Türkiye`de aşırı sol faaliyetler ve Rusya faktörü 1908-1938

Abstract

ÖZET Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyalist faaliyetler, 1890 yılı sonlarında, başta Selanik olmak üzere Balkanlar'daki Osmanlı topraklarında, Bulgar, Rum, Yahudi ve Ermeni tebaa tarafından işçi hareketleri içinde başlatılmıştır. Başta Avrupa'da olmak üzere Dünya'daki gelişime paralel olarak; ancak Osmanlı Devleti'nin Avrupa'dakine benzer bir sanayi ve işçi sınıfı olmaması nedeniyle daha dar bir çevrede ve daha ziyade basında cereyan eden burjuva fikir hareketi olarak gelişmiştir. II. Meşrutiyetten sonra ise nispeten istanbul ve bazı diğer sanayii bölgelerindeki işçileri örgütlemeyi başarmış ve Müslüman olmayan unsurlar vasıtasıyla da olsa Meclis-i Mebusan'da temsil edilir hale gelmiştir. III. Enternasyonal ve Bolşevik İhtilali ile şekil ve mahiyet değiştirmiş olan Sosyalizm, `Bolşevik Komünizmi` olarak, 1919-1923 yılları arasında Anadolu'daki Türk Milli Mücadelesini etkilemeye ve 1923-1938 döneminde ise yeni Türkiye'nin yeni ideolojisini ve devlet yapısını ele geçirmek suretiyle Türkiye'nin Sovyet Bloğu'na katılması hareketinin ve dolayısıyla Rus Emperyalizminin gerçekleştirilmesinin bir aracı olmuştur. Sovyet Rusya'nın bu amacı, özellikle 1919-1923 aralığında Mustafa Kemal Paşa tarafından çok iyi değerlendirilmiş ve Milli Mücadelenin önemli bir kısım maddi kaynağının temin edilmesini sağlamış; Milli Mücadele sonrasında özellikle Lozan Antlaşması'nın Türkiye'nin talep ve çıkarları doğrultusunda sonuçlandırılmasında koz olarak kullanılmıştır. Aynı zamanda da Avrupa'nın Türkiye'yi bir an önce tanımasında önemli bir zorlayıcı etken olmuştur. Bunun yanında Türkiye'ye olan en önemli zararı ise 1900'lü yılların başından 1938'lere kadar, bir çok yetenekli Türk gencini devletine ve Cumhuriyete düşman ederek yeni Türkiye'nin büyük ihtiyacı olan önemli bir beyin gücü kaynağını yok etmiş ve günümüze kadar gelen kısır siyasi çekişmelerin ve terörün temelini atması olmuştur. Bugün Türkiye'de, kendi arasında fikir ayrılıkları ve stratejik farklılaşmalarla bir çok fraksiyona ayrılmış olan Sosyalist-Komünist unsurlar, Milli Mücadele sonrasında Atatürk'ün ölümüne kadar geçen sürede, III. Enternasyonalin (Komintem) karar ve yönlendirmeleri ile `Anti-faşist TekMücadele Cephesi Programı`na bağlı olarak gizli TKP çatısı altında, Türk Eğitim Kurumları (Üniversite, Lise ve Meslek Okulları), Türk Silahlı Kuvvetleri, İşçi ve memurlar arasında, anarşizmden uzak ideolojik eğitimi esas alan bir faaliyet programı uygulamışlardır. Bu faaliyetlerinin tek amacının `Türkiye'de mevcut sistemin yerine Sosyalist-Komünist sistemi kurmak` olduğunu açıkça ifade eden Türk Komünistleri özellikle 1925'den sonra sürekli polis takibine alınmış ve tutuklanmışlardır. Milli Mücadele döneminde karşılıklı çıkar esasına dayalı olarak nispeten dostane gelişmiş olan Türk Sovyet ilişkileri ise Lenin ve Mustafa Kemal'in ölümlerinden sonra Stalin'in despot ve içe kapalı yönetimi neticesinde tamamen yok olurken, Komünist Rusya'nın gizli TKP aracılığı ile Türkiye'deki yıkıcı faaliyetleri 1990 yılı başlarında Sovyetler Birliği'nin dağılmasına ve Komünizmin iflasına kadar sürmüştür. n

ABSTRACT In the 1880s, Socialist Movement in Ottoman Empire led by the Bulgarians, Greeks, Jews and Armenians started to take place in the Balkanese part of the Empire, especially in Selonika. It came into being as a Labor movement. Since there was no working class in the Ottoman Empire like the European one, it developed as a bourgeois movement of thought in the press. Later it spread to other cities where the workers were organized and sent their representatives to the Congress (Majlis-i Mabusan) with the help of the foreigners. Socialist movement changed its shape and structure in 1919-1923 and influenced the Turkish National Independence Movement in Entail following the Bolshevik Communist Revolution in Russia. So, by getting the hold of the Republican regime and controlling Turkish State apparatus in 1923-1938, it became tool to materialize the Russian imperialism in Turkey. This aim of Socialist Republic of Soviet Union was well used by Mustafa Kemal Atatürk between 1919 and 1923, and Turkey obtained the financial assistance. Turkey also managed to sign Lauzanne Treaty in better terms and this helped Turkey to get an early recognition by European countries. However, many young Turks became enemy of the new Republic and it caused a long lasting enmity of the Youth resulted in a vicious circle until today. There were social fractions within socialist-communist movement and they maintained the control over the schools from primary school to university, Turkish army and bureaucracy under the umbrella of Turkish Communist Party. The main objective of this work was to replace Kemalist regime with a socialist-communist one and thus they have been followed and kept under control by police since 1925. Cordial relations between Turkey and Soviet Union, which developed during Ataturk-Lenin period on the basis of mutual interests, came to an end due to Stalin's despotic rule. Soviet subversive activities went on until the 1990s when communism collapsed in the Eastern Bloc. m