Klomifen sitrat ile ovulasyon indüksiyonunda konjuge östrojen verilmesinin önemi

Abstract

32- OZET Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana- bilim Dalı tarafından izlenen 48 anovulasyonlu hastaya klomifen sitrat ile ovu- lasyon indüksiyonu yapıldı. Rastgele yöntemle 24 hastaya yalnız klomifen sitrat, diğer 24 hastaya klomifen sitrat ile birlikte konjuge östrojen verildi. Her iki hasta grubunda siklusun üçüncü günü bazal E2, 1 4.gün serum E2 ve T düzeyleri, 1 4. gün servikal skor ve dominant follikül çapı, 21.gün serum P düzeyi ve 26. gün endometrial biyopsi bulguları saptandı. Her iki grupta bazal E2 ve 21. gün P düzeyleri arasında anlamlı bir fark saptanmadı (p>0.05). 1 4.gün serum E2 ve T düzeyleri, 1 4. gün servikal skor ve dominat follikül çapları karşılaştırıldığında her grup arasında anlamlı fark bulundu (p<0.05). Klomifen sitrat ve CC+E grupları arasındaki endometrial biyopsi sonucuna göre faz dışı endometrium oranları karşılaştırıldığında belirgin bir fark gözlenmedi (p>0,05). Klomifen sitrat grubunda anovulasyon oranı % 33,3 iken CC+E gru bunda bu oran % 20,8 olarak saptandı. Ovulatuvar olup luteal yetmezlik düşünülen olgu sayısı CC grubunda % 6,3 iken CC+E grunda % 5,3 olarak saptandı. Klomifen sitrat grubunda serum T düzeyi ile 1 4.gün serum E2 düzeyi do minant follikül çapı, 21. gün serum P düzeyi karşılaştırıldığında anlamlı bir ilişki bu lunamadı (p<0.05) ancak servikal skor ile ilişkisi anlamlı olarak değerlendirildi (p<0.001 ). CC+E grubunda serum T düzeyi ile 1 4. gün serum E2 düzeyi dominant follikül çapı, 21.gün serum P düzeyi ve 14. gün servikal skor düzeyleri karşılaştırıldığında anlamlı sonuçlar elde edildi (p<0.05). Total olgularda serum T düzeyi ile, 1 4.gün serum E2 düzeyi dominant follikül çapı, servikal skor ve 21. gün serum P düzeyi arasındaki ilişki oldukça anlamlı idi (p <0.05). Yine total ol-33- gularda 14.gün serum E2 düzeyi ile 21. gün serum P düzeyi ve bazal E2 ile 1 4.gün serum E2 düzeyi arasında da anlamlı ilişkiler saptadık (p<0.05). Sonuçlarımız, CC ile ovulasyon indüksiyonunda hormonal değişiklik ile domi nant follikül çapı, servikal skor ve endometrial bulgular arasında anlamlı ilişkinin olduğunu gösterdi. CC grubu ve CC+E grubu arasında elde ettiğimiz sonuçlara dayanarak CC ile ovulasyon indüksiyonu yapılan hastalara mutlaka uygun bir östrojen preparatının verilmesi gerektiğine inanıyoruz.