Türkçe öğretiminde kavram haritalarının önemi ve anlama becerilerine ait teorik bilgilerin kavram haritası çeşitleriyle gösterilmesi

Abstract

Bireylerin iletişim kurabilmeleri, iletişimlerini sürdürebilmeleri ve öğrenmelerini gerçekleştirilebilmeleri için dil becerilerini etkili biçimde kullanmaları gerekir. Türkçe öğretimi beceri alanları anlama ve anlatma olmak üzere iki başlık altında toplanabilir. Gerek anlama becerileri gerekse anlatma becerileri üzerine son yıllarda kitap, makale, inceleme vb. pek çok çalışma yapılmıştır. Özellikle Türkçe öğretimi alanında yazılan kitaplarda Türkçe öğretiminin öğrenme alanları kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır. Bu kitaplarda yer alan bilgileri bütüncül olarak öğrenebilmek için anlamlı, kolay öğrenmeyi sağlayan yöntem ve tekniklere başvurmak, alan yazının literatürüne hâkim olmak bakımından gereklidir. Kavram haritaları da söz konusu yöntemlerden biridir.Eğitim sürecinde birçok amaçla kullanılan kavram haritaları, bireylerin öğrenmelerini kolaylaştırırken kalıcı ve anlamlı öğrenmelerini sağlayan bilgi görselleridir. Karmaşık ve iç içe bilgiler arasındaki bağlantılar kavram haritalarıyla rahatlıkla ifade edilebilmektedir. Bir öğrenme ya da beceri alanına ait unsurları öğrenmeyi kolaylaştıran kavram haritaları, özellikle dil becerilerinin geliştirilmesinde de kullanılmalıdır. Bu çalışmada Türkçe öğretimi çerçevesinde anlama becerileri üzerine yazılan kitapların ya da kitap bölümlerinin kavram haritası yoluyla bütüncül ve öz bir şekilde ortaya konulması amaçlanmıştır. Her bir kitap kendi içinde bağımsız olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada ele alınan materyallerdeki var olan durumu tespit edip kavram haritaları oluşturmak esas alındığından nitel bir çalışmadır ve doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Anlama beceri alanlarına ait kitaplar ve Türkçe öğretimi kitaplarının ilgili bölümlerine ait teorik bilgiler uygun kavram haritası çeşitleriyle gösterilmiştir. Bilgiler, örümcek ağı, hiyerarşi, zincir ve sınıflandırma kavram haritaları çeşitleriyle görselleştirilmiştir. Çalışma sonunda çeşitli yorum, görüş, açıklama ve değerlendirmelere ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Türkçe Öğretimi, Kavram Belirleme, Kavram Haritası, Anlama Becerileri, Dinleme Becerisi, Okuma Becerisi

Individuals need to be able to communicate, maintain language skills and use the language skills necessary for their learning. Turkish teaching skills areas can be grouped under two headings: understanding and narration. In recent years, many studies have been done on reading comprehension skills and speaking skills. Especially in the books written in the field of Turkish teaching, the learning areas of Turkish teaching are being considered in a comprehensive way. It is necessary to refer to the methods and techniques that provide meaningful, easy learning to be able to learn the information contained in these books as a whole, in order to prevail in the literatüre. Concept maps are one of the methods. Concept maps that facilitate learning of elements of a learning or skill field should also be used in the development of language skills in particular. In this study, it is aimed to present the book or book sections written on understanding ability within the frame of Turkish teaching in a holistic and self-evident way through the concept map.Theoretical knowledge about the comprehension skill areas and related parts of Turkish teaching books are shown with appropriate concept map varieties. The information is visualized with a variety of concept maps, spider web, hierarchy, chain, and classification. At the end of the study, various comments, opinions, explanations and evaluations were reached.Keywords: Teaching Turkish, Concept Determination, Concept Map, Understanding Skills, Listening Skills, Reading Skills