İşitme yetersizliği olan bireyler için bilgisayar dersine yönelik web sitesi tasarımı

Abstract

İşitme yetersizliği olan bireyler için geliştirilen ve Office Programları dersinin işaret dili ile anlatıldığı videolardan oluşan web sitesinin kullanılabilirliği ve erişilebilirliğini ortaya koymak için yapılan bu çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. Bu araştırma da birinci bölüm başlığı altında çalışmanın problemi, amacı, önemi, sınırlılıkları, varsayım, tanım başlıklarına yer verilmektedir. İşitme engelli bireylerin eğitiminde teknolojinin yeri ve önemi için yapılan araştırmalar ışığında kavramsal çerçeve başlığı oluşturulmuş ve ikinci bölüm adı altında toplanmaktadır. Üçünde bölümde bu çalışmanın modeli, evreni, örneklemi, veri toplama yöntemi, verilerin toplanması ve analizi başlıklarına ayrıntılı yer verilmekte ve çalışmanın süreci ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde bulgular ve yorumlar yer alırken beşinci bölümde çalışmanın sonuçları ve tüm süreç zarfındaki yaşantılar göz önünde bulundurularak öneriler sunulmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışmada 4 işaret dili tercümanı, 4 öğretmen ve 14 öğrencinin görüşlerine ayrıca araştırmacı ile birlikte 2 tercümanın gözlemlerine yer verilmiştir. Örneklemi Konya ili Özel Eğitim Meslek Lisesi Bilişim Teknolojileri alanında öğrenim gören öğrencileri, Bilişim Teknolojileri Alanı öğretmenleri ve Konya ilinde görev yapan işaret dili tercümanları olarak sınırlandırılmıştır. Öğretmen ve öğrencilerin görüşleri araştırmacı ve 2 işaret dili tercümanı eşliğinde daha önceden hazırlanmış görüşme soruları yöneltilerek alınmıştır. Görüşme sürecinde araştırmacı ile beraber 2 tercümanın izlenimleri eşliğinde gözlemlerine de yer verilmiştir. Tercümanların görüşleri ise birebir görüşme yapılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda her bir soruya verilen cevaplar değerlendirilmiştir. Genel olarak katılımcıların, web sitesinin kullanımının kolay olduğunu, video içeriklerinde işaret dili ile birlikte altyazı eklenmesinin anlaşılabilirliği artırdığını, diğer derslerinde eklenmesinin kendilerine bir kaynak oluşturacağını vurguladıkları görülmüştür. Sonuç olarak özellikle eğitim amaçlı videoların yer aldığı bu tür web sitelerinin veya video kanallarının sayısının artmasının faydalı olabileceği düşünülmektedir.Anahtar kelimeler: İşitme engelliler için bilişim, web sitesi kullanılabilirlik, görüşme, gözlem.

This study, which was conducted with the aim of explaining the usability and accessibility of the website which includes videos that are developed for the hearing-impaired individuals and where information technology courses are taught via sign language, consists of five sections. The titles of the problem, purpose, significance, limitations, assumptions, and definition are revealed under the title of the first part of this study. A conceptual framework was formed under the light of the studies which had been applied for the place and importance of the technology in the education of the hearing-impaired individuals, and it is subsumed under the name of the second part. The model, population, sampling, data collection method, data collection, and analysis are described in a detailed way and the process of the study is also revealed in the third part. Suggestions are presented by taking the results and experiences during the whole process into account in the fifth part, while the findings and conclusions are discussed in the fourth part. In this study, which was conducted by using the qualitative research method, the opinions of 4 sign language translators, 4 teachers and 14 students and observations of 2 translators together with the researcher were included. The sample was limited to Konya Special Education Vocational High School students who study in the field of Information Technologies, Information Technology teachers and sign language interpreters who work in Konya. The opinions of the teachers and students were obtained in the company of the researcher and two sign language translators by asking the interview questions which had been prepared by them in advance. During the interview, the impressions of the researcher besides two interpreters were included in addition to their observations. The opinions of the translators were collected through one-to-one interviews. The responses which were supplied to each question were evaluated at the end of the research. In general, it was seen that participants emphasized that the website was easy to use, that adding subtitles along with sign language in video content increased intelligibility and that adding it in other courses would be a resource for them. As a result, it is thought that it could be beneficial to increase the number of such websites or video channels which consist of videos, especially for educational purposes.Key words: Informatics of the hearing-impaired individuals, usability of website, interview, observation