ÖĞRETMEN ADAYLARININ GENEL ÖZ YETERLİK VE ÇOCUK İSTİSMARINA YÖNELİK FARKINDALIKLARI İLE ÇOCUKLARDA CİNSEL İSTİSMARA KARŞI TUTUM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmada öğretmen adaylarının genel öz yeterlik düzeyleri ile çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri (cinsel istismar) ve çocuğa yönelik cinsel istismar tutum düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma genel ilişkisel tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 570 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma grubuna, Schwarzer ve Jerusalem (1995) tarafından geliştirilen ve Aypay (2010) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılarak uyarlanan Genel Öz Yeterlik Ölçeği, Altan (2015) tarafından geliştirilen Çocuk İstismarı ve İhmali Farkındalık Ölçeği, Choo, Walsh, Chinna ve Tey (2013) tarafından geliştirilen ve Akın ve diğerleri (2013) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılarak uyarlanan Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar Tutum Ölçeği ile araştırmacı tarafından düzenlenen Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde t-testi, ANOVA, Pearson Momentler Çarpım Katsayısı istatistiksel analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocuğa yönelik cinsel istismar tutum düzeyi ile genel öz yeterlik arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Bunun yanında çocuğa yönelik cinsel istismar tutum düzeyi ile çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyi arasında da negatif yönde anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Çocuk istismarı ve ihmaline yönelik farkındalığın alt boyutlarından cinsel istismar düzeyi arttıkça çocuğa yönelik cinsel istismarı bildirmeye yönelik olumlu tutumun da yükseldiği bulunmuştur. Yani genel öz yeterlik, çocuk istismar ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyi arttıkça çocuğa yönelik cinsel istismarı bildirme tutumu artmaktadır. Çocuğa yönelik cinsel istismar tutum düzeyi ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Çocuğa yönelik cinsel istismar tutum ile bölüm ve Çocuk Koruma Kanunu hakkında bilgi sahibi olma değişkenleri arasında ile anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Genel öz yeterlik düzeyi yalnızca cinsiyet, yaş ve bölüme göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Genel öz yeterlik düzeyi ile sınıf, algılanan sosyo ekonomik düzey, anne – baba eğitim düzeyi arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Çocuk istismar ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyi ise cinsiyete ve çocuk istismar ve ihmaline yönelik eğitim ya da ders alma düzeyine göre farklılık göstermektedir. Çocuk istismar ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyinin yaş, bölüm, sınıf ve Çocuk Koruma Kanunu hakkında bilgi sahibi olma değişkenlerine göre farklılık göstermediği görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre bazı önerilere yer verilmiştir.

In this study, the relationship between preservice teachers' general self efficacy level and child abuse and neglect awareness level (sexual abuse) and attitudes towards reporting child sexual abuse level was examined. The research is a descriptive study in the general screening model. The working group of the study were undergraduates of Konya Necmettin Erbakan University Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education (N=570). General Self-Efficacy Scale was prepared Schwarzer ve Jerusalem (1995) was adopted to Turkish by Aypay (2010) with the study of validity and reliability, Child Abuse and Neglect Awareness Scale was prepared Altan (2015), Atttitudes Towards Reporting Child Sexual Abuse Scale was prepared Choo et al (2013) was adopted to Turkish Akın et al (2013) with the study of validity and reliability and Personal Information Form was arranged by researcher. T – Test, ANOVA and Pearson moment correlation coefficient statistical analysis were used in the study.It has been found that a negative correlation was found between the level of sexual abuse attitude towards the child and general self-efficacy. In addition, a negative correlation was found between the level of sexual abuse attitude towards the child and the level of awareness about child abuse and neglect. It has been found that as the level of sexual abuse increases, which is one of the sub-dimensions of awareness of child abuse and neglect, positive attitude towards reporting sexual abuse towards child also increases. In other words, as the level of awareness about general self-efficacy, child abuse and neglect increases, the attitude towards reporting sexual abuse towards the child increases. It was observed that there was no significant difference between sexual abuse attitude level and gender, age and grade level. A significant difference was found between the sexual abuse attitude towards the child and the variables of having information about the department and the Child Protection Law. The general level of self-efficacy differs only significantly by gender, age and department. There was no significant difference between the general self-efficacy level and the class, perceived socio-economic level, and parental education level. The level of awareness of child abuse and neglect varies according to gender and the level of education or lessons for child abuse and neglect. It has been observed that the level of awareness about child abuse and neglect does not differ according to age, department, class and variables of having information about Child Protection Law. According to the results obtained, some suggestions are included.