Saygun`un müziğinde modalitenin yeri ve önemine bir bakış: 1. ve 4. senfonilerinin modal açıdan incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın ana amacı, Adnan Saygun'un (1907-1991) modal anlayışını 1. ve 4. senfonileri kapsamında incelemektir. Saygun'un farklı yaratıcılık dönemlerine ait iki eserin seçilmesinin nedeni, biçem bakımından birbirlerinden ayrılan bu iki eserin modları nasıl ve ne derece barındırıp ele aldığını sorgulamak, iki eser arasında modal bakımdan farklılıklar veya benzerlikler bulunup bulunmadığını saptayarak bestecinin mod anlayışının kendi müzik dilindeki yerini iki eserli bir örneklem üzerinden sunmaya çalışmaktır.Saygun'un mod anlayışının kapsamlı biçimde anlaşılabilmesi için, 1. bölümde mod kavramı tanımlanmaya çalışılmış ve kavramın müzikbilim tarihinde anlam bakımından uğradığı değişiklikler ele alınmıştır. Ardından, Antik Yunan ve batıdaki mod kuramları ayrıntılı biçimde incelenmiş ve ikisi arasındaki ilişki gerekçeleriyle sunulmuştur. 2. bölümde, yaptığı yayınlar üzerinden Saygun'un mod anlayışı irdelenmiş ve anlayışının kökenine ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur. 3. ve son bölümde ise, ilk iki bölümde elde edilen bilgilerden yola çıkarak Saygun'un 1. ve 4. senfonileri modal açıdan incelenmiş ve hangi modların nasıl ve hangi bağlamda kullanıldığı örnekleriyle açıklanmıştır.Bir besteci olarak Saygun'un müzik biçeminin dayandığı kökleri ayrıntılarıyla inceleyen çalışmaların sayısı son derece kısıtlıdır. Bu çalışma, anılan eksikliği sınırlı bir alan içerisinde giderme amacıyla yapılmıştır. Saygun'un müzik biçeminin ana belirleyici unsurlarından biri olan mod olgusuna bestecinin yaklaşımının ve anılan eserlerinde bu olguyu ele alış biçiminin anlaşılmasının, kendi özgün dilinin çözümlenmesine önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.

The main aim of this study is to explore the modal understanding of Adnan Saygun (1907-1991) within his 1st and 4th Symphonies. The reason why these two works were chosen, which belong to the different creativity periods of Saygun, is to examine how and to what extent these two stylistically divergent works handle and contain the modes in itself and to try to present the place of the composer's modal understanding in his own musical language through a sample consisting of two works with determining whether there are modal differences and similarities between them.To be able to comprehend Saygun's modal understanding comprehensively, it has been tried to define the term mode and its semantic modifications in the history of musicology have been discussed in the 1st chapter. Afterwards, the ancient Greek and western modal theories have been analysed in detail and the relation between them was presented with its justifications. In the 2nd chapter, the modal understanding of Saygun was examined through his publications and the clarifications relating to the roots of his understanding was made. In the 3rd and last chapter, Saygun's 1st and 4th symphonies were analysed modally based on the content of the first two chapters and it is explained which modes how and in which context were used with its attached examples. The number of studies, which analyse the original roots of Saygun's musical style in detail, are extremely rare. This study ensued from the intention of fulfilling the abovementioned need within a limited scope. It is thought that the understanding of composer's approach to the fact mode, which is one of the main factors of Saygun's musical style, in his abovementioned works would make an important contribution to decode his unique language.