Neonatal kolestaz olgularının geriye dönük değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETOZTURK E. Neonatal kolestaz olgularının geriye dönük değerlendirilmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlık Tezi. Trabzon, 2018. Amaç: Kolestaz; safranın oluşumunda, sekresyonunda veya drenajındaki bozukluk sonucu ortaya çıkar. Kolestaz bir hastalık adı değil, çok farklı karaciğer hastalıklarının önemli bir klinik belirtisidir. Ciddi bir klinik tablo olup hepatobiliyer disfonksiyonun bir göstergesidir. Özellikle yenidoğanlarda erken ve doğru tanı konulması tedavi başarısı ve prognoz açısından önemlidir. Kolestazlı hastaların değerlendirilmesi, kolestatik sendrom çeşitliliği ve klinik bulguların hastalıklara spesifik olmaması nedeniyle zordur. Bu çalışmada, neonatal kolestaz nedeniyle izlenmiş hastaların etiyolojik, demografik, klinik, laboratuvar ve tanısal olarak incelenmesi, etiyolojik subgrupların morbidite ve mortalitesi, karaciğer transplantasyonuna giden etiyolojik faktörlerin araştırılması planlanmıştır.Hastalar ve yöntem: Ocak 2005-Ocak 2018 yılları arasında neonatal dönemde (<6 ay) kolestaz tanısı alıp Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı polikliniğinde en az altı ay süreyle takip edilen hastalar alındı. Klinik seyirleri, laboratuvar bulguları ve tedaviye yanıtları dosya kayıtları incelenerek kaydedildi.Bulgular: Çalışmaya alınan 131 hastanın 51'i kız (%38.9), 80'i erkek (%61.1) olup sarılık başlangıç yaşı ortanca 6 gündü. Hastaların 32'si (%24.4) ekstrahepatik kolestaz, 99'u (%75.6) intrahepatik kolestaz grubunda idi. İntrahepatik kolestaz grubunda en sık total parenteral nutrisyon (TPN) ile ilişkili kolestaz (%27.3), ekstrahepatik kolestaz grubunda ise en sık biliyer atrezi (BA) (%71.9) mevcuttu. Diğer etiyolojik nedenler başlıca; metabolik (%12.2), enfeksiyöz (%7.6), sistemik (%19.1) ve herediter kolestatik hastalıklar (%9.9) idi. BA hastalarında Kasai yapılma yaşı ortanca 64 gündü. BA hastaları diğer kolestaz hastaları ile karşılaştırıldığında; GGT düzeyi [ortalama±SS (ortanca): 477.9±336.4 (327) U/L'ye 274.7±317.2 (176) U/L; p=0.001], sarılık başlama yaşı [ortalama±SS (ortanca): 13.4±22.8 (3) güne 24.7±36.9 (7.5) gün; p=0.028], doğum haftası [ortalama±SS (ortanca): 38.9±0.7 (39) haftaya 36.3±3.8 (38) hafta; p=0.001], akolik dışkı varlığı (%91.3'e %23.1; p=<0.001, OR: 35) istatistiksel olarak anlamlıydı. BA hastalarında; GGT değerinin≥242 U/L olması, akolik dışkı varlığı, sarılığın üç günden önce başlaması ve 38.5 hafta üzerinde doğum haftası olması BA için tanısal anlamlı bulundu (AUROC değerleri sırasıyla; 0.722, 0.678, 0.645, 0.724). BA hastalarının beş ve 10 yıllık sağkalım oranları %86 idi. En yüksek mortaliteye sahip olan sistemik hastalık ilişkili kolestaz olgularının ise beş yıllık ve 10 yıllık sağkalımlarının %56 olduğu görüldü.Sonuç: Özellikle son yıllarda prematüre çocukların yaşam oranlarının artması ile TPN kolestazı oranında artış olmuştur. BA ile ilgili sonuçlarımız diğer ülkelerde yapılan çalışmaların sonuçları ile benzerlik göstermektedir. GGT yüksekliği (≥242 U/L), sarılık başlangıç yaşı (≤3 gün), doğum haftası (≥38.5 hafta) ve akolik dışkı varlığı BA için tanı koydurucudur. Anahtar kelimeler: Neonatal kolestaz etiyoloji, biliyer atrezi

SUMMARYOZTURK E. Retrospective Evaluation of Infants with Neonatal Cholestasis. Karadeniz Technical University Faculty of Medicine, Thesis in Pediatrics. Trabzon, 2018. Aim: Cholestasis is caused by disfunction in the procces of bile production, secretion or passage blockages. In fact the term cholestasis is not a disease itself but a very important sign of serious liver conditions. It might be a very dangerous clinical condition which tells us the problems of hepatobiliary system. Especially in newborns it is very essential to diagnose the condition in early stages for success of treatment and the prognosis. But it is a very hard process, evaluation of these patients because clinical findings are barely patognomonic and the possible disease spectrum is wide. In this study, neonatal cholestasis patients are evaluated for etilogical, demographical, clinical ways with labarotory studies, also evaluated for martality and morbidity by etiological subgroups and finally factors that determine liver transplantation, after transplant life quality and mortality have been researched. Patients and methods: Patients who has been included to this study are observed and clinically evalueted between January 2005 - January 2018 in Karadeniz Technical University Pediatric Gastroenterology and Hepatology. They had been followed for at least 6 months of time and their labarotory results, clinical findings and responses to therapies have been recorded.Results: Total number of patients were 131 and 51 female (%38.9) 80 male (%61.1) have included the study. Median age was 6 days for being jaundiced. 32 of patiens (%24.4) were intrehepatic cholestasis and 99 of them (%75.6) were extrahepatic cholestasis. TPN cholestasis (%27.3) was the most frequent cause of intrahepatic cholestasis and BA was the most common (%71.9) for extrahepatic cholestasis. Other causes of cholestasis were metabolic causes (%12.2), infectious causes (%7.6), systemic causes (%19.1) and hereditary cholestatic diseases (%9.9). Median age of Kasai procedure for BA patients was 64 days. It has been reported that GGT levels [mean±SS (median): 477.9±336.4 (327) U/L to 274.7±317.2 (176) U/L; p=0.001)], beginning of jaundice time [mean±SS (median): 13.4±22.8 (3) day to 24.7±36.9 (7.5) day; p=0.028], birth week [mean±SS (median): 38.9±0.7 (39) weeks to 36.3±3.8 (38) weeks; p=0.001)] and acholic stool (%91.3 to %23.1; p=<0.001, OR: 35) quantity of BA patients were significantly different from other extrahepatic cholestasis patients and very useful to diagnose. GGT levels of ≥242 U/L, presence of acholic stool, birth week of at least 38.5 weeks and jaundice time of this patiens (at least 3 days early) were found significant for BA patients. (AUROC scores respectively; 0.722, 0.678, 0.645, 0.724). Overall survival rates for 5 and 10 year of BA patients were %86. Systemic disease-related cholestasis cases with the highest mortality were found to be 56% of 5-year and 10-year survival rates.Conclusion: Especially increased survival rate for premature children has caused most of the TPN cholestasis in late years. Our findings of BA patients mostly match with the study conducted in the other countries. Increased GGT levels, jaundice age, birth week and acholic stool presence are diagnostic for BA. Key words: Neonatal cholestasis etiology, biliary atresia