İkinci Dünya Savaşı`nda Türkiye`ye yapılan askeri yardımlar

Abstract

ÖZET Bu çalışma, İkinci Dünya Savaşı sürecinde Türkiye'ye yapılan askeri yardımları ele almaktadır. Temel hedef, ikinci Dünya Savaşı sırasında istenilen yardımların kapsamları ile beraber, bu yardımların savaşa girmeme bağlamında politik bir enstrüman olarak kullanılıp kullanılmadığını belirlemektir. Askeri yardımlar ve bununla doğrudan ilintili olan Türk dış politikası beş bölümde ele alınmıştır. Bu yardımlara değinmeden evvel Lozan'dan arta kalan sorunlardan yol alarak 1923-1930, 1930-1939 arası dönemlerin bir panoraması verilerek, savaşa girerken ülkenin ekonomik, askeri ve politik portreleri çizilmiş ve savaşın başlangıcındaki durumu hakkında bilgi verilmiştir. İkinci Dünya Savaşı süreci tarihsel olarak üç ana bölüme ayrılarak, (1939-1941, 1941-1943, 1943-1945) savaşın tarihsel seyri içindeki siyasi yaklaşımlar çerçevesinde incelenmiştir. Savaşın başlangıcında Müttefikler lehine takınılan tavırla istenilen yardımların, savaşın ortalarında artan Müttefik baskıları ile beraber yeterli seviyede verilmemesi öne sürülerek, gerçekçi ve tarafsız bir tutumla savaş dışı kalınmış, gereksiz bir maceraya girilmemiştir. Bu çerçevede Türk Silahlı Kuvvetleri'nin durumu savaş öncesi dönem ve 1939-1945 dönemi olarak ele alınarak değerlendirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Birinci Dünya Savaşı'nda ve Kurtuluş Savaşı'nda kazandığı deneyimleri ile İkinci Dünya Savaşında tarafsızlık politikası gütmüş, savaş esnasında her iki tarafın kendi lehlerinde savaşa girme baskılarına rağmen bu politikayı başarıyla sürdürmüştür. İstenilen bu askeri yardımlar çok az miktarda alınmış olmasına rağmen savaşa girmeme bağlamında etkileri çok büyük olmuştur.

ABSTRACT This thesis is about the military aids which were given to Turkey during the 2nd World War. The main objective is to determine the content of demanded aids and whether these aids are used as a political argument in order not to enter the war. Military aids related with directly Turkish Foreign Policy is studied in four chapters, before We focused on these aids, first of all, solving the problems by one by which leads on Lozan Treaty Aggreement, it is given a panaromic situation of 1923-1929 and 1930-1939 eras, it is drawn the economic, military and political circumstances of country and some information is given about the situation of Turkey as Europe enters the war. The 2nd World War is divided into three main historical eras (1939 - 1941, 1941 - 1943; 1943 - 1945) and it is studied according to it's political perspectives in the course of the war. At the beginning of the war, with the behaviour which she pretended as if one of the allies, it has been claimed their demanded aids are insufficient and the pressures of allies in the middle of the war; Turkish Republic continued really and neutrally policy of not participating in the war. Within this frame, Turkish Armed Force's situation is focused on the period of pre-war and the period of 1939 - 1945. Turkish Republic (TR) intended neutral policy because of the experiences which were gained from the 1st World War and the war of independence. Moreover TR continued succesfully this policy and it's effects are great although the demanded aids were taken in very little amount, in the circumstances of not enter the war. II