6-8 yaş çocuklarda renk görme eksikliği tanısına yönelik etkileşimli masal tasarım ve uygulaması

Abstract

Renkli görme, günlük hayatta her gün kullandığımız ve sorun yaşamadığımız sürece üzerinde durmadığımız bir yetimizdir. Fakat günlük hayatta renk görme üzerine sorun yaşayan birçok insan vardır. Bu insanlar çoğu zaman hayatlarını etkileyen bir durumla karşılaşmadıkları sürece, bu engelin farkında olmayabilirler. Yetişkin insanlar genel olarak bu sorunla karşılaştıklarında üstesinden gelebilmektedir. Fakat, çocuklar söz konusu olduğunda engel genellikle üstesinden gelemedikleri bir durum olarak karşılarına çıkabilmektedir. Ayrıca sorunun tespiti yine yetişkinler için sorun olmazken, test ortamı ve test gereçleri çocuklar üzerinde engelin tespiti sırasında ve sonrasında olumsuz psikolojik etkiler bırakabilmektedir. Renk görme eksikliğinin tespiti üzerine teoride doğru ve klinik olmayan yaygın testler mevcuttur. Bu testler genellikle engelin nasıl tespit edileceğine değil, sadece engelin tespitine yönelik hazırlanmıştır. Engelin tespiti sürecinde ve sonrasında karşılaşılan sorunlar, sonradan çocuklar üzerinde `benlik saygısı eksikliği` gibi psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Bu bağlamda, renk görme eksikliğine yönelik ve aynı zamanda test esnasında çocuklar üzerinde psikolojik etkiler oluşturulmayacak bir uygulama tasarımı hazırlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, renk görme eksikliği üzerine yapılan çalışmaların tarihsel süreci ve yapılan çalışmalar incelenmiştir. Süreç engelin keşfi, tespiti için yapılan çalışmalar ve tedavi süreçleri ile sınırlandırılmıştır. İkinci bölümde renk görme ve çocukluk dönemi örneklerle incelenmektedir. Ayrıca renklerin çocuklar tarafından doğru olarak tanımlanabildiği dönemler ve renklerin çocuk gelişimindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümde ise renk görme eksikliğinin tanısı üzerine geliştirilen testler ve bu testlerin çocuklara uygunluğu örneklerle sunulmaktadır. Dördüncü bölümde çocuklar için hazırlanmış hikaye kitaplarının tarihi üzerinde durulup günümüz teknoloji ile geldiği durum inelenecektir. Beşinci bölümde ise; özgün bir çocuk hikâye kitabı (uygulama olduğu için kitap demek doğru mu? `özgün bir çocuk hikayesi olan` denilebilir) olan ve renk görme eksikliğinin tespiti üzerine hazırlanan uygulamanın yapım süreçleri, detaylı olarak anlatılmıştır. Altıncı bölümde ise çalışmanın sonuç kısmı yer almaktadır.Yapılan uygulama çalışması, Apple'ın ipad isimli tablet bilgisayarında çalışabilen, etkileşimli bir mobil uygulama olarak hazırlanmıştır. Hazırlanan uygulama özgün bir çocuk hikâyesidir. Ayrıca uygulama, renk görme eksiliğine sahip çocukların tespitinde, testin çocuklar tarafından fark edilemeyeceği bir oyun yönetimi ile hazırlanmıştır. Hazırlama süreçleri detaylı olarak anlatılmış ve uygulama sonuçları aktarılmıştır.

Seeing colors is and ability that we use in everyday life and that we don't deliberate unless we live a problem about it. But there is lots of people living color seeing problems in their daily lives. Those people don't recognize this problem unless they meet a situation about the effect of this problem in their lives. Adult people can cope with this color seeing problem generally. But if children are in question, this situation may turn into a problem which is difficult to overcome for them. Besides, although the determination of the test is not a problem for the adults, testing environment and testing tools can cause to negative psychological effects during and after the determination of the diagnosis for children. There are nonclinical and theoretically correct tests about seeing colors. These tests are prepared just for the determination of the defect but not for how the defect would be determined. Problems that can be faced during and after the determination of the defect may cause to self-respect and psychological problems in children. In this respect, an application design for the color vision deficiency which would not cause negative problems on children during the testing is prepared in this study. In the first chapter of the study historical process of the studies on color vision deficiency and studies on this area are examined. Process is limited as the discovery of the defect, studies that were done for the determination of the defect and treatment processes. In the second chapter, color seeing and childhood period is examined throughout examples. Periods in which colors can be defined correctly by children and the importance of colors for the development of children is analyzed. In the third chapter of the study, tests which were developed for the determination of color blindness and suitability of these tests for children is examined with examples. On the fourth and last chapter the production process of a children's tale book application which is prepared for the determination of the color vision deficiency is explained in detail.Application is prepared as an interactive mobile application which can work on Apple's I pad tablet computer. Application designed for this study is an original children's story and its aim is making the color vision deficiency test for the determination of children with color seeing problems. In the application, color vision deficiency test can be applied as the children who are using the application would not recognize that they are making a color blindness test. Processes are explained in detail and results of the application design are narrated.