İnme sonrası epileptik nöbetler: Risk faktörleri ve uzun süreli takip

Abstract

Amaç: İnme, erişkin ve yaşlılarda yeni başlangıçlı epileptik nöbetlerin en sık nedenidir. Bu çalışmada inme sonrası erken ve geç başlangıçlı epileptik nöbetlerin sıklığı ve oluşumunu etkileyen faktörler, uzun süreli takipte hastaların nöbet sıklığı, tek ve rekürren nöbetleri belirleyen faktörler, tedavi yanıtı, erken veya geç nöbetlerin inme prognozu üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metod; Ocak 1999- Aralık 2015 yılları arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji servis veya polikliniğinde takip edilen inme sonrası epileptik nöbeti olduğu tespit edilen 218 hasta retrospektif olarak çalışmaya dahil edildi. İnme tipleri iskemik, hemorajik ve iskemi sonrası hemorajik transformasyon geçirenler olarak sınıflandırıldı. İnme sonrası nöbetler erken ve geç dönem nöbetler olarak sınıflandırıldı. İnme sonrası ilk 7 günde gelişen nöbetler erken nöbet, 7. gün ve sonrasında gelişen nöbetler ise geç nöbet olarak değerlendirildi. Erken ve geç nöbetler tek ve rekürren nöbet olmak üzere gruplandırıldı. 24 saat içinde geçirilen nöbetler tek epileptik nöbet, en az 24 saat ara ile 2 ve daha fazla nöbet rekürren nöbet olarak değerlendirildi. Erken ve geç nöbet grupları, tek ve rekürren nöbet grupları demografik özellikler, özgeçmiş özellikleri, inme tipi ve etyolojisi, nöroradyolojik bulgular, EEG bulguları, nöbet tipi ve sıklığı, tedavi süresi ve tedavi sonrası prognoz açısından karşılaştırıldı.Bulgular: İnme sonrası nöbet sıklığı %9,3 olarak tespit edildi. Erken başlangıçlı nöbet sıklığı % 3,2, geç başlangıçlı nöbet sıklığı % 6,1 olarak tespit edildi. Çıkış MRS skorunun ağır olması ve kortiko-subkortikal lokalizasyonda lezyon olması geç nöbet görülme ihtimalini arttırdığı tespit edildi (p<0,05). Erken nöbet grubunda %73,7 tek ,%26,3 rekürren nöbet olduğu tespit edildi. Erken nöbet grubunda geliş MRS skorunun ağır olması nöbet rekürrensi riskini artıran bir faktör olarak tespit edildi(p=0,025). Geç nöbet grubunda %41,5 tek nöbet, %58,5 rekürren nöbet olduğu tespit edildi. Geç nöbet grubunda büyük arter aterosklerozunun varlığı ile rekürren nöbet görülme durumu arasında ters yönlü birliktelik istatistiksel olarak anlamlı saptandı (p=0,024).Sonuç: İnme sonrası geç nöbetler erken nöbetlere göre daha sık görülmekte olup, erken nöbetler daha sıklıkla tek nöbet şeklinde görülürken geç nöbetlerin tekrarlama oranının daha yüksek olduğu tespit edildi. İnme şiddetinin ağır olması ve inme alanının büyük olmasının geç nöbet riskini arttırdığı ve geç nöbet grubunda nöbet rekürrensinin daha fazla olduğu tespit edildi.Anahtar kelimeler: inme sonrası nöbetler, erken nöbet, geç nöbet, tek nöbet, rekürren nöbet

Purpose: Stroke is the most common cause of new onset seizures in adults and elderly people. The purpose of this study is to determine the factors affecting the incidence of early and late onset seizures after stroke, seizure frequency of patients in the long-term follow-up, factors determining single and recurrent seizures, treatment response, the effect of early, or late seizures on stroke prognosis.Material and method: Between January 1999 and December 2015, patients from the Neurology Department of the Medical Faculty of Karadeniz Technical University were retrospectively collected and 218 patients with epileptic seizures after stroke were included in the study. Stroke types were classified as ischemic, hemorrhagic and ischemic secondary hemorrhage. Patients who had seizures after stroke were divided into two groups as early and late seizure groups. Patients who had a seizure on the first 7 days after stroke were classified as early seizure and those who had seizure on the 7th day and later were classified as late seizure. Single and recurrent seizure subgroups were formed in early and late seizure groups. Seizures occurred within 24 hours were considered as single epileptic seizures and two or more seizures that were separated from the first one by more than 24-hour were classified as recurrent seizures. Both groups and subgroups were compared in terms of demographic characteristics (age, sex), stroke type and etiology, stroke history, neuroradiological findings, EEG findings, seizure type and frequency, treatment and prognosis after treatment.Results: Frequency of seizures after stroke was found %9,3. The frequency of early-onset seizures after stroke was % 3,2, late-onset seizure frequency was %6,1. It was found that severity of MRS in hospital discharge and lesion in cortico-subcortical localization increased probability of late seizure (p<0,05). The rate of single seizure was 73,7% and the rate of recurrent seizure was 26,3% in the early seizure group. Severity of MRS in hospital admission was found to be a risk factor for recurrence in early seizure group (p=0,025). The rate of single seizure was 41,5% and the rate of recurrent seizure was 58,5% in the late seizure group. In the late seizure group, it was found that an inverse association between the presence of large artery atherosclerosis and recurrent seizures (p=0,024).Conclusion: Post-stroke seizures are more commonly seen as late seizures than early seizures. Early seizures appear more often as a single seizure while late seizures have a higher recurrence rate. It was found that severity of stroke and large stroke lesion increasing the risk of late seizure. In addition to this, seizure recurrence in the late seizure group was found to be higher.Keywords: post stroke seizures, early seizure, late seizure, single seizure, recurrent seizure