Kendi yayınları (iştirak, insaniyet, sosyalist ve medeniyet) çerçevesinde Osmanlı Sosyalist Fırkası

Abstract

1908 Temmuz ayında başlayan II.Meşrutiyet dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda basın, düşünce ve siyaset hayatında önemli bir canlanma meydana getirmiştir. Bu dönemin göreli özgürlük atmosferi içinde, pek çok gazete yayınlanmış, yeni fikirler gelişmeye ve siyasi partiler örgütlenmeye başlamıştır.Bu göreli özgürlük ortamı içerisinde ortaya çıkan düşünce akımlarından biri de sosyalizm olmuştur. Hüseyin Hilmi ve arkadaşları tarafından, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk örgütlü ve uzun süreli sosyalist yayını olan İştirâk Gazetesi, 26 Şubat 1910 taihinde yayınlanmaya başlamıştır. Aynı siyasi çevre 1910 yılının Eylül ayının ilk haftasında, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk sosyalist partisi olan Osmanlı Sosyalist Fırkası'nı kurmuştur.1910 yılı Eylül ayından 1913 yılı Haziran ayına kadar siyaset sahnesinde kalan parti ciddi bir etkinlik gösterememiş, kitlesel bir parti haline gelememiş, seçimlere katılmamış ve parlamentoda milletvekili bulunduramamıştır. Temel faaliyeti basın alanı ile sınırlı kalmıştır.Bu partiyi kuran çevrenin basın alanındaki faaliyeti göreli olarak etkili olmuştur. İlk olarak çıkardıkları İştirak gazetesi kapatıldığında, İnsaniyet, Sosyalist ve Medeniyet isimli gazeteleri, biri kapandıkça diğeri onun yerine geçmek suretiyle yayınlayarak sosyalist yayın faaliyetini sürdürmüşlerdir.Bu çevrenin yayınlarında sosyalist düşüncenin tanıtılması, işçi sınıfı sorunlarının anlatılması, işçilere haklarını kazanmaları için örgütlenme bilinci aşılanması amaçları temel amaçlar olmuştur.1913 yılında Mahmut Şevket Paşa'nın öldürülmesi sonrası, Osmanlı Sosyalist Fırkası üyelerinin ve gazetelerin sorumlularının tutuklanması ve sürgün edilmesi ile birlikte, fırka ve yayınlarının faaliyeti son bulmuştur.

The Second Constitutional Period, begun on July 1908, had brought a significant revival in press, intellectual and political lives in the Ottoman Empire. Many newspapers had been published under the relatively free atmosphere of that period; new ideas had developed and the politcal parties had begun to be organized.One of the political thoughts, which had occured within this relatively free atmosphere, was socialism. The newspaper, titled `İştirâk?, which was the first organized and long-term published socialist publication by Hüseyin Hilmi and his colleagues, had begun to be published on February 26th, 1910. The same political group had estabilished the first Ottoman socialist party in the first week of September, 1910: the Ottoman Socialist Party.The party had survived within the political life from September, 1910 until June, 1913. It could not show a significant activity, not be a mass party, not participate in the elections and not have any deputy in the Parliament. Its main political activity remained limited within their publications.The political activity of the group, that estabished the party, had been relatively effective within the publication. When their first newspaper, `İştirâk?, had been closed, they had published the other newspapers such as `İnsaniyet?, `Sosyalist?, and `Medeniyet? substituting with each other, as one was closed; and thus, they had maintained their socialist publication activity.The fundamental objectives of such publications of that political group were to introduce the socialist thought, tell the problems of the working class and to impose the conscious to organise to the workers to led them to gain their rights.The political party and its publications had been ceased upon the Ottoman Socialist Party members and its newspapers? editors were arrested and exiled, after Mahmut Şevket Pasha had been assassinated in 1913.