Serebrovasküler stentlemede aspirin ve klopidogrel direncinin görülme sıklığı

Abstract

Amaç: Bu çalışmada hastanemiz girişimsel radyoloji bölümünde serebrovasküler stentleme yapılan hastalardaki Aspirin ve Klopidogrel direncinin sıklığını belirlemek amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Hastanemiz Radyoloji ABD Girişimsel Radyoloji Ünitesi'nde, Aspirin ve Klopidogrel direncini saptamak için, 1 Ocak 2013- 31 Ocak 2017 tarihleri arasında aterosklerotik darlık nedeniyle karotis arter stentlemesi yapılan ve intrakraniyal anevrizma tedavisi sırasında stent kullanılan 250 hastanın Multiplate test verileri geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. Herhangi bir sebeple Aspirin veya Klopidogrel kullanamayan, Aspirin ve Klopidogrel için direnç testi sonucu bulunmayan; anemisi (hg düzeyi <8g/dl), bilinen pıhtılaşma bozukluğu ya da trombositopenisi (<50.000/m3), polisitemisi, lökopenisi (lökosit < 4.000/mm), kemik iliği hastalığı olan, kan transfüzyonu almış olan hastalar değerlendirilmeye alınmamıştır.Bulgular: Çalışmaya dâhil edilme kriterlerini karşılayan 172 hastanın 59 (% 34,3) tanesi anevrizma embolizasyonu sırasında intrakraniyal stent takılan, 113 (% 65,7) tanesi ise aterosklerotik darlık nedeni ile karotis stentleme yapılan hastalardı. Hastaların genelinde Aspirin direnci görülme sıklığı % 9,4 (16/170) idi. Klopidogrel direnci görülme sıklığı ise % 23,8 (41/172) olarak saptandı. Aterosklerotik darlık nedenli stent takılan grupta Aspirin direnci %3,6, Klopidogrel direnci % 23,0 iken anevrizma tedavisi yapılan grupta direnç sırasıyla % 20,7 ve % 25,4 idi.Sonuç: Bizim çalışmamızda serebrovasküler stentleme yapılan hastalarda Aspirin direnci sıklığı %9,4, Klopidogrel direnci sıklığı %23,8 olarak bulundu. Şimdiye kadar literatürdeki diğer çalışmalarda bu sıklıklar Aspirin için % 2,1- 13,5, Klopidogrel için ise %21 - 62,6 gibi geniş bir aralıkta karşımıza çıkmaktadır. Serebrovasküler girişimsel işlem yapılan hastalarda en başta hasta popülasyonunda ve stent endikasyonunda olmak üzere, uygulanan antiplatelet tedavi dozu ve süresinde ve antiplatelet direncini saptamak için kullanılan testlerde ve testlerin cut-off değerlerindeki farklılıklar nedeniyle antiplaletet direnci sıklığı çok değişkendir. Ancak burda kabul gören antiplatelet tedaviye rağmen yeterli trombosit agregasyon inhibisyonunun olmadığı bir grup hasta varlığıdır. Bu hastalardaki antiplatelet direnci varlığının klinik sonuçlara etkisinin randomize kontrollü çalışmalarla araştırılmasına ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Aspirin Direnci, Klopidogrel Direnci, Serebrovasküler Stentleme.

Objective: The aim of this study was to determine the frequency of Aspirin and Clopidogrel resistance at the patients undergoing cerebrovascular stenting procedure in the interventional radiology department of our hospital.Materıal and Method: The Multiplate test data of 250 patients who underwent carotid or intracranial artery stenting due to atherosclerotic stenosis or for treatment of intracranial aneurysms between January 1, 2013 and January 31, 2017 in the Interventional Radiology Unit of Radiology Department of our hospital were evaluated retrospectively to determine the Aspirin and Clopidogrel resistance. The patients who didn't use aspirin or clopidogrel for any reason or didn't have a result of the resistance test for aspirin and clopidogrel; had anemia (hg level <8g / dl), known coagulation disorder or thrombocytopenia (<50.000 / m3), polycythemia, leukopenia (leukocytes <4.000 / mm), bone marrow disease, and blood transfusion were excluded.Findings: Of the 172 patients who met the inclusion criteria, 59 (34,3%) were those who had an intracranial stent with aneurysm embolization, and 113 (65,7%) had carotid stenting due to atherosclerotic stenosis. The prevalence of aspirin resistance was 9,4% (16/170). The prevalence of clopidogrel resistance was 23,8% (41/172). Aspirin resistance was 3,6%, Clopidogrel resistance was 23,0% in the carotid stenting due to atherosclerotic stenosis subgroup and the resistance in the cerebrovascular stenting for aneurysm treatment subgroup was 20,7% and 25,4%, respectively.Conclusion: In our study, the prevalance of aspirin resistance was found 9,4% and clopidogrel resistance 23,8% in patients who had cerebrovascular stenting. So far, these frequencies are 2,1 up to 13,5% for Aspirin and 21 up to 62,6% for Clopidogrel in other studies. The frequency of antiplatelet resistance is very variable because of the differences in the patient population and stent indications for cerebrovascular interventional procedures, the dose and duration of antiplatelet therapy, the tests used to determine antiplatelet resistance and the cut-off values of the tests. However, there is a group of patients without adequate platelet aggregation inhibition in the cerebrovascular stenting. The effect of antiplatelet resistance on clinical outcomes in these patients should be investigated by randomized controlled trials.Key Words: Cerebrovascular Stenting, Aspirin Resistance, Clopidogrel Resistance.