Post-modern öznenin yeni medya araçlarındaki görünüşü ve bir örnek gösterim: Bir Kahramanın Ölümü

Abstract

Modern sonrası düşünce, eleştirisini, aklı araçsallaştıran ve bu bağlamda bir kültür ortaya koyan moderniteye yöneltmiştir. Eleştirinin odağında yakın tarihin önemli kırılma noktalarının insan üzerindeki etkilerinin araştırılması vardır. Moderniteyi hem içine alan hem de onu aşan özelliğiyle modern sonrası durumda insan varoluşunu sorgulama, anlama, açıklama çabası günümüzde de devam etmektedir. Sorgulama devam ederken post-modern özne kendini kuşatan yeni koşullarla uyum içinde yaşama ya da en azından bu gerçekliği yadırgamama refleksini geliştirmiştir.Teknoloji baş döndüren hızıyla yeni bir kültürü, dijital kültürü, oluştururken insanlık, büyük bir soğukkanlılıkla bu kültürün içindeki rolünü itiraz etmeden kabul etmiş; varoluşunu bu dijital kültüre armağan etmiştir. Tutkulu bir merakla, yaratılan dijital kültür içinde kendini var eden bireylerin gösterdiği hareketsizlik ve soğukkanlılık yeni bir yaşama biçimi oluşturmuştur.Modern sonrası sosyal koşulların, bu koşullardaki insan-birey varoluşunun sanat aracılığıyla sorgulanması sayabileceğimiz, 1970' li yıllarda yazılan `Bir Kahramanın Ölümü` isimli oyunda Adalet Ağaoğlu, herkesin kendince birer `serinkanlı kahraman` olma durumunun altını çizmek istemiştir. Günümüzde ise modernitenin kitle toplumundan kopan herkes, dijital kültürün bireyci yapısıyla uyumlanmaya çalışırken `önemli` kılınmıştır. Bu sanat çalışmasının ilk evresinde, `Bir Kahramanın Ölümü` nden hareketle dijital kültür içindeki bireyin durumunu yansıtan yeni bir uyarlama metin oluşturulmuştur. İkinci evre olan sahne uygulamasında ise çalışmanın kuramsal çerçevesini kuran Yeni Medya, Dijital Sanat, kavram ve enstrümanları bağlamında teknik ve estetik seçimlerle bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma tiyatro metinlerinin, terimlerinin, tekniklerinin, literatürünün ve son olarak oyuncunun birer post-modern unsur olarak dijital kültür içindeki yerini sorgulamak; sahnelemede ve oyunculuk yorumunda yeni, farklı bir bakış açısı getirmek amacını taşımaktadır.Anahtar Sözcükler: postmodern özne, dijital kültür, yeni medya, tiyatro, oyuncu

Postmodern thought criticizes the modernity which instrumentalizes the mind (intelligence) and produces a culture of its own in this context. At the center of this criticism lies the investigation of the impacts, over human beings, of important breaking points in recent history. Even today, the efforts are being made to question, understand and explain the human existence in postmodernity, with its characteristics that both include and transcend the modernity. While this questioning has still been continuing, the postmodern subject has developed a reflex in adapting to new conditions surrounding himself/herself or at least accepting this reality as normal. While technology, with its dizzying speed, produces a new culture, that is to say, the digital culture, humanity has accepted its role within this culture with extreme calmness and has given away his existence to this new culture. With a passionate curiosity, the calmness and inactiveness of the individuals have created a new way of life out of this culture.In her play called `Death of a Hero` (Bir Kahramanın Ölümü), which was written in 1970's and which we can consider as the questioning of postmodern social conditions and questioning of human's / individual's existence under these conditions, Adalet Ağaoğlu has intended to highlight everyone's being a `calm hero` in his or her own way. Today, everyone, who breaks away from the mass society of the modernity, is being made `important` while trying to accommodate with the individualistic structure of digital culture. In the first phase of this artwork, a new, adapted text has been created based on `Death of a Hero`. In the second phase, which is the application in the stage, the work has been carried out with technical and aesthetics choices within the context of concepts and instruments of New Media, Digital Art, which establish the theoretical framework of this work. This artwork aims at questioning the place of theater scripts, terms, techniques, literature and finally, the actor as postmodern elements within the digital culture; bringing a new perspective to the staging of the play and to the interpretation of the role.Keywords: postmodern subject, digital culture, new media, theatre, actor