Hiperbilirubinemide böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve aminoglikozid kullanımı

Abstract

ÖZET Bu çalışma; indirekt hiperbilirubinemi ile seyreden zamanında doğan yenidoğan dönemi sarılıklarında, böbrek fonksiyonlannı değerlendirmek ve bu hastalarda kullanılabilen nefrotoksik bazı ilaçların renal fonksiyonları üzerine olası yan etkilerini belirlemek, ayrıca tek doz ve iki doz netilmisin kullanımı arasında anlamlı farkın olup olmadığını saptamak amacıyla Haziran 1995 - Ekim 1995 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Yenidoğan Ünitesi'nde, gestasyon yaşları 38 - 42 hafta arasında değişen, indirekt hiperbilirubinemisi olan postnatal yaşlan benzer (ilk 10 gün içinde) matür 60 yenidoğan üzerinde yapıldı. Olgular bilirubin düzeyleine göre üç gruba ayrılıp, 20 mg/dl'nin üzerinde indirekt hiperbilirubinemisi olanlar (Kan değişimi yapılan grup = Grup la, b, c) ilk üç alt grubu oluşturdu. Bunlardan Grup Ia'ya Ampisilin (100 mg/kg/gün i. M. dört doz) + Netilmisin (5 mg/kg/gün İ. M. iki doz), Grup lb'yc Ampisilin (100 mg/kg/gün) + Netilmisin (5 mg/kg/gün i. M. tek doz) ve Grup lc'ye sadece Ampisilin (100 mg/kg/gün) uygulandı. 20 mg/dl'nin altında bilirubin düzeyi olanlar II. grubu, kontrol grubu da III. grubu oluşturdu. Her grupta 15 olgu bulundu. Çalışmaya dahil edilecek yenidoğanlardan ayrıntılı bir öykü alınıp, detaylı bir fizik inceleme yapılarak rutin laboratuvar testleriyle hiperbilirubinemi dışındaki patolojiler çalışma dışı bırakıldı. Kontrol grubundan sadece bir defa, diğer gruplardan ise tedavi öncesi ve sonrasında (48. saatte) olacak şekilde iki defa böbrek fonksiyon parametreleri, hematokrit, biyokimya, netilmisin düzeyi ve idrarda bazı tetkikler çalışılarak veriler, gruplar arasında istatistiksel olarak değerlendirildi. Renal anomalileri ekarte etmek amacıyla batın ultrasonografisi yapıldı. Hiperbilirubinemi yenidoğanların; 15'inde ABO uyaşmazlığına ve 6'sında Rh uyuşmazlığına sekonderdi, diğerlerinin hiçbirinde spesifik etiyoloji yoktu. Kontrol ve sarılıktı yenidoğanlarda gestasyonel yaş, doğum ağırlığı, cinsiyet, postnatal yaş, beslenme miktarı, hematokrit ve vücut ağırlığı açısından anlamlı fark yoktu. Grup la b cve Grup ll'nin total serum bilirubin düzeyleri, kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti. Benzer şekilde Grup la b c ve Grup II arasındaki total serum bilirubin düzeyi de anlamlı fark gösterdi. Grup la b c ' de Cer, FE,^, idrar osmolarite, idrar RBP ve idrar S2 mikroglobulin düzeylerinde Grup II ve kontrol grubuna göre istatistiksel olarak 69anlamlı fark saptandı. Ayrıca, kontrol grubu ve Gaip II arasında, idrarda RBP ve &2 mikroglobulin düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Grup la b c'deki yenidoğanlarda tedavi öncesi Cer ve idrar osmolaritesinde anlamlı bir azalış ile % FENa, idrarda RBP ve S2 mikroglobulin düzeylerinde de anlamlı bir artış görüldü. Sonuç olarak; kan değişimi gerektirecek kadar indirekt hiperbilirubinemi (ortalama 23,0 mg/dl) ile seyreden yenidoğan dönemi sanlıklarında, renal fonksiyonların bozulduğu, serum bilirubin düzeylerini normale yakın tutmakla renal fonksiyon kusurlarının geçici ve reversibl olduğu, bu hastalarda kullanılan aminoglikozidlerin renal fonksiyonlar? üzerine toksisiteyi attırmadığı, ayrıca tek doz netiimisin ile iki doz netilmisin kullanımı arasında önemli bir farkın olmadığı sonucuna varıldı. 70