İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türk iç politikasında dış Türkler meselesi (1939-1945)

Abstract

ÖZET `Dış Türkler meselesi,` Türkiye Cumhuriyeti'ne vatandaşlık bağıyla bağlı olmayan `Türkler ile `Türkiye Türkleri''nin. aralarındaki ilişkilerin her türlü boyutunu ve bu boyutun ne şekilde değerlendirileceğini ele alan bir konudur. Daha geniş bir anlamıyla, Türk toplumları arasındaki ilişkilerde siyasî, ekonomik ve kültürel boyutlardan hangisinin ne derece yer alacağı meselesi, dış Türkler meselesi'dir. Bu anlamda dış Türkler meselesi, II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye'de çok yoğun bir şekilde tartışılmıştır. II Dünya Savaşı yıllarındaki tartışmanın tarafları; iktidar çevreleri, dış Türkler'e yakınlığı savunan çevreler, dış Türkler'e yakınlığı savunmayan çevreler olarak başlıca üç gruba ayrılabilir. Ancak, her grubun üyelerinin tamamen benzer görüşleri taşımadığını da özellikle vurgulamak gerekmektedir. Bu gruplar, II. Dünya Savaşı yıllarında, seslerini kamuoyuna basın yoluyla duyurmaya çalışmışlardır. Ancak, bu alanda iktidarın belirleyici bir rolü olmuştur, iktidar, yasal olanakları ile tartışmanın taraflarını gerektiğinde, gerek gördüğü kadar bir süreyle susturmaktan kaçınmamıştır. İktidar, politik tercihini, Türkiye'nin savaşa katılmaması yönünde yapmıştır ve düzenlemelerin de bu tercihe göre belirlemiştir. Dış Türkler'e yalan bir politika izlenmesini istemeyenler, genel olarak, etnik temele dayanan bir milliyetçiliğin bilimsel olmadığını ve Türkiye'nin koşullarına uymadığını savunmuşlardır. Buna karşılık, dış Türkler'e yalan bir politika izlenmesini isteyenler ise, savaş koşullarının Türkiye'ye tarihi bir fırsat sunduğunu, enerjik davranılırsa esaret altındaki Türklerin kurtulabileceklerini düşünüyorlardı. Esaret altındaki Türklerin kurtulması, Türkiye ile birleşsinler veya birleşmesinler, Türkiye'ye büyük avantajlar sağlayacaktı. II. Dünya Savaşı'nda dış Türkler'le ilgili olarak yapılan tartışmaların, 1930'larda yapılan ve savaş sırasında da en yoğun haline ulaşan ideolojik tartışmalarla yakın ilgisi vardı. Tartışmalar dünyadan kopuk tartışmalar değildi ve konuyu asıl ilginç kılan ve renklendiren de dünya ile kurulan bağlantı idi. Tartışmanın bütün tarafları, dünyayı kapsayan ideolojik mücadeleden etkilenerek dış Türkler meselesini yorumlamışlar ve böylece dış Türkler meselesi kısır bir döngü içinde kalmamış, bir bakıma siyasi, ekonomik ve kültürel boyutları ile ideolojik bir tartışmaya dönüşmüştü.

ABSTRACT `The Question of Out of Turks` is subject dealing with dimension and evaluation of dimension of the relationship between the `Turks` who are not conected to Republic of Turkey by a citizenship concern and `Turkey Turks.` In a more commen meaning, The Question of Out of Turks is the political, economical and culturel dimensions and which one to lead the first. The Question of Out of Turks have been discussed intensively in Turkey in the years of The Second World War. The parties of the discussion in the years of The Second World War divided mainly into three groups as goverment surroundings, Out of Turks close defending surroundings. Buti it is needed to point that the members of all group do not lead similar points of wiew. In the years of The Second World War, these groups tried to loud their voice to the public by tha press. But the goverment had an effective role in this area. The goverment kept quiet the parties of the discussion for a period of time as much as they liked, when ever found to be necessary. The goverment used its political chose as Turkey not attending the war. And determined its developments accordingly. The own who wanted to lead a polical place not being close to Out of Turks, generally, defended a nationalisation based on ethnic is not scientific and is not scientific and is not suitable for Turkey coditions. Against this, the ones who wanted the policy to be close to Out of Turks, defended that the conditions of war represent a historical change for Turkey and the Turks could be gathered if a certain courage be gatherid if a certain courage is presented. The concurrence of Turks who are not free will lead great advantages for Turkey. The discussions performed about Out of Turks in the years of The Second World War, dealth with ideological discussions intensively performed in 1930 is and during the war. The discussions were not apart from the world. And the point that lead the subject to be interesting wan the connection with the world. All the parties of the discussions, effected from the ideological war and interpreted Out of Turks so that the Question of Out of Turks was not stuck in a circle and turned into an ideological discusses by its dimensions of political, economical and cultural.