Lise öğrencilerinin kariyer kararı yetkinlik beklentilerinin anne baba tutumları ve başa çıkma stilleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin kariyer kararı yetkinlik beklentilerinin anne baba tutumları ve başa çıkma stilleri açısından incelenmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Kırşehir ilindeki liselerde öğrenim gören 198 erkek , 201 kız toplam 399 öğrenci araştırmanın çalışma gurubunu oluşturmaktadır. Kişisel bilgi formu, Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi Ölçeği, Anne Baba Tutumları Ölçeği ve Çocuk ve Ergenler için Başa Çıkma Ölçeği araştırmada veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon katsayısı tekniği ve çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Toplam Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi'nin anne baba tutumları alt boyutlarından Sorumluluk ve Kabül ile pozitif, başa çıkma biçimlerinden Aktif Başa Çıkma ile pozitif, Olumsuz Başa Çıkmaz ile ise negatif yönde ilişki içinde olduğu belirlenmiştir. Toplam Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi anne baba tutumları alt boyutlarından Otorite ve Denetleme ve başa çıkma biçimlerinden Kaçınan Başa Çıkma ile anlamlı ilişkisinin olmadığı belirlenmiştir. Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi alt boyutlarının tamamının anne baba tutumları alt boyutlarından Sorumluluk ve Kabul ile pozitif, başa çıkma biçimlerinden Aktif Başa Çıkma ile pozitif, Olumsuz Başa Çıkma ile ise negatif yönde ilişki içinde olduğu belirlenmiştir. Tüm alt boyutların anne baba tutumları alt boyutlarından Otorite ve Denetleme ve başa çıkma biçimlerinden Kaçınan Başa Çıkma ile anlamlı ilişkisinin olmadığı belirlenmiştir.Araştırmada lise öğrencilerinin toplam puan bazında kariyer kararı yetkinlik beklentileri anne baba tutumlarının `sorumluluk ve kabul boyutu` ile başa çıkma biçimleri alt boyutu olan `aktif başa çıkmanın` da anlamlı bir yordayıcısı olduğu ortaya konmuştur. Anne baba turumlarının alt boyutlarından sorumluluk ve kabulün kariyer kararı yetkinlik beklentileri ölçeğinin alt boyutları olan Kendini Doğru Bir Şekilde Değerlendirme, Mesleklerle İlgili Bilgi Toplama, Hedef Belirleme, Plan Yapma, Problem Çözme'nin anlamlı yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca otorite ve sorumluluğun Mesleklerle İlgili Bilgi Toplamanın anlamlı yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Başa çıkma biçimleri alt boyutu olan aktifbaşa çıkmanın kariyer kararı yetkinlik beklentileri ölçeğinin alt boyutları olan Kendini Doğru Bir Şekilde Değerlendirme, Mesleklerle İlgili Bilgi Toplama, Hedef Belirleme, Plan Yapma, Problem Çözme'nin anlamlı yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Olumsuz Başa Çıkma'nın Kendini Doğru Bir Şekilde Değerlendirme'nin anlamlı bir yordayıcısı olduğu; Kaçınan Başa Çıkma'nın Plan Yapma'nın ve Problem Çözme'nin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir Anahtar Kelimeler: Kariyer kararı, başa çıkma, anne baba tutumları

The purpose of this research is to examine career decision-making competence expectations of high school students in terms of parental attitudes and coping styles. Quantitative research methodology has been adopted in the research. 198 males and 201 females studying in high schools in Kırşehir constitute the working group of a total of 399 students. Personal information form, Career Decision Competence Expectation Scale, Parent Attitudes Scale, and Being for Children and Adolescents Scale were used as data collection tools. Relations between variables were examined by Pearson correlation coefficient technique and multiple regression analysis. It was determined that Total Career Decision Competency Expectancy is positively correlated with Responsibility and Acceptance from the subscales of parent attitudes, Positive with Active Achievement and Negative Achievement with negative attitudes. Total Career Decision Competency Expectancy was found to have no significant relationship with Parental Attitudes sub-dimensions, Authority and Supervision and Avoidance of Achievement. It was determined that all of the Career Decision Competency Expectancy sub dimensions were positively correlated with the subscales of parent attitudes with SK, positive with Active Achievement, and negative with Negative Achievement. It was determined that all subscales had no significant relationship with Substance Abuse from Authority and Supervision and coping styles from the subscales of parent attitudes. The survey revealed that high school students' career decision competence based on total points was a significant predictor of `active coping`, which is the subscale of how parent attitudes cope with the `responsibility and acceptance dimension.` Parental responsibilities and acceptance of career subordinates competence It was determined that the subscales of the expectant scale were a meaningful predictor of Self-Assessment, Profession-Related Information Collection, Goal Determination, Plan Making, Problem Solving, and Authority and Responsibility were significant predictors of Collecting Information on Occupations. the sub-dimensions of the career decision-making competence expectancy scale, which is the actor's first step, is a meaningful evaluation of self-correctness, job-related information collection, goal setting, and that Negative Precedence is a significant predictor of Self-Correct Appraisal; It has been determined that avoidance avoidance is a significant predictor of planning and problem solvingKey Words: Career decision, coping style, parenting style