Resimde izdüşüm

Abstract

`Resim` sözcüğü Türk Dil Kurumunun Büyük Türkçe Sözlüğünde (Türk Dil Kurumu, 2013) `varlıkların, doğadaki görünüşlerinin kalem, fırça gibi araçlarla kağıt, bez vb. üzerinde yapılan biçimleri` olarak açıklanır. Bu tanımdaki `varlık`, `görünüş` ve `biçim` kelimelerinin aynı sözlükteki anlamları araştırılacak olursa, sözlüğün sunduğu `resim` tanımı şuna dönüşür: `Gerçeklerin, doğadaki gölgelerinin kalem, fırça gibi araçlarla kağıt, bez vb. üzerinde yapılan gölgeleri`. Yani `resim`, `gerçeğin gölgesinin gölgesi` olarak ifade edilir. Doğadaki `algı nesnelerinin`, gerçeklerin `gölgeleri` olduğu düşüncesi Platon'un `idealar kuramı`yla örtüşür niteliktedir. Filozofun, fikrini anlatmakta yararlandığı `mağara alegorisi`nde (Platon, 2013, s. 231 – 235), bir mağarada zincirli olan tutsaklar hayatları boyu, gerçek nesneler yerine nesnelerin, önlerindeki duvara düşen, gölgelerini algılar ve mutlak gerçeklik zannederler. Halbuki gölgeler, gerçeklerin yalnızca `izdüşümü`dür. Dolayısıyla `resim` de bir `izdüşüm`dür.Düşülen `iz`ler, aranan gerçeklere ulaşılmasını sağlayan ipuçlarıdır. Algıda yaşanan `yanılsama`, bu ipuçlarının aranan `öz`ün kendisi sanılmasından doğar. Bu yüzden birey duyularıyla edindiği verilerin esas öz olmadığının, sadece kendisini gerçeğe ulaştıracak `iz`ler olduğunun bilincinde olmalıdır. İzler, duyu verileri, insanın beyninde işlenir ve burada yer alan düşünceler algıyı etkiler. Bundan ötürü, insanın dünyaya baktığında kendi yansımasını, izdüşümünü gördüğünü söylemek mümkündür. İnsanın da her şey gibi sürekli değiştiği var sayılırsa, gördüğü şeyleri iki kere aynı şekilde göremeyeceği de kabul edilebilir. Raporda yer alan yüksek lisans çalışması süresince üretilen eserler bu fikirleri yansıtmak ve yeni bir biçimle sunmak üzere tasarlanmıştır.Anahtar Sözcükler:Resim, Gerçek, Gölge, İzdüşüm, Platon, İz

The Big Turkish Dictionary, by the Turkish Language Association (Türk Dil Kurumu, 2013), defines the word `painting` as `forms, made with equipment such as pencils and brushes, on paper, canvas, etc., of the appearances in nature of beings`. When the words, `being`, `appearance` and `form` in the description are analyzed further using the same dictionary, the statement changes as follows: `the shadows, made with equipment such as pencils and brushes, on paper, canvas, etc., of the shadows in nature of reality`. Thus, the meaning of `painting` becomes `the shadows of the shadows of reality`. The idea, which accepts `the objects of perception` as `the shadows of reality`, is in keeping with Plato's `theory of forms`. In the `allegory of the cave` (Platon, 2013, p. 231 – 235), which Plato uses to elucidate his core concept, prisoners, held captive, chained, in a cave, can only see shadows that fall on the wall in front of them and accept the shadows as real objects. In actuality, shadows are mere `projections`, and thus `painting` is also a type of `projection`. Projections are `clues` that lead one to the `truth`. The common error with perception is the acceptance of the clues as the truth itself. An individual always needs to be aware that the information s/he acquires through the senses is not the object of her/his search but just a trace pointing the way and it is processed in the brain where thoughts manipulate it. This is why it could be said that when a person looks at the World s/he sees her/his reflection. Since, like all things, people and their thoughts constantly change, a person cannot see any object the same way twice. The artworks produced during this graduate study period have been designed to reflect these views in a new and exciting way.Keywords: Painting, Truth, Shadow, Projection, Plato, Trace