XVII. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi (1983-1987)

Abstract

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel organlarından biri olan Yasama yetkisini Türk milleti adına kullanan bir platformdur. 23 Nisan 1920'de Atatürk'ün kurduğu TBMM, ilk döneminden başlayarak bazı istisnalar dışında aynı anlamla kesintisiz olarak varlığını devam ettirmiştir.Bu tez çalışmasında, 06.11.1983 ? 29.11.1987 tarihleri arasında görev yapan XVII. Dönem TBMM'nin faaliyetleri ve yapısı ile dönemin önemli gelişmeleri incelenmiştir. XVII. Dönem TBMM, 12 Eylül 1980 Askerî müdahalesi ve Milli Güvenlik Konseyi (MGK) sonrasında demokrasiye güdümlü geçişin ilk meclis dönemi olma özelliğine sahiptir. Dolayısıyla çalışmada sadece XVII Dönem TBMM'nin faaliyetleri değil, 12 Eylül ara rejimi süreci de ele alınmış; bahse konu TBMM dönemine damgasını vuran Turgut Özal'ın hakimiyeti, tezin ilgili yerlerinde belirtilmiştir.Dört bölümden meydana gelen tezin giriş bölümünde, parlamento tecrübesini yansıtmak maksadıyla Osmanlı Devletindeki meclis faaliyetleri, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ilk meclis dönemi olan I. TBMM, tek ve çok partili siyasal yaşam hakkında gelişmeler kısaca incelenmiştir.Birinci bölümde XVII. Dönem TBMM öncesinde gerçekleşen 12 Eylül 1980 Askerî Müdahalesinin analizi yapılmıştır. İkinci bölümde anılan dönemin yapısı ve istatistiksel tahlili ele alınmıştır. Üçüncü bölümde iç politika gelişmeleri, seçim ve TBMM'nin denetim ve bilgi edinme faaliyetleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde XVII. Dönem TBMM'nin dış politika gelişmelerine yer ayrılmıştır.Sonuç bölümünde, XVII. Dönem TBMM'nin Türk siyasî ve toplumsal hayatına yaptığı katkıların genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.

Turkish Grand National Assembly (TGNA) is the platform using the legistlative power, one of the main organs of the Republic of Turkey, on behalf of Turkish Nation. TGNA founded by Atatürk in April 23, 1920 has maintained continuous presence with the same content starting from the first period with some exceptions.In this thesis, the structure, activities and some important developments of the XVII. Period TGNA which worked between 6.11.1983 and 29.11.1987 have been examined. XVII. Period TGNA has a characteristic of being the first period of guided transition to democracy after the September 12, 1980 Military Intervention and National Security Council.In the entrance section of the thesis consisting of four sections, parliamentary activities of the Ottoman Empire to reflect the parliemantary experience, I. Period TGNA ? the first National Assembly of Turkish Republic, one-party and multi-party political life have been briefly examined.In the first section, the analysis of September 12, 1980 Military Intervention prior to XVII. Period TGNA has been made. In the second section, the structure and statistical analysis of the mentioned parliament period of TGNA have been examined. In the third section, domestic political developments, elections and TGNA?s ways of learning and controlling the assembly activities have been analyzed. In the fourth section, foreign policy has been devoted.In the conclusion section, the contributions which had been made by TGNA to the Turkish political and social life have been evaluated in general.