İmmün trombositopenik purpura patogenezinde ve tedavisinde FcyRIIb`nin rolü

Abstract

İMMÜN TROMBOSİTOPENİK PURPURA PATOGENEZİNDE VE TEDAVİSİNDE SERUM FcγRIIB DÜZEYİNİN ROLÜİmmün trombositopenik purpura (İTP) dolaşımdaki trombositlerin yıkımının artması ile karakterize, kendi kendini sınırlayan, çocukluk çağının en sık karşılaşılan edinsel trombositopeni nedenidir. Bu çalışmada çocukluk çağı akut ve kronik İTP hastalarında tedavinin serum FcγRIIb düzeyine etkisi ve FcγRIIb'nin İTP patogenezindeki rolü araştırılmıştır.Çalışma prospektif olarak Nisan 2015-Şubat 2017 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı, Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Bilim Dalı'nda yapıldı. Çalışmaya yeni tanılı 40 akut İTP hasta ile takipleri devam eden 14 kronik İTP ve 40 sağlam çocuktan oluşan kontrol grubu dahil edildi. Etik kurul onayı alındı (Dosya No: 2015/106 24237859, Sayı: 475).Çalışmaya alınan hasta gruplarından akut İTP tanılı hastalardan rastgele 20 tanesine ilk tedavi olarak yüksek doz metil prednizolon (YDMPZ) tedavisi (oral olarak üç gün 30 mg/kg/gün, dört gün 20 mg/kg/gün sabah saat 06.00'da), rastgele 20 kişilik diğer gruba intravenöz immünglobulin (İVİG) tedavisi (1 gr/kg/gün iki gün ) verildi. İlk tedaviden sonra trombosit sayısı ≤20.000/µL olan hastalarda; YDMPZ tedavisi almışsa İVİG tedavisine, İVİG tedavisi almış ise YDMZ tedavisine geçildi. Bu süreçte hastalardan ilk tanı zamanında, ilk tedaviye cevap alınamamışsa tedavi değişikliği sırasında ve tedavi bitiminde ELİSA yöntemiyle serum FcγRIIb düzeylerine bakıldı. Yeni tanı 40 akut İTP hastasında, 14 kronik İTP hastasında (son bir aydır tedavi almamış olma şartı sağlanarak) ve 40 tane sağlıklı çocukta serum FcγRIIb düzeyleri bakıldı.Çalışmaya alınan ve ilk tedavi olarak YDMPZ tedavisi verilen 20 hastanın 15 tanesinde (%75) tedaviye cevap alındı ve trombosit sayılarında istatistiksel olarak yükselme olmasına rağmen (p=0.001) serum FcγRIIb düzeyinde artış gözlenmedi (p=0.078). Akut İTP hastalarından 20 kişiden oluşan ilk tedavi olarak İVİG verilen grupta ise 13 hastada (%65) tedaviye cevap alındı. Bu grupta trombosit sayısında istatistiksel olarak artış olan hastalarda eş zamanlı olarak FcγRIIb serum düzeylerinde de istatistiksel olarak anlamlı artış gözlendi (sırasıyla p=0.002, p=0.002). Tedaviye cevap veren hastaların tedavi öncesi ile tedavi sonrası bakılan serum FcγRIIb düzeyleri arasında anlamlı fark gözlendi (p=0.002).Tedaviye cevapsız akut İTP olgularının tedavi öncesi ve tedavi sonrası serum FcγRIIb düzeyleri açısından; kronik İTP ve sağlam çocuk grubundan farklı olmadığı görüldü (p=0.126). Tedaviye cevapsız olguların tedavi öncesi ve tedavi sonrası serum FcγRIIb düzeyleri arasında da istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (p=0.169). İTP hastalarında tedavi ile serum düzeyinde anlamlı artış sağlanamayan hastalar da trombosit sayısında da yükselme olmaması patogenezde serum FcγRIIb'nin rolü olduğunu düşündürmektedir.Tedavi olarak İVİG veya YDMPZ verilen hastaların uzun dönem takiplerinde her iki hasta grubunda birer hastada kronik İTP gelişti ve verilen ilk tedavinin hastalığın uzun dönem sonuçlarına etkisi olmadığı görüldü.Anahtar sözcükler: İTP, FcγRIIb, İVİG, YDMPZ, patogenez, tedavi

THE ROLE OF FcγRIIB IN THE PATHOGENESIS AND TREATMENT OF IMMUNE THROMBOCYTOPENIC PURPURAImmune thrombocytopenic purpura (ITP) is the most common acquired thrombocytopenia of childhood, characterized by increased destruction of circulating platelets. In this study, we aimed to investigate the effect of treatment on FcγRIIb level in childhood acute and chronic ITP patients and the and serum level of this receptor in the pathogenesis of the disease.The study was carried out prospectively between April 2015 and February 2017 in Karadeniz Technical University Medical Faculty, Department of Pediatrics, Pediatric Hematology and Oncology Division. Forty newly diagnosed acute ITP patients, 14 chronic ITP patients and 40 healthy children were included in the study. The ethics committee approval was obtained (Dosya No: 2015/106 24237859, Sayı: 475).Patients with acute ITP were randomly assigned to either high dose methyl prednisolone (HDMPZ)( three days 30 mg / kg / day, four days 20 mg / kg / day at 06.00 am perorally) or intravenous ımmunoglobulin (IVIG) (1 gr/kg/day for two days) as the initial treatment. Initial drug was stopped if the patient's platelet count was detected as ≤20.000/µL and the patient was switched to the other regimen. The FcγRIIb serum levels were measured by ELISA method at baseline and end of treatment as well as at the interval of treatment switch. The FcγRIIb serum levels were measured and compared in 40 acute ITP, 14 chronic ITP patients (provided that they had not been treated for the last one month) and 40 healthy children.A favorable response was obtained in 15 of 20 patients treated with HDMPZ as the first line treatment and there was no increase in FcγRIIb serum level although there was a statistically significant increase in platelet counts. Whereas, 13 out of 20 patients responded favorably to initial administration of IVIG as first line treatment of acute ITP. A statistically significant increase in FcγRIIb receptor expression was also observed simultaneously in patients with increased platelet counts in this group. There was a significant difference between pre-treatment and post-treatment FcγRIIb receptor levels in all treatment responsive patients, and this difference was found to be due to the increase in FcγRIIb receptor expression in the patient group given IVIG.Pre-treatment and post-treatment serum FcγRIIb levels of unresponsive acute ITP cases were similar to the levels in both chronic ITP and control groups. There was also no statistically significant difference between pre-treatment and post-treatment serum levels of FcγRIIb in cases unresponsive to treatment. The fact that the platelet count did not increase in patients who did not achieve a significant increase in serum FcγRIIb level after treatment showed the importance of FcγRIIb expression in the pathogenesis.Long-term follow-up of patients treated with IVIG or HDMPZ showed that chronic ITP developed in one patient in both groups suggesting that initial treatment did not affect the long-term outcome of the disease.Keywords: ITP, FcγRIIb, IVIG, HDMPZ, pathogenesis, treatment