Tablet ortamında resimli çocuk kitapları: Etkileşimli bir resimli çocuk kitabı uygulaması tasarımı

Abstract

Günümüz teknolojisinin kullanıcısına sunduğu en önemli yeniliklerden biri olan tablet cihazlar; haberleşme, sosyal ağlar, müzik, oyun ve daha birçok alan gibi, resimli çocuk kitaplarına da var olabilecek yeni bir ortam yaratmıştır. Tablet ortamında yer alan resimli çocuk kitapları `uygulama` olarak karşımıza çıkmakta; basılı ortamda olduğu gibi bu alanda da çocuklar için gelişimsel açıdan uygun, tasarım ve içerik açısından nitelikli uygulamalara ihtiyaç doğmaktadır. Bu çalışmada, nitelikli bir etkileşimli çocuk kitabı uygulamasının biçim ve içerik yönünden nasıl olması gerektiği ve bu uygulamaların öğrenme üzerindeki etkisi araştırılmış; yapılan araştırmalar doğrultusunda bir `etkileşimli çocuk kitabı uygulaması` tasarlanmıştır. Birinci bölümde, resimli çocuk kitaplarının tanımı ve teknoloji ile birlikte tarihsel gelişiminden kısaca bahsedilmiş, resimli çocuk kitabı türleri incelenmiştir. Araştırmanın ileri aşamalarına ışık tutması amacı ile resimli çocuk kitaplarında niteliksel açıdan bulunması gereken özellikler üzerinde durulmuş, resimli çocuk kitaplarının çocuk gelişimi açısından önemi vurgulanmıştır.`Dijital Teknoloji Çağında Çocuk ve Kitap` başlıklı ikinci bölümde resimli çocuk kitaplarının tablet ortamına aktarılmasını incelemeden önce, dijital teknoloji, mobil ortam, tablet cihaz ve uygulama kavramları tanımlanmıştır. Çocuklara yönelik tablet ortamında yer alan uygulamalardan kısaca bahsedildikten sonra, kitap uygulamaları detaylı olarak ele alınmıştır. Bu uygulamaların bir `eğlenerek öğrenme` aracı konumunda olmalarından dolayı, mobil öğrenme kavramı irdelenmiş, çocuğun dijital teknoloji ile olan ilişkisi ve çocuk için gelişimsel açıdan uygun etkileşimli medya deneyiminin nasıl olması gerektiği üzerinde durulmuştur.Üçüncü bölümde, tablet ortamında bulunan etkileşimli çocuk kitabı uygulamalarının kullanıcı arayüzü, etkileşim, hareket, ses ve oyun gibi özellikleri ve bu özelliklerin gelişim ve öğrenme üzerindeki etkisi tanımlanmıştır. Konu ile ilgili geçmişte yapılan araştırmalar ışığında, çocuklara yönelik nitelikli bir kitap uygulamasında biçim ve içerik özelliklerinin nasıl olması gerektiği ile ilgili genel kriterler belirlenmiştir. Araştırmanın uygulama projesinde rehberlik etmesi maksadıyla seçilen üç masal kitabı uygulaması, belirlenen kriterler doğrultusunda incelenmiş ve değerlendirilmiştir.Dördüncü bölümde ise tezin kuramsal kısmında toplanan bilgilerin ve yapılan incelemelerin doğrultusunda, belirlenen kriterlere uygun bir etkileşimli masal kitabı uygulaması tasarlanmıştır. 4-6 yaş grubu çocuklara yönelik seçilen `Kırmızı Şapkalı Kurbağalar` isimli hayvan masalının, hem eğlenceli hem de eğitsel özellikler barındırmasına dikkat edilmiştir. Uygulamayı oluşturan ögelerin tasarım aşamaları, yöntemi ve etkileşim tasarımı resimlemeler ile birlikte açıklanmıştır.Anahtar Sözcükler: Resimli Çocuk Kitapları, Resimleme, Mobil Ortam, Tablet Cihazlar, KullanıcıArayüzü, Etkileşim, Uygulamalar, Etkileşimli Çocuk Kitabı Uygulamaları, Eğlenerek Öğrenme, Gelişimsel Açıdan Uygunluk.

Today, tablet devices are one of the most important innovations that technology offers to the user. For the fields like communication, social networks, music, games and many more, these devices have created a new media to children's picture books as well. On tablet devices, children's picture books emerge as `applications` and just like in the print media; developmentally appropriate applications, which are qualified in terms of design and content need to arise. In this thesis, it has been researched that `how a qualified children's book application should be in terms of form and content` and how do these applications affect learning. In the light of these researches, an interactive children's book application is designed. In the first section, the concept of picture book is defined and historical development process of these books with the advent of technology is shortly discussed. The categories of picture books are described. Intending to lead in the next stages of the research, the process of evaluating quality in picture books is examined and the importance of picture books in early childhood is emphasized.In the second chapter titled `The Child and the Book in the Digital Age`, the concepts of digital technology, mobile media, tablet device and application are defined before examining the transformation of picture books to the tablet media. After putting a short emphasize on the applications aimed at children, the concept of book application is discussed in depth. Since picture book apps are tools of learning through fun, the notion of mobile learning is examined. The relationship between child and digital technology and developmentally appropriate use of interactive media is described.In the third chapter, the features of interactive children's book apps such as user interface, interaction, motion, sound and game are defined and these features' effect on learning is examined. In line with the previous researches, a general criterion of qualified book apps in terms of form and content is designated. Three interactive book apps on fairy tales are analyzed and evaluated with the designated criteria.In the last chapter, in line with the theoretical information, an interactive children's book application is designed with the contribution of analyses in the third chapter. A fable titled `Kırmızı Şapkalı Kurbağalar` which includes both educational and enjoyable features is selected for this project. Each feature of the application and its design process, method and interaction design are explained by illustrations.Key Words Children's Picture Books, Illustration, Mobile Media, Tablet Devices, User Interface, Interaction, Applications, Interactive Children's Book Apps, Learning Through Fun, Developmentally Appropriate Practices