 3 ay sonra katılımcılarla telefon görüşmesi yapıldı. Bulgular: Kadınların, çalışmanın başlangıcındaki bilgi düzeyi 22 puan üzerinden 12,2±3,7 puandı. Eğitim sonrasında bilgi düzeyi puan ortalaması 19,7±1,8 puan olup anlamlı derecede artmıştır (p<0,001). Çalışmaya katılan kadınların eğitim öncesinde KKMM yapma oranı %59,5 iken eğitim sonrası %91,9 oldu (p<0,001). Eğitim öncesi mamografi çektirme oranı %37,8 iken eğitim sonrası %90,5 oldu (p<0,001). KMM yaptıranların oranı da eğitim sonrasında %54,1'den %55,4'e yükseldi (p=1.000).Sonuç: Kadınların meme kanseri ve tarama yöntemleri konusundaki bilgi, tutum ve davranışları üzerine eğitimin etkili olduğu görülmüştür. Bu konuda risk altındaki bireylere eğitim ve danışmanlık verilmesi faydalı olacaktır. Anahtar Kelimeler: Eğitim, meme kanseri, davranış değişikliği, mamografi, tarama

Aim: In this study, we aimed to evaluate effectiveness of the education on level of knowledge and behavioral change about breast cancer and screening methods among 40-69 year old women.Materials and Methods: The research was carried out between November 2016 and May 2017 at Karadeniz Technical University Medical Faculty, Department of Family Medicine. 74 volunteer women aged 40-69 who applied to the family medicine polyclinic were included in the study. In the collection of the data, a questionnaire consists of 42 questions including demographic characteristics and information, attitudes and behaviors related to breast cancer and screening methods was used. This questionnaire was applied to each participant before and after the training. A half-day education was given to participants in groups of 20 people using PowerPoint presentation and breast examination training model. A telephone interview was held with participants after 3 months of education to learn about changes in breast self-examination (BSE), clinical breast examination (CBE) and mammography practices.Results: At the beginning of the study, mean knowledge scoreof women was 12.2±3.7. Mean knowledge scorewas 19.7±1.8 after education, which was significantly increased (p<0.001). The rate of doing BSE increased from 59.5% to 91.9% after education (p<0.001). The rate of having pre-training mammography was 37.8% and post-training was 90.5% (p<0.001). The rate of those who have received a CBE increased from 54.1% to 55.4% after the training (p = 1.000).Conclusions: It has been shown that education on the knowledge, attitudes and behaviors of women about breast cancer and screening methods is effective. It would be beneficial to provide training and counseling to individuals at risk in this regard.Keywords: Education, breast cancer, behavior change, mammography, screening