Atriumların tasarım ilkeleri ve örneklerle mekânsal analizi

Abstract

Günümüzde sadece sosyal yapılarda değil konutlarda da sıkça rastladığımız atriumlar mekânlara algısal açıdan farklı yaklaşımlar sağlamaktadır. Yapılarda ve yapı mekânlarında atriumların tanımlanması, tasarımı ve mekân içerisindeki dolaşım ve organizasyonları farklı şekillerde etkileyebilmektedir. Bu bağlamda tasarlanma amaçlarına bağlı olarak bu tanımlı boşluklar tasarım diline farklı bir anlam katmaktadırlar. Temel tasarım kavramı ve temel tasarım ilke ve elemanları yapılan tasarımın oluşma sürecinde yön verici olmaktadır. Tasarım süreci tasarlanmak istenen mekânın özelliklerine ve vurgulanmak istenen tasarım kriterlerine göre devam etmekte, mekân bu sürecin sonundaki kararlar ile ortaya çıkmaktadır. Tasarım sürecinin sonunda ortaya çıkan ürünün estetik, fonksiyonel, teknik, ekonomik ve sosyopsikolojik açıdan başarılı olması ve kullanıcı gereksinimlerini optimum ölçüde karşılaması için gözetilen ölçütler aynı zamanda boşluğun formu, boyutları ve yapı içerisindeki yerleşimi konusunda da yol gösterici olmaktadır. Boşluğu/ atriumu tanımlayıp değerlendirmek için hangi kriterlere göre değerlendirme yapılacağının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışma, bu bağlamda tasarım ilke ve elemanlarının bir özeti ile başlayarak tasarım, mekân ve atrium ilişkisini ortaya koymaya çalışmaktadır. Atriumların tarih/zaman içerisindeki kullanımlarına değinilerek günümüz çağdaş mimarisindeki kullanımı ile karşılaştırılacaktır. Atriumların tasarım ve kullanımlarına ilişkin araştırmalar çalışma içerisinde yer alacaktır. Araştırma kapsamında; tasarım, temel tasarım ilke ve elemanları, mekân ve atriumlar incelenecek ve seçilmiş olan örnek yapılar üzerinden çalışma boyunca bahsedilen kriterler analiz edilecektir. Bu çalışmada amaç; atriumların günümüzdeki tanım ve kullanımlarını inceleyerek bu mekânların tasarlanmasında temel tasarım ilke ve elemanlarının yeri, atriumların tasarımsal özellikleri ve yardımcı unsurların kullanılmasının önemini değerlendirmektir.

Atriums, which we encounter today not only in public buildings but also in residential structures, provide different perceptual approaches to places. Defining atrium spaces in buildings and structures can affect circulation and organization within the structure and design in different ways. In this context, depending on the intended purpose of designing, this defined spaces bring in a different meaning to the language of design.The basic design concept and principles and elements of the basic design shape the process of founding a design. The design process continues according to features of place desired to be designed and design criteria desired to be emphasized, the space is formed after the decisions of this process. Criteria that is followed in order a product turned out after the design process to be aesthetically, functionally, technically, economically and socio-psychologically successful, is, at the same time, a guide for form of the space, its size and settlement in the structure. It is required to decide which criteria to follow while evaluating in order to define and evaluate the space/atrium. This study aims to examine relationship between space and atrium primarily with design principles and elements. The use of atriums throughout history will be examined and compared with the use in present day modern architecture. Researches related to the use and design of atriums will be in this study. In the extent of this study; design, basic design principles and elements, space and atriums will be examined and criteria that is mentioned in the study will be analyzed on certain sample buildings. In this study; aim is to evaluate the significance of basic design principles and elements while designing these spaces, the conceptual features of atriums and importance of contributing elements by examining the current description and the use of the atriums.