Klinik biyokimya laboratuvar testlerinin referans değişim değerlerinin belirlenmesi

Abstract

Giriş: Klinik biyokimya laboratuvarlarında çalışılan testler, klinik karar yönetiminde önemli rol oynamaktadır. Ardışık ölçüm sonuçlarındaki değişim bireyin hastalığındaki ilerlemeden ya da klinik durumunun iyileşmesinden kaynaklanabileceği gibi, birey-içi biyolojik varyasyon ve analitik varyasyonla da ilgili olabilmektedir. Bu iki varyasyonu da değerlendirme sürecine dahil eden `Referans Değişim Değeri (Reference Change Value, RCV)` ardışık ölçümler arasındaki değişimin klinik olarak anlamlı olup olmadığını gösteren objektif bir kriterdir. Amaç: Bu çalışmada KTÜ Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Klinik Biyokimya Laboratuvarı' nda analiz edilen testlerin referans değişim değerlerinin, klasik ve logaritmik yöntemler ile hesaplanması ve sonuçların karşılaştırılması hedeflendi. Sonuçların tetkik sonuç raporlarında kullanılarak klinisyenlerin karar verme süreçlerini iyileştirmesi, gereksiz test istemleri ve maliyetin azaltılması amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya dahil edilen testlerin analitik varyasyonları, 2018 yılına ait iç kalite kontrol verileri kullanılarak laboratuvar bilgi yönetim sisteminden ve biyolojik varyasyon verileri EFLM BV veri tabanından elde edildi. Bu veri tabanında olmayan analitlerin verileri ise Westgard QC web sitesindeki BV veri tabanından alındı. Bu veriler kullanılarak hem klasik (Fraser) hem de logaritmik (Fokkema/Lund) yaklaşımla referans değişim değerleri hesaplandı.Bulgular: Klasik ve logaritmik yaklaşımla hesaplanan RCV' ler karşılaştırıldığında genelde artış yönündeki logaritmik RCV' ler daha yüksek bulunurken, azalış yönünde ise daha düşük olarak saptandı. Cihaz karşılaştırmalarında ise analitik performanslar oldukça benzer olduğundan, RCV' ler oldukça birbirine yakın bulundu. Tartışma: Sonuçlarımızı literatürle karşılaştırdığımızda, RCV hesabı yapılırken kullanılan biyolojik varyasyon, analitik varyasyon ve Z değerlerinin farklılıklarından dolayı sonuçlarımızda farklılıklar görülmüştür. Referans değişim değeri klinik laboratuvarların yakın geçmişte odaklandığı bir kavramdır ve bu konuda yapılan çalışmalar artarak devam etmektedir. Yakın gelecekte tetkik sonuç raporlarının ve onay destek sistemlerinin bir parçası haline gelmesi beklenmektedir. Bu nedenle klinik laboratuvarlar güncel biyolojik varyasyon verilerini kullanarak RCV' lerini belirlemelidirler.Anahtar kelimeler: Referans Değişim Değeri, Biyolojik Varyasyon, Logaritmik Yaklaşım

Introduction: Clinical biochemistry laboratory results play an important role in clinical decision management. The differences in serial results may be due to the individual's disease progression or improvement in his clinical condition, as well as to the within-subject biological variation and analytical variation. The reference change value (RCV), which includes both of these variations in the evaluation process, is an objective tool that indicates whether the change in serial results is significant.Purpose: In this study, it was aimed to calculate the RCV of the tests analyzed in the Clinical Biochemistry Laboratory of Farabi Hospital of KTU Faculty of Medicine using traditional and logarithmic approach and to compare the results. The results were used in the test reports to improve clinicians' decision-making processes and to reduce unnecessary test repetitions and costs.Materials and Methods: Analytical variations of the tests included in the study were obtained from the laboratory information management system using internal quality control data of 2018 and biological variation data were obtained from EFLM BV database. Analytes not in this database were obtained from the BV database on the Westgard QC website. Using these data, RCV was calculated by both traditional (Fraser) and logarithmic (Fokkema / Lund) approach.Results: When traditional and logarithmic approach calculated RCV results were compared, logarithmic RCV results in the direction of increase were found to be higher and smaller in the direction of decrease. RCV results were found to be very close to each other because the analytical performances were very similar in autoanalyzer comparisons. Discussion: When we compared our results with the literature, we found differences in our results due to the differences in biological variation, analytical variation and Z values used when calculating RCV.The RCV is the focus of clinical laboratories in the recent past, and studies on this subject are progressively going to be increased with time. It is expected to become a part of test reports and autoverification in the near future. Therefore, RCV should be calculated for the tests that clinical laboratories produce results.Key words: Reference Change Value, Biological Variation, Logarithmic Approach