Astragalus compactus LAM üzerinde farmakognozik çalışmalar

Abstract

Fabaceae (Leguminosae) familyasında yer alan Astragalus cinsi, Dünya'da yaklaşık 3000 ve Türkiye'de 224'ü endemik olmak üzere 445 tür ile temsil edilmektedir. Astragalus türlerinin kökleri çok eski yıllardan beri halk arasında terlemeyi önleyici, tonik ve diüretik olarak kullanılmaktadır. Ayrıca şeker hastalığının, nefritin, löseminin ve rahim kanserinin tedavisinde de kullanım alanı bulmaktadır. Astragalus köklerinin bilinen biyolojik aktif bileşenleri, polisakkaritler ve saponinler olmak üzere iki temel kimyasal bileşik sınıfında toplanmıştır. Bugüne kadar sikloartan yapısında 400'den fazla saponin tanımlanmış ve bunların yarısı yaklaşık 200 Astragalus cinsinden izole edilmiştir. Sikloartan yapısındaki saponinlerin en zengin kaynağını oluşturan Astragalus cinsine ait türler, bunların ekstreleri ve izole edilen bileşikler antiinflamatuvar, karaciğer koruyucu, antipiretik, bağışıklık sistemini uyarıcı, antioksidan, antiviral ve antineoplastik etkiler göstermeleri nedeniyle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Astragalus compactus bitkisinin toprak altı kısımları üzerinde fitokimyasal çalışmalar yapılmıştır. Bitki köklerinin metanol ekstresinin fraksiyonlanması ile elde edilen alt fraksiyonlardan, çeşitli kromatografik teknikler (kolon kromatografisi, vakumlu sıvı kromatografisi ve orta basınçlı sıvı kromatografisi) kullanılarak sikloartan triterpen saponin yapısında Astragalozit I, Astragalozit II, Astragalozit IV, Astrasieversianin II ve Siklosefalozit II bileşikleri saf olarak izole edilmiştir. Bileşiklerin yapı analizleri spektral yöntemler yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Anahtar kelimeler: Astragalus compactus, doğal bileşikler, Fabaceae, saponin, sikloartan, triterpen.

Astragalus L. genus that belongs to Fabaceae (Leguminosae) family is represented by 445 species including 224 endemic species in Turkey. The roots of Astragalus sp. have been used as an antiperspirant, tonic and diuretic among people since ancient years. They have also been used in the treatment of diabetes mellitus, nephritis, leukemia and uterine cancer. Known biologically active compounds of Astragalus roots have been collected in two major classes of chemical compounds; including polysaccharides and saponins. Up to now, more than 400 cycloartane-type saponins were determined and around 200 of them were isolated from Astragalus genus. The species of Astragalus genus which are the richest source of cycloartane type saponins have been considered important because of their extract's and isolated compound's wide range of biological activities known as anti-inflammatory, hepatoprotective, antipyretic, immunostimulant, antioxidant, antiviral and anti cancer. In this study, phytochemical studies heve been performed on the underground parts of Astragalus compactus. The compounds of Astragaloside I, Astragaloside II, Astragaloside IV, Astrasieversianin II and Cyclosephaloside II were isolated using several chromatographic techniques (open column chromatography, vacuum liquid chromatography, and medium pressure liquid chromatography) on the subfractions obtained by fractionation of methanol extract of the roots. Structure determination of the compounds was performed by using spectral techniques.Key Words: Astragalus compactus, cycloartane, Fabaceae, natural compounds, saponins, triterpene.