Millî Mücadele`de uygulanan askerî strateji

Abstract

Mehmet ÇANLI. Millî Mücadele'de Uygulanan Askerî Strateji, Doktora Tezi, Ankara, 2018.Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nda dört yıl boyunca birçok cephede savaştıktan sonra topraklarının çoğunu kaybetti. Artık savaşı yürütemeyecek duruma gelince, 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'ni imzalayarak savaştan çekildi. Fakat İtilaf Devletleri, mütarekenin ardından Osmanlı İmparatorluğu'nun kalan topraklarını da işgal etmeye başladılar. Bu işgaller üzerine, devleti kurtarmak için değişik çevrelerce bazı girişimler başlatıldı. Bu girişimler, 19 Mayıs-11 Eylül 1919 tarihleri arasında Mustafa Kemal Paşa ve çevresindeki kadro tarafından teşkilatlandırıldı.Bu teşkilat, Anadolu'nun üç stratejik bölgesi olan Murat Başyaylası-Uzunyayla-Erzurum Yaylası ile Karadeniz ve Akdeniz'e paralel olarak uzanan sıradağlar arasında kalan alanı güvenli bir bölge haline getirdi ve bu bölgenin kaynaklarıyla savaşı örgütlemeye başladı. 16 Mart 1920'de İstanbul işgal edilince, güvenli bölgedeki tüm işgalci güçler dışarıya çıkarılarak bu bölgede tam hâkimiyet sağlandı. Bu bölge içindeki stratejik bir mevki olan Ankara'da TBMM açıldı ve savaşın yönetimi tek merkezde toplandı. Bundan sonra, ülkenin iç hat konumuna uygun olarak, kuvvet mevcut tehditlere karşı sırayla kullanılmaya başlandı. İlk olarak doğuda Ermenilere karşı stratejik taarruza geçildi. İkinci olarak Güney Cephesi'nde Fransızlar etkisiz hale getirildi. Batı Cephesi'nde ise üç aşamalı bir strateji uygulandı. Önce, ülke derinliklerinde stratejik savunma yapılarak Yunan ordusu anakarasından ve ikmal üslerinden uzaklaştırıldı. Bu şekilde zayıflatılan Yunan ordusu, Sakarya Meydan Muharebesi'nde yenildi ve stratejik denge sağlandı.Bu safhada diğer cephelerden de bazı birlikler getirilerek yeterli kuvvet oluşturuldu ve stratejik taarruz safhasına geçilerek Yunan ordusu ülkeden çıkarıldı. Boşta kalan birliklerle boğazlar ve İstanbul'daki İtilaf Devletleri kuvvetlerine karşı zorlama konsepti uygulandı ve bu devletler barışa zorlandı. Anahtar Sözcükler Cephe, Ankara, Harekât, Millî Mücadele, Mondros Mütarekesi, Mustafa Kemal Paşa, Savaş, Strateji, TBMM.

Mehmet ÇANLI. Military Strategy of The National Sttrugle, Ph. D. Dissertation, Ankara, 2018.After fighting four years on many fronts during The World War I, Ottoman Empire had lost most of its lands. When it became clear that no longer it would be able to go on to figh, it withdrew from the war and signed The Mondros Armistice on 30 October 1918.But after the Armistice, The Entente States began to occupy the remaining lands of Ottoman Empire. Because of this occupation, some initiatives had been taken by different circles to save the state. These initiatives had been organised by Mustafa Kemal Pasha and a group around him, between 19 May-11 September 1919.This organization, made Murat-Uzunyayla-Erzurum Plateau, which were three strategic areas of Anatolia and the area between the mountains running parallel to Mediterranean Sea and Black Sea, a safe zone and started to organise the war with the resources of this region. When Istanbul was occupied on 16 March 1920, by removing the occupying powers outside of the safe zone, full sovereignty was achieved. TBMM had been opened in Ankara, which was a strategic place in this safe zone and the management of the war gathered in a single center. After that, in accordance with the inner line position of the country, the forces had been started to be implemented to existing threats one by one. The strategic offensive was started first in the East, against Armenians. Secondly, the French on the southern front, had been neutralized. A three-step strategy had been applied in Western Front. By making strategic defense in the depths of the country, the Greek army had been removed from its mainland and supply bases first. After weakened in this way, Greek army had been defeated at the Battle of Sakarya and the strategic equilibrium was achieved.At this stage, by bringing some troops from the other fronts, strategic offensive phase had been started and the Greek army was removed from the country. With the idle forces, the enforcement concept applied against the Allied Forces in İstanbul and the straits and they were forced to peace. Key WordsFront, Ankara, Operations, National Struggle, Mondros Armistice, Mustafa Kemal Pasha, War, Strategy, Turkish Great National Assambly.