Türkiye-Balkan ilişkileri 1919-1939

Abstract

ABSTRAKT Anadolu'nun coğrafi yapısı, Türkiye'nin uygulamak zorunda olduğu dış politikanın ana hatlarını belirler. Kuzey-Göney istikametinde yapılacak bir askeri harekata karşı, kuzeyde Karadeniz Dağları, Güneyde Toros Dağlan ile koruma sağlanır. 1919-1939 döneminde Dogu'da Rusya ve İran'dan, Güneyde Irak ve Suriye'den Türkiye'ye karşı yönelebilecek bir askeri harekatı destekleyebilecek karayolu ve demiryolu yoktur, arazi ve Hava Şartlan doğuda hızla ilerlemeyi engeller, ama Batı da durum böyle değildir. Dağların denize dik olarak uzanması ve demiryolu bulunması bölgede Yununistan'ın askeri harekata girişmesine olarak vermiştir. Balkanlar Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısıdır. Balkanları bir duvar gibi kullanarak onu Avrupa'dan soyutlamak isteyen güçlere karşı Türkiye 1919-1939 yılları arasında aktif bir politika izlemiştir. Balkan yarımadası, güneydoğu Avrupa'da büyük güçlerin sıcak denizlere inmelerini, siyasi ve ekonomik güç oluşturmalarım sağlayabilecek bir coğrafî yapıya sahiptir. Avusturya, Macaristan İmparatorluğu, İtalya ve Rusya'nın Balkanlardaki faaliyetlerini, İngiltere ve Fransa siyasi ve ekonomik önlemler alarak engellemeye çalışmışlardır. Yaklaşık 800.000 krrflik bir alanda çeşitli din, dil ve ırk farklılıklarına sahip toplumların oluşturduğu, adeta etnik bir mozaikler demetinde çeşitli nedenlerle sonu gelmeyen hem kendi aralarında hem de diğer ülkelerle kavgalar meydana gelmiş ve bunlardan birisi 1. Dünya Savaşma neden olmuştur. Jeopolitiğin ortaya koyduğu gerçek, Kafkaslarda, Ortadoğu'da ve Balkanlar'da kilit ülkenin Türkiye okluğudur. Bu gerçeğin ışığı altında, Balkanlardaki tarihi gelişmeleri çok iyi incelemek zorunluluğu nedeniyle, Türkiye-Balkan İlişkileri (1919-1939) *nı konu olarak seçtik. Etüd edilen bu yirmi sene, bazı özellikler taşımaktadır. Bunların en önemlisi, anılan süre içerisinde Türkiye'nin Balkan Politikasını Mustafa Kemal Atatürk'ün yöntendirmesidir. Büyük önderin uyguladığı Balkan Dış Politikası, bugüne ışık tutabilecek niteliklere sahiptir. Pil

ABSTRACT Geographical structure of Turkey determines main lines of foreign politics that Turkey should carry out. Opposing a military operation a natural protection provide by Karadeniz mountains in north and Toros mountains in south. There were not sufficient road and railway to support any military operation against Turkey which would be occured by Iraq and Syria in south. Land and weather provisions obstacled rapid movement in east. But same conditions were different in west. Railway and mountains that stretched out upright frirough the sea, gave possibility to Greece perform a military operation. Balkans is the door for Turkey which opens to Europe. Turkey had followed an active politics in 1919-1939 against the powers who wanted to abstract Turkey from Europe by using Bafkans such as a wall. In the area approximately 800.000 km2, many endless quarrels had become a reality between themselves and others by many various reasons m an ethnic mozaic bunch which constituted by communities that had different religion, language and race and one of them had caused the world war I. Jeopolitical reality explains that Turkey is thekey country in Caucasia, Middle East and Balkans. In the light of this truth and absolute necessity to well examine historical development in Balkans, we chose this topic. This twenty years which was studied had some peculiarity. Most important of them is, her Balkans politics had leaded by Mustafa Kemal Atatürk and this politics has some quality to show the best way in foreign politics today. Off