Milli bayram olgusu ve Türkiye`de yapılan Cumhuriyet bayramı kutlamaları ( 1923-1960)

Abstract

Toplumların, inançları ve gelenekleri doğrultusunda ayin, tören, festival, şenlik, bayram gibi etkinlikleri en eski çağlardan itibaren yaptıkları bilinmektedir. Bu yolla tapınma, kutlama, anma ve eğlenceye yönelik ihtiyaçlarını gidermişlerdir. Milli bayram olgusu ise milliyetçiliğin doğması ile başlamıştır. Milli bayram, geçmişten farklı olarak toplumlarda milli duyguların ifade edildiği sembollerden biri olmuştur. Bu bayramlar, iktidarlar tarafından yeni rejimin ortaya çıkardığı yeni değerlerin halka benimsetilmesinin ve milli bir bilinç oluşturulmasının aracı olarak kullanılmışlardır. Ayrıca, yeni oluşturulmuş değerlerin nesilden nesile aktarılması amacını da taşımışlardır. İlk kez batıda kutlanmaya başlayan milli bayramlar Türk toplumunda Osmanlı Devleti'nde, II. Meşrutiyetten itibaren görülmeye başlanmıştır. Ancak milli bayram olgusu gerçek anlamını milli bir kimlikle 29 Ekim 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde bulmuştur. Bu çalışmanın ana çerçevesini de Türkiye'de 1925-1960 yılları arasında kutlanan cumhuriyet bayramları oluşturmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde; ayin, tören, festival, kutlama, bayram ve milli bayram kavramlarının anlamları ve tarihsel gelişimi verilmiş, aynı kavramların Türklerde de Cumhuriyet dönemine kadar olan süreci işlenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; Cumhuriyetin ilanı, bu günün milli bayram günü olarak kabul edilmesi ve bu bayram dışında kutlanan diğer bayramlar hakkında bilgiler verilmiştir.Çalışmanın ikinci bölümünde; 1925-1938 yılları arası Atatürk Dönemi'nde kutlanan Cumhuriyet bayramları; bayram hazırlıkları, iç ve dış gelişmelerin bayram üzerindeki etkileri ve kutlanma biçimleri ile ilgili konular ele alınarak değerlendirmeler yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise Atatürk sonrası dönem İnönü ve Demokrat Parti dönemleri olarak ele alınmıştır. Cumhuriyet bayramı kutlamaları, Atatürk döneminde olduğu gibi bayram hazırlıkları, iç ve dış gelişmelerin bayram üzerindeki etkileri ve kutlanma biçimleri ile ilgili konular ele alınarak değerlendirmeler yapılmıştır.Çalışmada Atatürk dönemi ile sonrası yapılan kutlamaların benzerlik ve farklılıkları üzerinde de durulmuştur.

It is known that most societies have been carrying out certain activities, such as rite, ceremony, festival, cheerfulness and national holiday, in the direction of their beliefs and traditions. The people in those societies satisfied their adoration, celebration, remembrance and entertainment needs in this way. The concept of National holiday has initially started to use by out coming of nationalism. Contrary to the old ceremonies, National holiday has become the symbol of the national feelings. The national holidays have been used to establish the national consciousness and the new values of new regime which were come out by the governments. Moreover, their purpose is to carry these new values to the descendants. National holidays were first started to be celebrated in Western Countries but in Turkish society for the first time, they were seen in II. Constitutional Monarchy period. But they precisely have become national holidays when Turkish Republic was established on 29 th October 1923. The main frame of this study is, the national holidays which were celebrated between 1925 and 1960.In introductory part of the study some concepts such as rite, ceremony, and festival, celebration and national holidays were defined and historical developments of this term identified. Meanwhile, the process of these concepts in Turkish Societies until Republic of Turkey was analysed.In the first part of the study, declaration of the Republic, acceptance of that day as the national holiday and the other ceremonies were introduced.In the second section of the study, the Republic day from 1925 to 1938, preparations of ceremonies, the influences of inner and outer developments on national holidays and the styles of celebration were identified and evaluated. In the third part of the study, the term after Atatürk was classified into two periods, such as İnönü and DP period. As in Atatürk?s period, celebration of Republican day preparations for them, and the influences of inner and outer developments on ceremonies were defined and evaluated. The study was also focused on the differences and similarities between the national holidays of Atatürk?s Period and following this term.