Trabzon ilinde 20 yaş ve üzeri bireylerde toksoplazma gondii seroprevalansı

Abstract

Amaç: Toksooplasma gondii, dünya çapında en yaygın zoonotik parazitlerden biridir. Bu çalışmada Trabzon ilinde ikamet eden 20 yaş ve üzeri bireylerde Toksoplazma gondii seroprevalansının tespit edilmesi ve seroprevalansla ilişkili olabilecek faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Gereç-Yöntem: Kesitsel tipteki araştırma, Eylül 2017 – Kasım 2018 tarihleri arasında Trabzon ilinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Trabzon'da ikamet eden 20 yaş ve üzeri 567059 birey oluşturmaktadır. Hesaplanan örneklem büyüklüğü %50 bilinmeyen prevalans, %3 sapma, 1 desen etkisi ile 1066 kişidir. Çalışmada kırsal-kentsel, cinsiyet ve yaşa göre tabakalandırma yapıldığı için %40 fire payı eklenerek 1500 kişiye ulaşılması hedeflenmiş, 1502 kişiye ulaşılmıştır. İki aşamada gerçekleştirilen saha çalışmasının ilk aşamasında hane ziyaretleri gerçekleştirilmiş, Toksoplazma ile ilişkili olabilecek faktörlerin sorgulandığı anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. İkinci aşamada katılımcılar Aile Sağlığı Merkezlerine davet edilmiş, Toksoplazma antikorlarını saptayabilmek amacıyla kan alımı işlemi gerçekleştirilmiştir. Serum örneklerinde elektrokemilüminesans immunoassay (ECLIA) yöntemi ile spesifik Toxoplasma IgG ve IgM antikorlarının varlığı ve düzeyi araştırılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamında katılımcıların %58,8'inde IgG, %2,3'ünde IgM seropozitifliği saptanmıştır. Doğurgan çağdaki kadınlarda (20-49 yaş grubunda) seropozitiflik %43,2, gebe olan 27 kadında ise bu oran %33,3'tür. Yaş ve vücut kitle indeksi arttıkça toksoplazma seroprevalansının arttığı, gelir arttıkça ise seroprevalansın düştüğü gözlenmiştir. Bahçe-tarla işleri ile uğraşanlarda, hayvancılık yapanlarda, kırsal ilçelerde ikamet edenlerde, medeni durumu evli olanlarda, eğitim düzeyi ilkokul ve altı olanlarda, riskli meslek sahiplerinde, diyabet hastalığı olanlarda ve psikiyatrik rahatsızlığı olanlarda seropozitiflik istatistiksel olarak önemli düzeyde yüksek bulunmuştur. Çiğ et, çiğ süt, yıkanmamış sebze-meyve tüketimi olanlarda, kedi besleyenlerde ve işlenmemiş su kullananlarda seropozitiflik açısından önemli bir fark saptanmamıştır. Lojistik regresyon modelinde yaş, eğitim durumunun ilkokul ve altı olması ve bahçe-tarla işleriyle uğraşma bağımsız risk faktörü olarak tespit edilmiştir.Sonuç: Çalışmanın toplum tabanlı gerçekleştirilmesi, 20 yaş üstü her yaş grubundan kişilerin katılımının olması nedeniyle görece yüksek oranda seropozitiflik saptanmıştır. Eğitim durumu düşük olanlarda, bahçe-tarla işleriyle uğraşanlarda seropozitifliğin yüksek görülmesi toksoplazma paraziti hakkındaki eğitimin önemini ortaya koymaktadır. Gebe ve doğurgan çağdaki kadınlarda toksoplazma enfeksiyonunu geçirmemiş olan kişiler, dikkat edilmesi gereken bir diğer gruptur.Anahtar Kelimeler: Toksoplazma, toplum, seroprevalans, Trabzon

Objective: Toxoplasma gondii is one of the most common zoonotic parasites in the worldwide. In this study, the purpose is the detection of Toxoplasma gondii seroprevalence and evaluation of factors related to seroprevalence in individuals aged 20 and over residing in the province of Trabzon.Material-Method: A cross-sectional study was conducted in the province of Trabzon between September 2017 and November 2018. The population of the study consists of 567059 individuals aged 20 and over residing in Trabzon. The calculated sample size with %50 unknown prevalence, %3 deviation and 1 pattern effect is 1066 people. In this study, it is aimed to reach 1500 people by adding %40 because of stratification according to rural-urban, gender and age, in the end reached out 1502 people. In the first phase of the fieldwork which performed in two stages, household visits were carried out and using face to face interview method, a survey which questioning the factors related to toxoplasma was performed. In the second phase, the participants were invited to Family Health Centers and to detect toxoplasma antibodies, blood collection was carried out. In the serum samples, the presence and level of specific toxoplasma IgG and IgM antibodies were investigated by electrochemiluminescence immunoassay (ECLIA) method.Results: In the scope of the research, IgG and IgM seropositivity was found respectively %58,8 and %2,3 of the participants. Seropositivity rate in childbearing age women (20-49 age group) is %43,2 and in 27 women which is pregnant, this rate is %33,3. It was observed that as age and mass body index increasing, toxoplasma seropositivity increased and as income increasing, seropositivity decreased. Seropositivity was found to be statistically significant in who works with animals, who lives in rural districts, whose marital status is married, whose educational status is primary school or less, who works at dangerous jobs, who have diabetes and psychiatric discomfort. There wasn't found any significant difference in terms of seropositivity in who eats raw meat, raw milk or unwashed vegetables-fruits, who owns cats and who uses unprocessed water. In the logistic regression model, the age, the educational status which is primary school or less and farming have been identified as independent risk factor.Conclusion: Because of the study carried out community-based and participation in all age groups over the age of 20, relatively high seropositivity was found. High seropositivity in farmers those with low educational status reveals the importance of education on toxoplasma parasites. Another group that needs attention is pregnant and childbearing age women who have not undergone toxoplasmic infection.Key Words: toxoplasmosis, community, seroprevalence, Trabzon