Görme engellilere yönelik kitaplarda Braille Renk Kodlamasından yararlanılması ve örnek uygulamalar

Abstract

Braille Renk Kodlaması, renklerin Braille kabartma noktalarını kullanarak, görme engellilerin tanımlayabileceği şekilde simgeleştirilmesidir. Bu çalışma taslak olarak ilk defa 2011 yılında İstanbul'da gerçekleştirilen US-Turkey Assistive Technologies Workshop etkinliğinde sunulmuştur. Destek teknolojileri olarak adlandırılan Assistive Technologies, engellilere yardımcı olabilecek, uyarlanabilecek ve onları rehabilite edecek çözümlerin geliştirilmesini ve uygulanma süreçlerini içeren sosyal sorumluluk kapsamında değerlendirilebilen çalışmaları ifade eder. Bu bağlamda geliştirilen Braille Renk Kodlaması, görme engellilerin çevresini daha iyi anlama, kavrama ve tanımlatabilmesine aracılık eden 'dokunsal grafik tasarım' önerisidir. Braille Renk Kodlaması renkleri Braille simgeleriyle eşleştiren ilk çalışmadır. `Görme Engellilere Yönelik Kitaplarda Braille Renk Kodlamasından Yararlanılması Ve Örnek Uygulamalar` başlıklı tez çalışmasında, Braille Renk Kodlamasının teorik alt yapısı oluşturulmuş, tasarım ilkeleri belirlenmiş ve uygulanabilirliği dokunsal kitap tasarımı aracılığıyla test edilmiştir. Çalışmanın sonunda Braille Renk Kodlamasının ilk etapta dokunsal resimlemelere uygulanabileceği ve dokunsal kitaplarda yeni bir üretim yöntemi olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Çalışmanın ilk bölümünde görme engelliliğe ait tanımlamalar, görme engellilerin gelişimleri, eğitimleri ve engellilerin artan tasarım ihtiyacı ele alınmıştır. İkinci bölümde dokunsal resimlemeli kitaplar anlatılarak, dokunsal resimlemelerin görme engelliler açısından önemine değinilmiştir. Ayrıca dokunsal kitap resimlemelerinin tasarım ilkeleri ve üretim yöntemleri de ele alınmıştır. Üçüncü bölümde bilimsel gelişmeler ışığında dokunma duyusunun görme engelliler için önemi anlatılmış ve bu bağlamda Braille Renk Kodlamasının teorisi ve uygulama esasları açıklanmıştır. Son bölüm uygulama çalışmalarını içermektedir. Elde edilen bulgular ışığında dokunsal bir çocuk kitabı ve eğitici materyaller üretilmiş hazırlanmış olup, görme engelli çocuklarla okuma denemeleri yapılmıştır. Anahtar Sözcükler Evrensel Tasarım, Destek Teknolojileri, Görme Engellilik, Dokunsal Görseller, Dokunsal Grafikler, Dokunsal Resimlemeler, Braille Renk Kodlaması.

Braille Color Coding is a symbol system for the visually impaired people by which they can define the colors. Braille Color Coding system is based on the Braille punctuation system.This study was presented at the US-Turkey Assistive Technologies Workshop event, held in Istanbul in 2011. Assistive Technologies, refers to studies to help people with disabilities, develop solutions to rehabilitate them and involves the application process can be evaluated in the context of social responsibility. Braille Color Coding is a tactile graphic for the visually impaired that gives a better understanding, comprehension and definition of the environment. Before `Braille Color Coding` in the field, there was no study giving a perception of colors for the visually impaired.Braille Color Coding is the first method that combines colors with Braille symbols. In the `Using Braille Color Coding in the Books for the Visually Impaired and Sample Applications` titled thesis, the theoretical foundation of the Braille Color Coding is made, design principles are established and the applicability is tested through tactile book design. At the end of the study, it has been proven that Braille Color Coding may be used in tactile illustration and it can be used as a new production method in tactile books.The definitions of disability, the development of people with visual impairments, their training and the increasing needs of the design are discussed in the first part of this study. Tactile pictures books are explained in the second part, focusing on the importance of tactile illustrations for the visually impaired. In addition, the design principles and production of tactile book illustrations are considered.The third chapter discusses the importance of scientific advances for the visually impaired in the light of the sense of touch and within this context, the theory and the practice of the Braille Color Coding principles have been explained.The last section contains implementation studies. Accompanied by the findings, a tactile children book and educational material are produced and reading test were conducted with children with visual impairments.Key WordsUniversal Design, Assistive Technology, Visual Impairment, Tactile opticals, Tactile Graphics, Tactile Illustrations, Braille Color Coding.