Sanatta ironi ve öyküleme pratikleri

Abstract

Ahlaki bir tavır olmaktan çok, entelektüel bir etkinlik olan ironi, insan varoluşunun önemli bir parçası olarak, çelişkileri ve tutarsızlıkları ortaya koyan zihinsel uyanıklık yetisiyle, değişimin ve dönüşümün yolunu açar. Bu tavrıyla antik dönemlerden günümüze varlığını ve etkinliğini sürdüren ironi, öykünün betimleyici doğasıyla birleşince, sıradan olan değişir ve farklı dillerle konuşan sayısız sanat yapıtına kaynaklık eden bir itkiye dönüşür.Resimin bir iletişim aracı olarak kullanıldığı dönemlerden günümüze, ironik öykülerin izlediği yol, çağın getirdiği sosyolojik, ekonomik, siyasal ve teknolojik değişimlerle şekillenir ve kendine güncel ifade araçları bulur. Yeni bir toplum tanımlaması içeren yaşadığımız çağda sanatçılar, içinde bulunduğumuz dönemin tüm olanaklarını kullanarak, enstalasyon, video, resim veya başka araçlarla, söylemek istediklerini daha geniş bir ifade platformunda anlatabilme olanağı bulurken, ortak bir dil olarak ironiyi ya da ironik öykülemeleri sıkça kullanır hale gelmişlerdir. Sanatçıların işlerindeki bu dikkat çekici ortak payda, serüvenin başlangıcında, araştırma konusuna kaynaklık eden düşüncelerin ortaya çıkmasının temel nedenidir. Bu bağlamdan yola çıkan araştırma; iğneleme, bilmezden gelme ve tersini söyleme gibi yöntemlerle, yanlış, çarpık ve absürd olayları eleştiren ironiyi, bir söz sanatı ve felsefi bir düşünce biçimi olarak, terimsel ve kavramsal açıdan, farklı sanat disiplinlerindeki yaratımlara katkılarıyla ortaya koyar.Araştırmanın temelini oluşturan ironi ve öyküleme pratikleri, sanat disiplinlerinin ilişkili olduğu metafor, mizah, alegori, grotesk, absürd, parodi, pastiş, simülasyon, simülakr gibi kavramlardan destek alınarak açıklanmaya ve yine farklı sanat disiplinlerindeki üretimlerinden örneklerle ortaya koyulmaya çalışılır. Kökleri masal anlatıcılığına dayanan ve bilgi aktarımının en eski yollarından birisi olan öykü anlatıcılığı, belki de ironinin en çok başvurduğu ifade pratiğidir. Yazınsal ve görsel bağlamda bir çok sanatçının yaratıcılığını ateşleyen ironi kavramının, öyküleyici bir yapısı vardır. Bu yöntem, plastik sanatlar olarak adlandırdığımız ve aslında dalları arasındaki disipliner sınırların hızla yok olduğu, içsel ifade platformunda kendine güncel bir görünürlük alanı bulur ve günümüz sanatının kavramlarıyla uğraşan, bu konuda düşünen sanatçıların sıkça başvurduğu bir anlatım biçimi haline gelir. Sanatçıların bu alanda üretikleri belki de sayısız yapıt, titiz bir elemeden geçirilerek, kişisel çalışmalarla ilişkileri bağlamında sınırlandırılmıştır.Son bölüm, bağlam çerçevesinde yapılan resimlerin biçim ve içerik öykülerini anlatır. Tez konusu kapsamında yapılan çalışmalar, parodik ve eleştirel yapıdaki ironiyi, öykülemenin naif ve masalsı doğasıyla bir araya getirerek, içsel bir resim deneyimini paylaşmanın izini sürer. Yaşamın içindeki entropik süreçlerin, izlenilen filmlerin, dinlenen müziklerin, okunan kitapların ve görülen sanat yapıtlarının belirgin etkisiyle oluşturulan çalışmalarda, zaman zaman şiirsel bir kabusun izinde grotesk karekterlerle, zaman zaman da küçük görsel notlar niteliğindeki izlenimlerle kısa öyküler oluşturur. Resim yüzeyinde kendiliğinden doğan ironinin, fosilleşmiş tuzaklarına düşmekten kaçınarak yapılan resimler, konularını günlük yaşamdan ve sıradan şeylerden alan görsel notlar ya da eskizler olarak yüzeye aktarılır. Çoğu zaman doğaçlama olarak gelişen ironik bir tavır içeren ve bir eskiz ya da deneme havasında olan bu resimlerde, izlenimler, düşler, peyzajlar, eşya ve insana ait küçük öyküler, metoforik ve ironik yorumlarla görselleşir. Kolajlar, asamblajlar, farklı boya dokuları ve her türlü iz bırakan malzemeyle yapılan deneysel girişimler sonucu oluşan resimlerde amaç, her şeyden çok resim yapma deneyimi ve bundan duyulan yoğun tadın içten bir paylaşımıdır

Irony, an intellectual event rather than an attitude of moral, opens the way of changing and transformation with its mental alertness to reveal the contradictions and inconsistencies in the sensibility. The irony that has existed since ancient times, when combined with the descriptive nature of the story, the ordinary things vary and turn into numerous art works that speak different languages. Since the days that the painting is used as a communication tool, the way that the ironic stories followed finds its current expression tools with the sociological, economic, political, and technological changes in the current era. Irony or narration of irony has become a common language that has been used frequently by most of the artists that make use of the technological and computational opportunities of modern life such as installation, video, painting, or other different media to express their ideas in today's world where a new society description is made. This remarkable common denominator in the works of the artists can be indicated as the reason of ideas that caused the emergence of the thesis. Irony and narrative practices that form the basis of the study is explained with the associated art disciplines such as metaphor, humor, allegory, grotesque, absurd, parody, pastiche, simulation, and simulacra. The roots of irony are based on ancient times and it initially rises to the occasion in verbal arts. By using the methods of jeering, pretending to know, and saying the opposite, irony appears to be an art of words, a literary language, and a philosophical way of thinking that criticizes false, distorted, and absurd events. While Socrates is simulating stupidity to expose the illiteracy of the addressee, and thus defining the irony with his own tactics aimed at convincing her, uses the idea that fronts between the interior and the exterior of a case, a situation, and a thing can be a relationship that creates a contrast. In the last Section, the stories of the format and the content of the images within the framework of context are told. The topics of the thesis takes experience to share a picture of the inner track by bringing together opposing naive and epic nature of parodic irony and critical structure. In the studies that are formed with the entropic processes, watched movies, listened music, read books, and works of art in a significant effect, short stories are generated as small visual notes from time to time in search of poetic grotesque nightmares. Paintings done by avoiding to fall into the trap of fossilized pictures are transferred to the surface as visual notes or sketches in daily and ordinary life. Most of the time, in these paintings that are developed with ironic attitude to improvise a sketch or experiment with, impressions, dreams, landscapes, objects, and small stories are visualized with metaphoric materials and comments. The aim of the paintings that are done with collages, strip assemblies, and all kinds of different paint textures and materials is to share the experience of painting and the intensive savor that is felt