Deneysel olarak oluşturulan tıkanma sarılıklarında eritrosit morfolojisi

Abstract

-28- ö Z E T Bu araştırma deneysel olarak 10 kontrol, 20 denek toplam 30 adet erkek rat üzerinde yapıldı. Koledokları bağlanan ratlarda oluşturulan tıkanma sarılığında eritrosit morfolojisinde oluşabilecek değişimi, bu değişimin hemog lobin hematokrit değerlerine etkisi ve bilirubin, alkalen fosfataz, kolesterol, total lipid kan düzeyleriyle olan ilişkisi ile, tıkanma dekomprese edilirse, eritrosit morfolojisinde yolaçacağı değişimi incelemek amacıyla yapıldı. Eritrosit morfolojisine, Olympus HB faz kontrast mikroskobu altında direkt olarak 1/2 saat içinde bakıldı. Hem kontrol hem de deney grubundan 5 Ü/ml heparin bulunan kan incelenerek bir mikroskop sahasındaki 100 eritrosit içersinde varolan akantositli eritrosit sayılan tespit edilerek, akan- tositli hücrelerin sayısı saptandı. Diğer kan değerleri incelemeleri rutin laboratuvar metodlarıyla yapıldı. Tüm deney grubunda, akantosit yüzdelerinde sayısal artış gözlendi. Bu artış istatistiki olarak çok anlamlı bulundu. p< 0.001. Dolayısıyla tıkanma sarılıklarında eritrosit morfolojisinde akanto- site belirgin bir dönüşümün olduğu sonucuna varıldı. Akantosit oluşumundaki artışla, hemoglobin ve hematokrit değerlerindeki azalma arasında da istatis tiki olarak çok anlamlı bir ilişkinin varlığı bulundu. p< 0.001. Bu sonuç ise-29- tıkanma sanlıklarında oluşan aneminin eritrosit morfolojisinde akantosite dönüşümün etkisinin olabileceğine dikkatimizi çekti. Kolesterol ve total lipid artışı ile akantosit oluşumu arasındaki ilişki postoperatif erken dönemde istatistiksel olarak anlamlı bulundu. 2.gün p < 0.05, 5. gün p <0.02. Alkalen fosfataz artışı ile akantosit oluşumu arasındaki sayısal artış istatistiki olarak anlamlı değildi, p > 0.50. Bilirubin değerlerindeki yükselme ile eritrosit morfolojisinde akanto site dönüşümdeki sayısal artış arasındaki ilişki istatistiki olarak anlamlı bulundu, p O.001. Koledok dekomprese edildiğinde akantosit yüzdesinde de sayısal azalma meydana geldi. Dekompresyon öncesi ve sonrası ortalamalar arası fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu. p<0.10. Yaptığımız çalışma sonuçlarına göre tıkanma sarılığı, eritrosit morfo lojisinde akantosit değişimine yolaçarak hemolitik bir anemiye neden ol maktadır. Tıkanma sarılığında artan plazma kolesterol ve total lipid değer lerine bağlı olarak 2. ve 5. günlerde eritrositlerde akantosit oluşumunda arttırıcı etki göstermektedir. Tıkanma dekomprese edildiğinde veya ortadan kaldırılırsa eritrosit morfolojisindeki akantosit değişiminin de azalacağı ve ortadan kalkacağı, dolayısıyla hemolitik bir aneminin önlenebileceği belirtilebilir.