Yaşam kalitesi bağlamında yavaş şehirlerde kamusal mekân üzerine bir analiz

Abstract

Her şeyin aynılaşmaya başladığı bir dünyada farlılıkların ortaya çıkarılmasıadına birçok proje geliştirilmektedir. Doğaya ve insana yönelik buprojelerden biri olarak kabul edilen yavaş şehir hareketi, 1999 yılındaİtalya'nın Orvieto kentinde 'Yavaş Yemek (Slow Food)' hareketine öncülükyapan Greve, Orvieto, Bra ve Positano kentlerinin belediye başkanlarıtarafından ortaya konulmuştur. Oluşum tarafından belirlenen 72 kriterin herbiri yaşam kalitesinin yükseltilmesini hedeflemektedir. Yaşam kalitesininyükseltilmesine birebir katkı sağlayan mekân kalitesi tezin bakış açısınıoluşturmaktadır. Araştırmanın birinci bölümünde;; çalışmanın yapılmasını gerektiren süreçanlatılarak tezin amacı, kapsamı ve yöntemi açıklanmıştır.İkinci bölümde; araştırmaya yön veren sakin şehir kavramının birsürdürülebilir kent hareketi olması nedeni ile 'Sürdürülebilir Kent' başlığıaltında 'Kent', 'Kentleşme', 'Kimlik', 'Kent Kimliği', 'Sürdürülebilir Kent' ve'Kent Mekânı' kavramları tanımlanmıştır. Aynı zamanda oluşumun bir kültürhareketi olarak tanımlanması sürdürülebilirlik kavramının 'Sosyo-Kültürel'boyutunun da ele alınmasını gerektirmiştir. Araştırma kapsamında 'yavaşlıkfelsefesi' ve 'yavaş yemek' kavramlarına açıklık getirilerek 'yavaş şehir' ve'yavaş şehir kriterleri' detayları ile ele alınmıştır. Sakin kentlerde kamusalmekân kavramı ülkemizden ve İtalya'dan verilen örnekler üzerindenincelenerek bölüm tamamlanmıştır.Araştırmanın üçüncü bölümünde ikinci bölümde detaylı bir şekilde ele alınan sakin şehir parametrelerinden yola çıkarak yavaş kentlerde yaşamkalitesi ve kamusal mekân arasındaki ilişkinin ortaya konması adına 'yaşamkalitesi', 'kentsel yaşam kalitesi ve ölçütleri', 'kamusal alan', 'kamusalmekân' ve 'kamusal mekânın sosyo-kültürel boyutu' kavramlarına açıklıkgetirilerek tanımlanmıştır. Aynı zamanda bu bölümde 'kamusal mekânkalitesi ve parametreleri' detaylı bir şekilde açıklanarak alan çalışmasıkapsamında değerlendirilecek olan kalite parametreleri belirlenmiştir.Araştırmanın dördüncü bölümünde alan çalışmasının gerçekleştirildiği sakinşehir Halfeti hakkında genel bilgiler verilmiş ve saha çalışması kapsamındabelirlenen alanda yapılan anket sorularının veri analizleri yapılmış, SPSS21.0 vasıtasıyla belirli regresyon analizleri yapılarak hem hipotezler hem deanlamlılık düzeyleri sınanmıştır.Tez çalışmasının sonuç bölümünde ise;; yapılan alan çalışması sonrasındaelde edilen verilerin araştırmanın başında belirlenen hipotezler ile olanilişkisi değerlendirilmiştir. Ülkemizin 9. sakin şehri olan Halfeti özelindegerçekleştirilen çalışma ile kentlilere ve ziyaretçilere uygulanan anketçalışması sonucunda önemli bulgular elde edilmiştir. Mekân kalitesinindolayısıyla yaşam kalitesinin yükseltilmesi adına birtakım eksikliklerinolduğu sonucuna varılmış ve bu anlamda değerlendirmeler yapılmıştır.Anahtar Sözcükler: Yavaş Şehir, Yaşam Kalitesi, Mekân Kalitesi, KamusalMekân, Halfeti

A great number of projects have been developed in order to disclosedifferences in a world where everything is the same. Slow City movementregarded as one of these projects for nature and human, was developed bythe mayors of Greve, Orvieto, Bra and Positano, pioneering Slow FoodMovement in the province of Orvieto, İtaly in 1999. Each of the 72 criteriaset by the organization aims to boost quality of life. Space quality whichcontributes to improving quality of life, constitutes the standpoint of thethesis.İn the first part of the study, the target, scope and methodology of the thesishas been clarified by explaining the process that requires the study to bedone.In the second part, since the study's roadmap, the notion of slow city is asustainable city movement, the terms of `Urbanization`, `Identity`, `CityIdentity`, `Sustainable Cities` and `Urban Space` have been defined underthe title of `Sustainable City`. In addition, the fact that the organization isdefined as a cultural movement necessities the social-cultural aspects ofthe concept of sustainability to be dealt with. In the study the concepts of`philosophy of slowness` and `slow food` have been clarified and the detailsand the criteria of slow city have been discussed. This part has beencompleted by examining the concept of public spaces in slow cities.In the third part, starting from the parameters of slow city, which has beenexplained in the second part, the notion of quality of life, `quality andparameters of urban life`, `public space`, `public area`, and `social cultural aspect of public places has been defined and clarified in order to reveal thecore relation between public space and quality of life in cities. The qualityand parameters of public space have been detailed and quality parametersto be evaluated within the scope of the field study have been determined.In the fourth part of the study, general information has been provided aboutslow city in which the field studies have been carried out and data analysisof questionnaires conducted in areas determined in terms of field studieshave been made. Both hypothesis and significance level have been testedby analyzing specific regression by means of SPSS 21.0.In the conclusion part, the core relation between the data obtained at theend of the conducted field studies and the hypothesis determined before thestudy has been evaluated. Significant finding has been obtained at the endof the surveys carried out on city-dwellers and visitors and the studyespecially made in Halfeti, which is ninth slow city in our country. It has beenconcluded that there are several shortcomings in terms of rising quality ofspace, and therefore, quality of life and some evaluations have been madein this sense.Key Words: Slow City, Life Quality, Quality of Place, Public Place, Halfeti