Türk Ordu Teşkilatı: Irak cephesi (1914 - 1918)

Abstract

Bu tez, Türk Ordusu'nun, Birinci Dünya Savaşında görev yaptığı harp cephelerinden biri olan Irak'daki teşkilat ve hayatını incelemektedir. 1914-1918 arasında devam eden savaş boyunca, bölgesel gelişmelerin orduya yaptığı etkiler de konunun tamamlayıcı unsurlarıdır. Bu esaslar üzerine kurulan tez, iki bölümden oluşmuştur. Çalışmanın ilk bölümünde, askerî teşkilatın Irak'da bulunan Türk birliklerindeki yapısı araştırılmıştır. Kurum olarak silahlı kuvvetler hakkında genel bilgiler verilerek, bu kuvvetlerin lojistik çalışmalarına temas edilmiştir. Ordunun; haberleşme, ulaştırma başta olmak üzere, istihkâm, sağlık, eğitim, teftiş, askerî kurallar ve sansür teşkilatlan bu bölümün ana başlıklarıdır. İkinci Bölüm'de ise, askerî hayatı şekillendiren noktalara değinilmiştir. Türkiye'nin müttefiki Almanya ve Avusturya - Macaristanlı askerî personelin Irak'da görevlendirilmeleri, savaşlarda ele geçen esirler, bütün Müslümanlar'ın kutsal savaşa davet edildikleri cihat ilanı, bölgesel güvenlik, Iraklı Arap aşiretlerinin siyasî davranışları, bölge halkı ile ordunun etkileşimi, başardı görülen ordu personeli ve aşiret üyelerinin ödüllendirilmeleri, savaş bölgesindeki iktisadî ve malî gelişmeler, ordunun sağlık hayatının ana hatları, askerlerin ve ulaştırma işlerinde kullanılan hayvanların beslenmeleri ve ordu personelinin giydirilmesi konulan başlıca işlenen hususlardır. Anlaşılacağı üzere, bu çalışmanın amacı, Türk Ordusu'nun düzeni ve yaşayışının 1914 - 1918 arasında Irak'daki yapışım ortaya koymaktır. Dolayısıyla, muharebelerin yapılış şekilleri ve safhaları, tezin kapsamına girmemiştir. Askerî tarih çalışmalarında hâlâ, öncelikle ele alınmakta olan muharebelerin izahının savaşın bütünü içerisindeki rolü, genellikle kalıcı olmayabilmektedir. Harp tarihi bakımından önemli husus ise, meydana gelen olayların oluşum şartlan ve tarihî tecrübelere katkılan olmalıdır. Zira, bu cephede görev yapan asker ve subayların, Türk Millî Mücadelesi'nde fiilî hizmette bulundukları tarihî bir vakıadır. Irak Cephesinde kazanılan savaş tecrübelerinden yararlanıldığının işareti, subaylar tarafından kaleme alınan ve Askerî Mecmua'nın muhtelif sayılarında yayınlanan bu cephe ile ilgili makalelerdir. Bu yazılar, Kurtuluş Savaşı sonrasında ve bu savaşa katılan subaylar tarafından yazıldığından, Irak'a ait tecrübelerin etkileri anlaşılabilir. Askerî olayların incelenmesinde bu yöntem uygulanarak, bu gelişmelerin sosyal boyutu da yapılan çalışmada ortaya konulan hususlardan biri olmuştur.

This thesis deals with the organization and social conditions of the Turkish Army, functioned in the Iraqi front which was one of the fronts of the Turkish Army during the First World War. The effects of the local developments to the army during the war, extended from 1914 to 1918, are the suplementary elements of the subject. The thesis, organized on these bases, forms of two chapter. In the first chapter of the study, the structure of the Turkish military units in Iraq is examined. General informations are given about the armed forces as an institution and the logistics works of these forces are mentioned. The institutions of the army, namely communication, transportation, military engineering, healt, training, inspection, military laws and censor are the main topics of this chapter. In the second chapter, it is mentioned about the points which shaped military life. Charge of military staff from Germany and Austria-Hungary, allies of Turkey, in Iraq, prisoners of war, declare of holy war in which whole müslims are invited to fight, regional security, political attitudes of the Iraqi Arabs, relations between native people and the army, reward of successful military members and the Arabs, economic developments in the war area, the main features of the army's health life, feed of the soldiers and the animals used in transportation and clothing of the military staff are the principal subject which are studied. As it is understood, the aim of this study is to bring up the order and the manner of living of the Turkish army and its structure in Iraq between 1914-1918. For this reason, the thesis doesn't contain the topics dealing whit the types and phases of the battles. The Battles' occurrence manners, which are studies first in military history studies, can't have a lasting role inside of complete war. In respect of the war history, the important point should be occurence conditions of the events and their contributions to the historical experiences. However, it is a historical truth that the soldiers and officers, charged in this front, adually served in the Turkish National Struggle. The mark of using the war experiences gained from the victory in the Iraqi front, are the articles written by officers about the Iraqi front. They were published in various issues of the military review. As, these articles were written after the Independence War by the officers joined the war, the effects of Iraqi experiences are obvious.III By using this method in the study of military wents, bringing up the social dimensions of mentioned developments in this study is another objective case.