Üst düzey uzamsal yeteneğe sahip matematik öğretmen adaylarının düşünme yapılarına göre SOLO taksonomisi düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Birçok alanda olduğu gibi matematikte de yetenek önemlidir. Yetenekler, bireysellikten ötürü benzerlik ve farklılıklara sahiptir. Bu durum bireylerin uzamsal düşünebilme yeteneği ve düşünme yapılarında da farklılıklara sebep olmuştur. Uzamsal düşünme yeteneği üst-orta-alt olarak üç düzeye ayrılır. Düşünme yapıları ise analitik, geometrik ve harmonik düşünme yapıları şeklinde üçe ayrılmıştır. Araştırmada matematik öğretmen adaylarından üst düzey uzamsal düşünme yeteneğinde olanlarının SOLO düzeylerinin düşünme yapıları bağlamında nasıl değiştiği araştırılmıştır. Araştırma amaçları doğrultusunda nitel ve nicel yöntemler birlikte kullanılmıştır. Araştırma deseni olarak açıklayıcı desen anlayışı tercih edilmiştir. Öncelikle nicel veri toplama yöntemleri kullanılarak sonuçlar doğrultusunda nitel veri toplama yöntemlerini kullanılmıştır. Örneklem ise amaçlı örnekleme tekniği ile belirlenmiş olup 2017-2018 yılında bir devlet üniversitesinde matematik öğretmenliği lisans düzeyindeki analitik geometri dersini alan 92 öğretmen adayından oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde ilk aşamada PUGT ve MSA uygulanmıştır. PUGT öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerini, MSA ise öğretmen adaylarının düşünme yapıları belirlenmiştir. Nicel verilerin analizinden sonra PUGT'nin sonuçlarına göre üst düzey uzamsal yetenekli 11 matematik öğretmen adayı ile SOLO düzeylerini belirlemek için mülakatlar yapılmıştır. Nicel veriler incelenirken istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Nitel veriler için betimsel istatistik ve içerik analiz yöntemleri çerçevesinde SOLO düzeyleri belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre üst düzey uzamsal yetenekli öğretmen adaylarının büyük bir kısmı `Çok Yönlü Yapı` seviyesindedir. Öğretmen adaylarının problem çözümlerinde sorunun farklı yönlerinin farkında olduğu ancak çözüm için tam bütünlük sağlayamadığı görülmektedir. Öğretmen adaylarının çok az bir kısmı geometrik düşünme yapısına sahip olduğu görülmüştür. Bu da öğretmen adaylarının problem çözümünde zihnin görsel-resimsel tercihlerini az kullandığını göstermiştir. Ayrıca araştırmada bulgular literatür kapsamında değerlendirilerek araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

In mathematics as well as in many fields, abilities are the front plan. Abilities have similarities and differences due to individuality. This situation has led to differences in the students' spatial thinking abilities and thinking structure. Spatial thinking ability is divided into three levels as upper-middle-lower spatial thinking ability. Thinking structures are divided into analytical, geometric and harmonic thinking structures. In the study, it was investigated how the math teacher candidates with high level of spatial thinking ability changed the SOLO (Structure of Observed Learning Outcomes) taxonomy levels according to thinking structures.Qualitative (interpreting) and quantitative (empirical) methods have been used together for research purposes. Explanatory design, which uses quantitative data collection methods and qualitative data collection methods in the direction of the results, has been chosen as the most appropriate pattern. The study group was determined by a probabilistic sampling technique, which is part of a non-probabilistic sampling method. The selected group is composed of 92 teacher candidates who have taken a course in Analytical Geometry under the bachelor level of elementary mathematics teaching at a state university in 2017-2018. During the data collection process, PUGT and MSA tests were applied to 92 mathematics teacher candidates in the first stage. Spatial abilities were determined by applying the Purdue Spatial Visualization Test. After the data were collected, 11 mathematics teacher candidates with high-level spatial ability were identified according to the results of the Purdue Spatial Visualization Test. Clinical interviews were conducted with this group to determine SOLO levels. When quantitative data were analysed, statistical methods were used. For qualitative data, the levels of SOLO were determined by using descriptive statistics and content analysis methods.According to the results of the research, most of the teacher candidates with high spatial abilities are at the level of `Multi-Directional Structure`. According to these results, it is seen that teacher candidates are aware of different aspects of the question in problem solving but can't establish a whole organization for the solution. Therefore, it is possible to say that the realization of a qualitative learning. When the findings are examined, it is seen that only a small part of the teacher candidates have geometric thinking structure. This shows that in the problem solving of the teacher candidates, the visual-pictorial preferences of the mind are less. In addition, the findings obtained in the research were discussed within the literature and various suggestions were made to the researchers.